Yücel Özdemir / Köln
Son yıllarda askeri harcamalarını rekor düzeyde arttıran Almanya 2024’te hem silah ihracat onayını rekor düzeye çıkardı hem de silah üretim kapasitesine hız verdi. Sol Parti tarafından yöneltilen soru önergesine hükümet adına verilen yanıtta Almanya, geçen yıl toplam 12,83 milyar euro değerinde silahın yurtdışına satılmasına izin verdi. Onayı veren Ekonomi Bakanlığı koltuğunda ise Yeşiller Partisi üyesi Robert Habeck oturuyordu. Aynı bakanlık 2023’te 12,13 milyar euroluk silah satışına izin vermişti.
2024’te ihracat iznin verildiği ülkelerin başında tahmin edilebileceği gibi Ukrayna geliyor. Almanya, 2024’de sadece Ukrayna’ya 8,15 milyar euroluk silahın satılmasına onay verirken, bunun 4,4 milyar eurosu tanklar olurken, bunu 2,9 milyar euro ile bombalar, füze başlıkları ve füzeler ile 1,5 milyar euro ile savaş gemileri takip etti. İhracat onayının yarısından fazlasını Ukrayna’ya verilmesi, aynı zamanda Ukrayna savaşının Alman silah sanayisine yaradığını çarpıcı şekilde ortaya koyuyor.
Silah ihracat onayının aslan payı Ukrayna’ya gitti için AB ve NATO ülkeleri için verilen onaylarda kısmı bir gerileme yaşandı. 2024 yılında NATO ülkelerine 1,58 milyar euro değerinde silah teçhizatı ihracatı onaylandı. Bir önceki yıl toplam 6 milyar euroluk ihracat izni verilmişti. 2024 yılında AB’ye yapılan ihracat 736 milyon euro ile 10 yıl öncesine göre (817 milyon avro) daha da düşüktü. Bu da Almanya’nın müttefik ülkelerden ziyade var olam üretim kapasitesini Ukrayna’ya silah satmaktan yana kullandığını gösteriyor.
Ukrayna dahil AB ve NATO üyesi olmayan “üçüncü ülkeler”e yapılan ihracat onayı toplamda 11,26 milyar euroya ulaşırken, bu rakam bir önceki yılın yaklaşık iki katına ulaştı. Geçtiğimiz Ukrayna’ya 306 zırhlı muharebe aracı, 316 füze ve füze sistemi, 78 muharebe tankı ve 11 büyük kalibreli topçu sistemi teslimatı onaylandı.
Singapur ve İsrail
Ukrayna’dan sonra “üçüncü ülke” grubundan en fazla silah satış onayının verildiği ülke ise Singapur oldu.
62 başvuru ise Alman hükümeti tarafından reddedildi. Silah ihracatı raporuna göre en çok Pakistan, Tayland ve Malezya’dan yapılan başvurular reddedildi. Gazze’de Filistin halkına karşı soykırım yapan İsrail’e de silah ihracat izni devam etti. Son günlerde ise İsrail’e silah sevkiyatı konusunda hararetli bir tartışma yaşanıyor. Başbakan Friedrich Merz, Gazze’deki soykırım nedeniyle ülkeye silah sevkiyatını kısmen durdurma kararı aldı. 2024’te satışına onay verilen silahların bundan etkilenip etkilenmeyeceği ise belirsiz. Almanya, ABD’den sonra İsrail’e en fazla silah satan ikinci ülke konumunda.
Alman silah sanayisi, küresel ihracat pazarında önemli bir paya sahiptir. Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü’ne (SIPRI) göre Almanya’nın 2023 yılındaki küresel pazar payı yüzde 5,6 idi. Savaş uçakları, tanklar, füzeler ve savaş gemileri ihracat edilen silahların başında yer alıyor.
Rheinmetall yeni bir fabrika açıyor
Artan silah ihracatına bağlı olarak Almanya’nın en büyük silah tekeli olan Rheinmetall de silah üretimini arttırmaya devam ediyor. Ukrayna savaşının başlamasından sonra üretim için yeni fabrikalar kuran Rheinmetall, bugün Unterlüß’te bunlara bir yenisini daha ekliyor. Bugün yapılacak açılış törenine Başbakan Yardımcısı Lars Klingbeil, Savunma Bakanı Boris Pistorius ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de katılacak. Basında yer alan haberlere göre yıl sonuna kadar fabrikada 25 bin adet 155 milimetre kalibrelik topçu mühimmatı üretileceğini açıkladı. Bu tür mühimmata olan talep 2022 yılında Ukrayna’da savaşın başlamasından bu yana önemli ölçüde arttı. 2027 yılından itibaren üretimin yılda 350 bin adede kadar çıkarılması planlanıyor.
Rheinmetall Unterlüß’teki üretim tesislerinin yanı sıra dünyanın birçok ülkesinde üretim tesisleri kurması rekor kârlar elde etmesine neden oldu. Ekde edilen kâr 2024 yılında ilk kez yüzde 61’lik bir artışla neredeyse 1,5 milyar euro ulaştı. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı saldırı savaşından bu yana Rheinmetall’in hisse fiyatı 15 kattan fazla arttı.
Bölgedeki savaş karşıtı örgütler ise yeni fabrikanın açılışına karşı bir gösteri yapacak.
