Paul Otto
Kasım 2024’ün sonunda Donald Trump, ABD’nin lider rolünü savunmak için BRICS ülkelerini %100 cezalandırıcı gümrük tarifeleriyle tehdit etti: “Bu ülkelerden yeni bir BRICS para birimi oluşturmayacaklarını veya güçlü ABD dolarının yerine geçecek başka bir para birimini desteklemeyeceklerini taahhüt etmelerini talep ediyoruz.” AB ve ABD, başlangıçta, başta Almanya ve Belçika hesaplarından olmak üzere yaklaşık 300 milyar dolarlık Rus dış varlığına el koyarak ve Rusya’yı SWIFT ödeme sisteminden çıkararak alternatif bir muhasebe birimi hakkındaki tartışmaları alevlendirmişti.
6 Ağustos 2025’te ABD, Hindistan’dan yapılan ithalata %50 oranında bir gümrük vergisi tarifesi uygulamaya karar verdi. Resmen, bu ikincil yaptırımlar Hindistan’ın Rusya’dan petrol satın almasına bir ceza olarak ilan edildi. Çin’den sonra Hindistan, Rus petrol ve doğalgazının en büyük ikinci alıcısıdır. 2024/2025 mali yılında Hindistan’ın mallarının değeri 50 milyar dolardı. ABD yaptırımlarına uyum, Hindistan ekonomisine milyarlarca dolara mal olacak ve Hindistan Petrol ve Doğal Gaz Bakanı Shri Hardeep Singh Puri’ye göre, bu durum ancak Rus tedariklerinin, diğer unsurların yanı sıra, ABD’den daha pahalı ham petrolle değiştirilmesiyle mümkün olacak. Alman Federal Meclisi Araştırma Servisi, 6 Ekim 2022’de ikincil yaptırımların “sınır ötesi uygulamalarıyla uluslararası hukuku ihlal ettiğini” belirtti.
Ceza olarak yüzde 50’lik tek taraflı ithalat vergileri: Ne için?
Cezalandırıcı vergileriyle ABD Başkanı Donald Trump, Güney Amerika’nın en büyük ekonomisini de hedef alıyor. 30 Temmuz 2025’te, Brezilya’dan gelen mallara yüzde 50 ithalat vergisi uygulayan bir kararname imzaladı. Bunun nedeni olarak eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun ev hapsine alınması gösterildi. Bolsonaro’nun 2023 başlarında bir darbe girişimini planladığından şüpheleniliyor.
Çin’den sonra ABD, Brezilya’nın en büyük ikinci ticaret ortağı. İşte tehlike olan tam da bu. ABD, özellikle Brezilya BRICS ittifakının önde gelen bir üyesi olduğu için Çin’in nüfuzundan rahatsız. Bu ittifak, ABD ile ilişkilerine ek olarak diğer dış ve ekonomik politika seçeneklerini de açık tutmak isteyen birçok ülkeyi bir araya getiriyor. Bunu yaparken, ABD ile müzakere pozisyonlarını da güçlendiriyorlar.
GÜÇLÜLERİN HUKUKUNU UYGULAMAK
ABD Başkanı, Brezilya’ya uygulanan gümrük vergilerini ulusal bir acil durumla gerekçelendiriyor. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio da Silva hükümeti, ABD’nin ulusal güvenliği, ekonomisi ve dış politikası için “olağandışı ve sıra dışı bir tehdit” oluşturuyor. Brezilyalı bir yargıcın, ABD şirketlerine hassas kullanıcı verilerini teslim etmelerini emretme, onları para cezaları, pazardan men etme ve kovuşturma ile tehdit etme cüretini gösterdiği belirtiliyor. Bu, Brezilya’daki Amerikan dijital şirketlerinin ticari faaliyetlerine bir saldırı olarak değerlendiriliyor. Aynı zamanda, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, dünya çapında diğer ülkelerin içişlerine müdahale etme ve vatandaşlarına istediği gibi zulmetme hakkına sahip olan devletin hangisi olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Brezilya Yüksek Mahkemesi’ndeki sorumlu yargıcın tüm varlıklarının dondurulmasını emrediyor. Bu, Alexandre de Moraes’in artık Amazon veya diğer Amerikan platformlarından online sipariş veremeyeceği veya kendi ülkesi Brezilya’da büyük kredi kartlarıyla ödeme yapamayacağı anlamına geliyor. Mastercard, Visa veya PayPal ile yaptığı ödemeler engelleniyor. Dahası, toplu bir cezalandırma kapsamında, aile üyeleri ve çalışanlarının giriş vizeleri iptal edilecek.
CEZALANDIRICI GÜMRÜK VERGİLERİNİN ASIL HEDEFİ ÇİN
ABD’nin “ulusal acil durumu” tek bir Brezilyalı yargıçtan kaynaklanmıyor; gerçekte, ABD’nin azalan hakimiyetinden kaynaklanıyor. Sözde “kurallara dayalı uluslararası düzen” sona erdi. ABD devleti, emperyal gücünü güvence altına almak ve güçlendirmek için demokratik maskesini çıkarıyor ve açık baskıcı önlemlere başvuruyor. Teslim olmayan devletler şantajla karşı karşıya kalıyor, cezalandırılıyor ve hatta askeri olarak diz çöktürülüyor; tıpkı yakın zamanda bir başka BRICS üyesi olan İran örneğinde olduğu gibi.
Hint-Pasifik komutanı ABD’li Amiral John Aquilino, Çin ile askeri çatışma tarihini 2027 olarak belirledi. Çin’in potansiyel müttefiki olan nükleer silahlı Rusya, ABD’nin kışkırttığı Ukrayna’daki askeri harekât nedeniyle şimdiden büyük ölçüde zayıfladı. Çin ve Rusya ile birlikte Hindistan ve Brezilya, BRICS ittifakının dört kurucu devleti ve ekonomik ağır topları arasında yer alıyor. Çin’in ekonomik çıktısı, diğer BRICS ülkelerinin toplamının iki katından fazla. Rusya’nın ardından Hindistan ve Brezilya da diz çökecek ve ABD liderliğine tabi kılınacak. Başarılı olmaları halinde, Çin ile çatışmanın daha da tırmanmasının önünde hiçbir engel kalmayacak.
Çeviren: Semra Çelik
