Avrupa Birliği (AB), milyarder Elon Musk’ın sahibi olduğu ABD merkezli X sosyal medya platformuna, Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ettiği gerekçesiyle 120 milyon avro para cezası verdi. Kararın X’in mavi onay işaretinin aldatıcı tasarımı, reklam havuzunun şeffaf olmaması ve araştırmacılar için kamuya açık verilere erişim sağlamaması nedeniyle alındığı belirtildi.
Bunun üzerine ABD Dışişleri Bakanlığı, “Amerikalıların görüşlerinin sansürlenmesi için dijital platformlara baskı uyguladıkları” iddiasıyla Dijital Nefretle Mücadele Merkezi (CCDH) Başkanı Imran Ahmed, Küresel Dezenformasyon Endeks (GDI) Başkanı Clare Melford, Almanya merkezli sivil toplum kuruluşu HateAid’in yöneticileri Anna-Lena von Hodenberg ve Josephine Ballon ile eski Avrupa Komisyonu Üyesi Thierry Breton’a vize kısıtlaması getirildiğini açıkladı. Geçmişte Fransa Maliye Bakanlığı da yapan Breton, 2019-2024 yıllarında AB Komisyonunda katı dijital kuralların şekillendirilmesinde öncü rol oynamıştı.
Karar Avrupa Birliği yöneticileri ve Avrupalı liderler tarafından tepkiyle karşılandı.
AB’den ‘misilleme’ açıklaması
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu konuyla ilgili yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, “AB Komisyonu, eski AB Komiseri Thierry Breton da dahil olmak üzere 5 Avrupa vatandaşına seyahat kısıtlamaları getirilmesi kararını şiddetle kınıyor” denildi. Söz konusu seyahat kısıtlaması konusunda ABD yetkililerinden açıklama talep edildiği vurgulanan açıklamada, “Gerekirse, haksız önlemlere karşı düzenleyici özerkliğimizi savunmak için hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vereceğiz” ifadesi kullanıldı.
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola da, ABD’nin eski Avrupa Birliği (AB) Komisyonu üyelerinden Thierry Breton’un da aralarında yer aldığı 5 Avrupalıya uyguladığı vize kısıtlaması kararının geri çekilmesini talep etti.
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da ayrıca yaptığı paylaşımda “AB, ifade özgürlüğünü, adil dijital kuralları ve düzenleyici egemenliğini savunmakta kararlıdır” derken AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise, “İfade özgürlüğü güçlü Avrupa demokrasimizin temelidir. Bununla gurur duyuyoruz ve bunu koruyacağız” diye belirtti.
Macron: AB’nin dijital egemenliğini baltalama girişimi
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, X hesabından yaptığı açıklamada, “Fransa, ABD’nin Thierry Breton ve 4 diğer Avrupalı isme vize kısıtlaması uygulama kararını kınıyor. Bu önlemler Avrupa dijital egemenliğini baltalamayı amaçlayan yıldırma ve zorlama girişimidir” ifadelerini kullandı.
Birliğin dijital düzenlemelerinin demokratik ve egemen süreçler izlenerek kabul edildiğinin altını çizen Macron, bu düzenlemelerin platformlar arasında adil rekabeti ve yasa dışı olanın çevrim içi ortamda da yasa dışı sayılmasını sağlamak için geçerli olduğunu vurguladı.
Macron, bu dijital kuralların “Avrupa dışında belirlenmek üzere” çıkarılmadığına işaret ederek, kıtanın dijital egemenliğini savunmayı sürdüreceklerinin altını çizdi.
Rubio: Küresel sansürün temsilcileri
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio önceki gün yaptığı yazılı açıklamada, söz konusu 5 kişinin “yabancı devletler tarafından yürütülen sansür uygulamalarını desteklediği, Amerikan konuşmacıları ve şirketlerini hedef aldıkları”nı ileri sürmüş ve bu gerekçeyle ABD’ye girişleri, ülkede bulunmaları veya faaliyetlerinin, ABD’nin dış politikası açısından “potansiyel olarak ciddi olumsuz sonuçlar doğurabileceği”ni ileri sürmüştü. Bu kapsamda, “küresel sansürün temsilcileri” olarak nitelendirilen kişilere vize kısıtlaması uygulandığını ve bu kişilerin ABD’ye girişlerinin engelleneceğini kaydeden Rubio, İç Güvenlik Bakanlığının bazı isimler hakkında sınır dışı işlemleri başlatabileceğine de işaret etti. Rubio, “Yabancı sansür aktörlerinin Amerikan ifade özgürlüğünü hedef alan ülke dışı müdahaleleri bu kapsamda değerlendirilmektedir” dedi.
Dışişleri Bakanı Rubio, benzer uygulamaların devam etmesi halinde yaptırım listesinin genişletilebileceği tehdidini de savurdu. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Bu, yalnızca bir şirkete yönelik değil, Amerikan teknoloji sektörüne ve Amerikan halkına karşı bir adım. Amerikalıları çevrim içi olarak sansürleme günleri sona erdi” ifadesini kullandı.
