Almanya’da çıraklar önemli sorunlarla karşılaşmaya devam ediyor. DGB 2025 Eğitim Raporu’na göre, neredeyse üçte ikisi maaşlarıyla geçinemiyor ve üçte biri düzenli olarak fazla mesai yapıyor. Eğitimlerini tamamladıktan sonra istihdam konusu belirsizliğini koruyor. Sendika gençlik grubu bu nedenle eğitim koşullarında köklü bir iyileştirme çağrısında bulundu.
Hasan Bego
Alman Sendikalar Birliği (DGB) gençlik grubu, 2025 Eğitim Raporu’nu sundu. Sonuçlar, çıraklık eğitimi alan gençlerin durumu hakkında çelişkili bir tablo çiziyor. Çıraklar genel olarak eğitimlerinden daha memnun olsalar da temel sorunlar henüz çözülemedi.
Bu durum özellikle ücretlendirme konusunda belirginleşiyor. Katılımcıların neredeyse üçte ikisi (%62,8), eğitim maaşlarıyla herhangi bir maddi yardıma muhtaç olmadan yaşamakta zorluk çektiğini bildiriyor; bu, 2020’ye kıyasla gözle görülür bir artış. Yaklaşık sekizde biri (%12,7) yarı zamanlı bir işte çalışıyor. Eğitim ücretleri genellikle geçimlerini sağlayacak bir geliri karşılamaya yetmiyor. Çalışma koşulları da bir diğer önemli sorun. Düzenli fazla mesai, çırakların üçte biri için günlük hayatın bir parçası olmaya devam ediyor. Ayrıca, %14,7’si eğitimleriyle ilgili olmayan görevleri sık sık veya sürekli yapmak zorunda kaldıklarını bildiriyor. Düzenli fazla mesai ve eğitimleriyle ilgili olmayan görevler, çıraklar üzerinde ek bir yük oluşturuyor ve öğrenme içeriğinin ihmal edilmesi ve profesyonel rehberlik için daha az zaman kalması nedeniyle eğitimlerinin kalitesini düşürüyor.
Rapor ayrıca eğitim pazarındaki yapısal sorunları da tespit ediyor. Yeni imzalanan eğitim sözleşmelerinin sayısı durgunlaşırken, eğitim alanına olan talep artıyor. Eğitime olan yüksek istekliliğe rağmen, giderek daha fazla genç eli boş bırakılıyor. Birçok şirket eğitim vermiyor veya çok az çıraklık eğitim alanı açıyor. Eğitime ilgi duyan 700.000’den fazla kişiden yalnızca üçte ikisi eğitime başlayabiliyor. Alman Sendikalar Birliği gençlik örgütüne (DGB Jugend) göre, şirketlerin gençleri işe alma konusundaki sorunları, gençleri eğitme konusundaki sözde isteksizlikten veya yalnızca demografik değişimden değil, esas olarak birçok işverenin eğitme isteksizliğinden kaynaklanmaktadır.
Buna rağmen rapor olumlu bir eğilim de göstermekte: Katılımcıların %71,6’sı eğitimlerinden memnun veya çok memnun; bu rakam önceki yıllara kıyasla arttı. Ancak, çalışma hayatına geçiş sürecinde belirsizlik yüksek. Birçoğu, eğitimlerinin bitiminden kısa bir süre önce bile işe alınıp alınmayacaklarını bilmemekte; bu durum, gençlerin gelecekleri üzerinde büyük bir baskı oluşturmakta.
Sendika gençlik grubu bu nedenle temel reformlar talep ediyor. Bunlar arasında ülke çapında bir eğitim garantisi, çıraklar için daha uygun fiyatlı konutlar, daha güçlü katılım hakları ve eğitimin başarıyla tamamlanması halinde garantili kalıcı istihdam yer almakta. Artan yaşam maliyetlerini dengelemek için asgari eğitim ödeneğinin acilen en az 834 euroya çıkarılması da talep ediliyor.
