Almanya’da 11 Eylül saldırısından sonra hükümetler tarafından değişik dönemlerde gündeme getirilen, ancak hem toplumdan yükselen tepki hem de hukuka aykırılığı nedeniyle yasallaştırılamayan telefon ve internet üzerinden yapılan bütün görüşmelerin kaydedilmesi konusunda yeni bir adım atıldı. Parist’te Charlie Hebdo dergisine yönelik saldırıdan sonra CDU/CSU-SPD büyük koaliyonu tarafından gündeme getirilen internet ve telefon üzerinden yapılan bütün görüşmelerin kaydedilmesi konusunda uzlaşma sağlandı.
Federal Adalet Bakanı Heiko Maas (SPD) ve Federal İçişleri Bakanı Thomas de Maiziere (CDU) tarafından yapılan açıklamada, görüşme bilgilerinin kaydedilmesini içeren yasa tasarısının en kısa zamanda hazırlanacağı belirtildi.
Tasarıda açık olarak yurttaşların telefon ve internet üzerinden yaptığı bütün görüşmelerin sistematik olarak kaydedilmesinin yer alması bekleniyor. Bakanlar, temel haklara yönelik büyük bir saldırı anlamına gelecek tasarıya gerekçe olarak terör ve örgütlü suçlarla daha iyi mücadeleyi gösterdiler.
Basında yer alan haberlere göre hükümet partilerince yurttaşların telefon ve internet üzerinden yaptığı bütün görüşmelerin 10 hafta boyunca kaydedilmesi hedefleniyor. Bu çerçevede bilgisayarlar üzerinden yapılacak her türlü bilgi ve belge nakli de kaydedilecek.
Genel bilgilerin en fazla dört hafta kaydedilmesi amaçlanırken, kayıt sırasında içerikler kontrol edilmeyecek ya da dinlenmeyecek. Her hangi bir olay gerçekleştiğinde ilgili kişilerin bütün görüşmeleri kontrol edilecek.
Her iki bakan tarafından düzenlenen ayrı basın toplantılarıyla kamuoyuna ilan edilen yeni düzenlemeler konusunda uluslararası sözleşmeler ise Almanya tarafından dikkate alınmayacak. Zira Avrupa Adalet Divanı Nisan 2014’te her hangi bir zan olmadan kişilere ait görüşme bilgilerinin kaydedilmesini temel hakların ihlali kabul ederek reddetmişti. Yargıçlar, yurttaşların bilgisi olmadan özel hayatlarına müdahale anlamında gelen görüşmelerin güvenlik birimleri tarafından kaydedilmesinin hukuka aykırı olacağını belirtmişti. 2013’te kurulan CDU/CSU-SPD koalisyonu internet ve telefon üzerinde yapılan görüşmelerin kaydedilmesini içeren yasal düzenlemelerin yapılması konusunda uzlaşmaya varmıştı.
Açıkça AB düzeyinde yapılan sözleşmelerin ihlali anlamına gelen kişisel görüşmelerin kaydedilmesine karşı daha önce Almanya’da onbinlerce insanın katıldığı gösteriler düzenlenmişti. Ayrıca bu temelde inisiyatifler kurulmuştu.
2008 yılında da dönemin hükümeti aynı içerinde bir yasa çıkarmak istemiş ancak iki yıl sonra Federal Anayasa Mahkemesi düzenlemeyi iptal etmişti.
Bu uygulamaya karşı olan uzmanlar düzenlemenin asıl olarak ağır suçları engellemeyeceğine dikkat çekerek amacın yurttaşların özel hayatına müdahale etmek olduğunu söylüyorlar. Zira terör örgütleri ve ağır suç işleyen kişiler genellikle telefon ve internet üzerinden fazla iletişim kurmuyorlar ya da kullandıkları telefon ve bilgisayarları sık sık değiştiriyorlar. Bu nedenle uygulamayla suçların önüne geçilmesi beklenmiyor. Meclisteki muhalefet partileri ve insan hakları örgütleri, hükümete tepki göstererek kararın geri alınmasını istediler. (YH)
Hukuk yok sayılıyor
Federal Hükümet, Nisan 2014’te Avrupa Adalet Divanı’nın verdiği karara rağmen kişisel görüşmeleri kaydetmekte ısrar ediyor. Bunda diğer AB ülkelerini örnek alıyor. Çünkü karara rağmen pek çok ülke yurttaşların bilgilerini kaydetmeye devam ediyor.
Bazı ülkelerdeki uygulamalar şöyle:
İspanya: 12 ay boyunda telefon ve internet üzerinden yapılan bütün görüşmeler kaydediliyor.
İtalya: 12 aya kadar görüşmeler kaydedilebiliyor. Özellikle telefon görüşmeleri gerektiğinde daha uzun bir süre kaydedilebiliyor. İnternet üzerinden yapılan görüşmeler ise en fazla bir yıl boyunca kaydedilebiliyor.
Fransa: Kişisel görüşmelerin kaydedilmesi konusunda 2006’da bir yasa çıkarıldı. Telekomünikasyon şirketleri yurttaşların bilgilerini uzun süre kaydetmekle yükümlü. Kamuya açık alanlardaki internet görüşmeleri de kaydediliyor.
İngiltere: Telefon ve internet vericisi şirketler yurttaşların görüşmelerini bir yıl boyunca kaydediyor. Şüpheli olmayanların da görüşmeleri kaydediliyor.
Avusturya: Konuyla ilgili bir yasa çıkarılması planlanıyor.
İsveç: Bilgiler 6 ay boyunca kaydediliyor. Bazı firmalar Avrupa Adalet Divanı’nın kararından sonra kayıt işlemini durdurdu. (YH)
