En büyük eyalet Kuzey Ren Vestfalya’da 14 Eylül pazar günü yerel seçimler yapıldı. Seçimlere katılımın beş yıl öncesine göre arttığı eyalette aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) otlarını üç kat artırdı. En büyük kent Köln’de Türkiye kökenli belediye başkan adayı Berivan Aymaz, en fazla oyu alarak ikinci tura kaldı. 28 Eylül’de yapılacak ikici tura kalanlar arasında AfD’li adaylar da var.
YÜCEL ÖZDEMİR / Köln
Almanya’nın en büyük eyaleti Kuzey Ren Vestfalya’da (NRW) pazar günü yapılan genel seçimler adeta genel seçimlerin etkisinde gerçekleşti. 23 Şubat’ta yapılan genel seçimlerin ardından yapılan ve 13,7 milyon seçmenin çağrılı olduğu yerel seçimlerin asıl kazananı aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi oldu. Eyalette beş yıl önce yapılan seçimlerde yüzde 5,1 oy alırken bu kez otlarını yüzde 9,4 arttırarak 14,5’e çıkardı. Bir çok kentte AfD’li belediye başkan adayları ikinci tura kalmayı başardı. Göçmenlerin en fazla yaşadığı eyalet olma özelliği de taşıyan NRW’de aşırı sağcı partinin oylarını bu denle artırması, yeni karşı hamleler yapılması gerektiğini gösteriyor.
Eyalet çağında Hristiyan Birlik Partisi (CDU) yüzde 33,3 ile birinci olurken SPD’de yüzde 22,1, Yeşiller yüzde 13,5, Sol Parti yüzde 5,6, FDP yüzde 3,7 oy aldı. Sol Parti oylarını yüzde 1,8 artırırken CDU yüzde 1, SPD yüzde 2,2, Yeşiller yüzde 6,5, FDP yüzde 1,9 oy kaybına uğradı. Böylece genel seçimlerde olduğu gibi AfD ve Sol Parti’nin dışındaki partiler oy kaybına uğradı. Ancak eyalette eyalette en fazla kaybeden Yeşiller oldu. Federal düzeyde ise en fazla kaybeden SPD olmuştu. Yeşiller’in eyalet düzeyinde en fazla oy kaybetmesinde aynı zamanda eyalet düzeyinde CDU ile koalisyon ortaklığı yapmaları rol oynadı. Yeşiller, koalisyon ortağı olduktan sonra özellikle çevre konusunda verdiği vaatlerin pek çoğunu yerine getirememişti.
İlk tahminlere göre seçime katılım oranı yaklaşık yüzde 56,8 ile beş yıl öncesinin (yüzde 51,9) önemli ölçüde attı.
SOL PARTİ GENÇLERDEN EN FAZLA OY ALAN PARTİ OLMAYA DEVAM EDİYOR
Genel seçimlerde gençlerden en fazla oy alan parti olan Die Linke (Sol Parti), bu seçimlerde de aynı çizgisini sürdürdü. Seçim sonrasında yayınlanan analizlere göre 25 yaş altı gençlerin yaklaşık yüzde 18’i Sol Parti’ye oy verdi. Die Linke NRW Eyalet Sekreteri Sebastian Merkens yaptığı açıklamada “Die Linke’nin her yerde her zamankinden daha fazla temsil edilmeyi başardı. Şehirlerdeki, belediyelerdeki ve ilçe meclislerindeki aday sayımız bile sahada yeniden güçlendiğimizi gösteriyor. Seçim kampanyasındaki çabalarımız Sol’u görünür kıldı ve önümüzdeki yıllarda bu temel üzerine inşa etmeye kararlıyız” dedi. Siyaset bilimci Martin Florack, “Sol Parti gerçekten bir sıçrama yapmak istiyorsa, yaşlı seçmenler arasında da oy almak zorunda” dedi.
Foto: Yeni Hayat / Köln
BÜYÜK KENTLERDE DURUM
Eyaletin en büyük kenti olan Köln’de Türkiye kökenli Berivan Aymaz, belediye başkanlığı seçimlerinde birinci olmayı başardı. Yüzde 28 oyla açık ara farkla birinci olan Yeşiller Partisi üyesi Aymaz, 28 Eylül’de yapılacak ikinci turda yüzde 21 oy alan SPD’nin belediye başkan adayı Torsten Burmester ile yarışacak. Yeşiller, Köln’de belediye meclisinde de birinci parti oldu.
Eyaletin başkenti Düsseldorf’ta ise CDU’nun adayı Stephan Keller geçerli oyların yüzde 43,6’sını, Yeşiller’in adayı Clara Gerlach (Yeşiller) yüzde 22,2’sini alarak ikinci tura kaldı.
GELSENKICHEN VE HAGEN’DE AfD’Lİ ADAYLAR İKİNCİ TURA KALDI
Aşırı sağcı AfD açısından eyalette en dikkat çeken kent genel seçimlerde AfD olmuştu. AfD yüzde 24 oy almıştı. Bu nedenle dikkatler Gelsenkirchen üzerinde idi. Belediye meclis seçimlerinde AfD beş yıl öncesine göre oyunu yüzde 17 artırarak yüzde 29,9’a çıkararak önemli bir başarı elde etti. Belediye başkanlığı seçimlerinde ise SPD’nin adayı Andrea Henze yüzde 37 olurken AfD’nin adayı Norbert Emmerich yüzde 29,8 ile ikinci oldu.
AfD, Hagen’de de hem belediye başkanlığı hem de belediye meclisi seçimlerinde önemli kazanımlar elde ederek ikinci sırada yer aldı. Seçimde CDU’nun adayı Dennis Rehbein ile AfD’nin adayı Michael Eiche arasında ikinci tura kalındı.
AACHEN, BOCHUM, ESSEN, BONN, DORTMUND
Aachen’de bağımsız siyasetçi Sibylle Keupen 2020’de Yeşiller ve CDU’nun desteğiyle seçilen ilk kadın belediye başkanı olmuştu. Bu sefer 28 Eylül’de yapılacak ikinci tura kaldı. CDU’nun adayı Michael Ziemons oyların yüzde 39,9’unu alarak önde giderken, Keupen yüzde 33,3 aldı.
Bochum’da ise Belediye Başkanı Thomas Eiskirch’in (SPD) 2024 yılı sonunda sürpriz bir şekilde yeniden aday olmayacağını açıklamasının ardından, SPD ve Yeşiller Jörg Lukat’ı birlikte aday gösterdi. Eski emniyet müdürü Lukat yüzde 43,1 ile CDU adayı Andreas Bracke’nin 20 puan önünde. Essen’de ise CDU’lu mevcut Belediye Başkanı Thomas Kufen ikinci turda SPD’li Julia Klevin ile yarışacak. Kufen yüzde 42,3, Klewin yüzde 20,2 oy aldı. AfD’li aday ise yüzde 15,8 ile üçüncü oldu.
Eski başkent Bonn’da ise CDU’lu Guido Déus yüzde 38,9, Yeşiller’den Katja Dörner oyların yüzde 33,1’ini alarak ikinci tura kaldı. Bonn’da AKP ile yakınlığıyla bilinen Çeşitlilik ve Uyanış için Demokratik İttifak (DAVA) partisinin adayı Merve Nur Laçin-Kilinç geçerli oyların yüzde 0,4’ünü aldı. Yenilik ve Adalet için İttifak (BIG) Partisi Başkanı Haluk Yıldız ise geçerli oyların yüzde 0,9’unu aldı. Dolayısıyla kentte azınlık-etnik temelde siyaset yapanlara ciddi bir ilginin olmadığı bir kez daha görüldü. Bonn AfD’nin de en az (yüzde 6) oy aldığı kentlerden biri oldu.
Eyaletin bir diğer önemli kenti olan Dortmund’da ise SPD ve CDU’lu adaylar ikinci tura kaldı. Belediye meclisi seçimlerinde SPD yüzde 24 ile birinci parti oldu. Aşırı sağcı parti AfD’de kentte oylarını yüzde 11,1 artırarak yüzde 16,6 oy aldı.
İki hafta içinde 147 ikinci tur seçimin yapılması bekleniyor. Pek çok belediye ve ilçede hiçbir aday yüzde 50’nin üzerinde bir çoğunluğa ulaşamadı. Bu da seçim kampanyasının adaylar için 14 gün daha uzatılacağı anlamına geliyor. 2020’deki yerel seçimlerde 128 yerde ikinci tur seçimleri yapılmıştı. Bu kısmen, bu kez daha da fazla küçük partinin aday olmasından kaynaklanıyor.
