Çarşamba günü Federal Kabine, 2026 federal bütçesi ve 2029’a kadar olan mali planlama taslağını onayladı. Federal Maliye Bakanı Lars Klingbeil (SPD), yaptığı sunumda, “Birincil hedefimiz istihdam ve yeni bir ekonomik güç sağlamak,” dedi. Ancak muhalefet ve çok sayıda dernekten yaygın ve sert eleştiriler geldi.
TAM BİR SAVUNMA BÜTÇESİ
Sol Parti’den Ines Schwerdtner, “saf bir savunma bütçesi”nden bahsediyor. Schwerdtner, “Sosyal konutlar, altyapı yatırımları, eğitim ve iklim koruma için borç freninin onlarca yıldır dokunulmaz kabul edildiği bir dönemde, savunma harcamalarının büyük bir kısmının borçla finanse edilmesi halkla dalga geçmektir,” diye eleştiriyor.
Greenpeace’te silahlanma ve barış uzmanı olan Barbara Happe de taslak bütçeyi önceliklendirme hatası olarak görüyor. Diplomasi, kalkınma ve sosyal işlerde kesintiler yapılırken, özel fonlar da dahil olmak üzere toplam federal bütçenin yaklaşık yüzde 20’sine denk gelen bir meblağ orduya tahsis edilecek.
Bonn merkezli Uluslararası Çatışma Araştırmaları Merkezi’nden (BICC) Marc von Boemcken da askeri harcamalardaki büyük artışı eleştiriyor. Boemcken, “En büyük sorunumuz finansal kaynak eksikliği değil, mevcut kaynakların verimli kullanımı,” diyor. Dahası, Rusya’dan gelen olası tehdit, Almanya ve Avrupa’nın karşı karşıya olduğu tek sosyal zorluk değil. Askeri kapasiteler, iklim değişikliği ve insani felaketler gibi sorunları çözemez.
BÜRGERGELD’DE KESİNTİ
Sol Parti ayrıca vatandaş ödeneğinde planlanan kesintilere şiddetle karşı çıkıyor. Standart tarifeler için 2026 yılında yaklaşık 28,1 milyar euro bütçe ayrılırken, bu yıl bu rakam 29,6 milyar euro olarak gerçekleşti. 2027 yılında bugünkü seviyelere kıyasla 2,5 milyar euro, 2028 ve 2029’da ise 3 milyar euro tasarruf sağlanması bekleniyor. Sol Parti lideri Ines Schwerdtner, “Federal hükümetin en savunmasız kesimlerde kısıtlamaya giderek bütçe açıklarını kapatmaya çalışması utanç verici,” dedi.
İKLİM KORUMASI LAFTA BİLE YOK
İklim ve Dönüşüm Fonu’nda ısı geçişi için planlanan fon kesintisi de en az bunun kadar endişe verici. Schwerdtner, “İnsanların iklim dostu ısıtmaya geçişini daha da zorlaştıran herkes, doğal gaz talebinin yüksek kalmasını sağlayacaktır,” diye eleştirdi. Bu durum, AB Komisyonu’nun Trump ile yapılan ticaret anlaşması kapsamında ABD’den 750 milyar euro değerinde doğal gaz ithal etme planlarıyla “çok iyi” örtüşüyor. Schwerdtner, “En çok zarar görecek olanlar, kalıcı olarak pahalı gazlı ısıtma sistemlerine sahip olmak zorunda kalan tüketiciler olacak,” dedi.
Çevre örgütleri ayrıca, bütçenin iklim dostu bina modernizasyonundaki ilerlemeyi engelleyeceğinden endişe ediyor. Verimli Binalar için Federal Fon (BEG) fonu yaklaşık 4 milyar euro azaltılacak. Münih Çevre Enstitüsü’nden Till Irmisch, “Bu kesintiler, ısı geçişindeki ilerlemeyi durdurma tehdidinde bulunuyor,” diye uyarıyor. Binalardan, özellikle de ısıtmadan kaynaklanan yüksek CO2 emisyonları, iklim hedeflerine ulaşmada büyük bir sorun teşkil ediyor. Enerji tasarruflu yenilemeler ve fosil yakıtlı ısıtma sistemlerinin değiştirilmesi, iyileştirmeler elde etme yolunda önemli adımlardır.
Alman Çevre ve Doğa Koruma Federasyonu’ndan (BUND) Tina Löffelsend, kesintileri ısıtma geçişinde “ciddi bir aksaklık” olarak görüyor. Klingbeil’i, İklim ve Dönüşüm Fonu’ndan aldığı parayı aynı anda pahalı seçim vaatlerini finanse etmek için kullandığı için eleştiriyor. “Zaten kıt olan fonların dörtte birinden fazlası artık elektrik fiyat sübvansiyonlarına akıyor; Maliye Bakanı şebeke ücretlerini düşürmek ve sanayiyi desteklemek için bu yolu kullanıyor,” diyor. Bunun iklim korumayla hiçbir ilgisi yok. “Düşük elektrik fiyatları önemli, ancak vatandaşlar bu önlemlerden neredeyse hiç yararlanamıyor,” diyor.
KADINLARDAN ELEŞTİRİ
Bir diğer eleştiri de Alman Kadın Konseyi’nden geliyor. Alman Kadın Konseyi (DF) yöneticisi Judith Rahner, “Yüksek düzeydeki yeni borçlara rağmen kadınlar açıkça ihmal ediliyor,” diyor. Rahner, “Koalisyon anlaşmasındaki eşitlik politikası anlaşmalarının bütçeye dahil edilmesini beklerdim, ancak durum böyle değil.” diyor. Sığınma evlerine, anaokulu ve kreşlere, okullarda ücretsiz ya da cüzi ücretli öğle yemeğine para ayrılmaması da eleştirildi.
İNSANİ YARDIMA PARA YOK
Salı günü 17 yardım kuruluşu, Alman hükümetine ortak bir çağrıda bulunarak, insani yardım konusunda planlanan kesintilerin “sadece hayat kurtarıcı önlemleri değil, aynı zamanda Almanya’nın stratejik çıkarlarını ve uluslararası güvenilirliğini de tehlikeye atacağı” konusunda uyardı. “Dayanışma ve şefkat, Alman dış politikasının belirleyici unsurlarıdır; bunlardan daha fazla söz etmeden vazgeçmek ölümcül olur,” ifadeleri, Brot für die Welt, Terre des Hommes, Oxfam ve Welthungerhilfe gibi kuruluşların da imzasını taşıyan mektupta yer aldı.
KÖPRÜ VE YOLLAR ORDUNUN HİZMETİNE
Ulaşım bütçesi de kısıldı, ancak federal bütçe artık yeni demiryolu inşaatı için 1,8 milyar euro ayırıyor; bu da demiryolu ağının genişletilmesi için yaklaşık 0,5 milyar euro ayıran 2025 bütçesinden önemli ölçüde daha fazla. BUND’un ulaştırma politikası ekibinden Gabriel Kapfinger, “Bu, trafiğin karayolundan daha iklim dostu demiryoluna kaydırılması için gerekli koşulları yaratıyor” diyor. Yine de, Almanya’nın iklim hedeflerine ulaşmak için yeterli trafiği raylara çekmek için daha fazla paraya ihtiyaç var.
BUND’un hesaplamalarına göre, ulaştırma bütçesi, özel fon ve savunma bütçesi demiryolu taşımacılığı için toplamda yaklaşık 22 milyar euro. Ancak Deutsche Bahn ve Allianz pro Schiene (Demiryolu Taraftarı İttifakı) gibi sektör birliklerine göre, demiryolu ağını gerçekten iyileştirmek için yıllık 26 ila 29 milyar euroya ihtiyaç duyulacak.
2026 bütçesi: Sosyal alana para yok silahlanmaya çok
