Avrupa Birliği (AB), Çin’den elektrikli otomobil ithalatına geçici cezai gümrük vergileri uygulamaya karar verdi. Bu yıl 5 Temmuz’dan itibaren, mevcut yüzde onluk ithalat vergisine ek olarak, üreticiye bağlı olarak yüzde 17.4 ile 37.6 arasında değişen oranlarda ek vergi uygulanacak.
Kararı açıklayan AB Komisyonu, bu hamleyi Çin hükümetinin kendi e-araba üretimi için sağladığı kapsamlı devlet sübvansiyonları ile gerekçelendirdi. AB yetkililerine göre, tüm değer zincirini kapsayan bu sübvansiyonlar Avrupalı üreticileri rekabet açısından dezavantajlı duruma düşürmekte.
ALMANYA’DAN ELEŞTİREL SESLER
Ancak AB Komisyonu’nun aldığı tedbir Almanya’da genel kabul görmüyor. Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Alman otomotiv endüstrisinin büyük bölümü ile Alman hükümeti ek gümrük vergilerini eleştiriyor.
Almanların korkusu, söz konusu ek verginin yerli şirketleri doğrudan olumsuz etkileme potansiyeli ve Çin’in açık bir ticaret savaşına dönüşebilecek misilleme önlemleri riski. Her iki taraf da şimdi böyle bir tırmanmaya oldukça yaklaşmış durumda.
OLASI SONUÇLAR
Şu anda geçici olarak kabul edilen cezai vergiler, Kasım 2024’ten itibaren otomobil üreticileri için sürekli bir maliyet haline gelebilir. O zamana kadar Brüksel ve Pekin arasında Dünya Ticaret Örgütü (WTO) çerçevesinde yapılacak görüşmelerle bir çözüm aranacak.
Karar, Çin elektrikli otomobillerinin Avrupa pazarında giderek artan bir pay elde ettiği bir dönemde alındı – üç yıl önce yüzde üçün biraz altındayken bugün neredeyse yüzde 22’ye ulaştı. Çinli markalar AB’de satılan elektrikli otomobillerin yüzde sekizini oluşturuyor.
RAKAMLARA BİR BAKIŞ
AB tarafından dokuz ay önce başlatılan soruşturmada işbirliği yapmayan Çinli otomobil üreticileri en yüksek cezai vergilerle karşı karşıya. Örneğin Volkswagen’in ortağı SAIC, yüzde 37,6’lık potansiyel bir ek vergi ödemekle karşı karşıya.
BYD şirketi için yüzde 17,4 öngörülürken, Geely yüzde 19,9 bekleyebilir. Çin’den AB’ye ihracat yapan BMW veya Tesla gibi şirketler için de tarife ek ücreti yüzde 20,8’i bulabilir.
“ÇİNLİ ÜRETİCİLER İÇİN ETKİSİ AZ OLUR”
Ancak, aralarında Şanghay’dan Gao Shen ve CGS International’dan Ray Kwok’un da bulunduğu analistler, düşük üretim maliyetleri ve Avrupa pazarının stratejik önemi nedeniyle Avrupa’ya otomobil ihraç etmeye devam edecekleri için, cezalandırma amaçlı vergilerin Çinli otomobil üreticilerini caydırmayacağı görüşündeler.
South China Morning Post, BYD gibi Çinli üreticilerin Avrupa pazarına erişimlerinin bu tarifeler nedeniyle tehlikeye girmediğini düşündüklerini belirtiyor.
ÇİN OTOMOTİV İHRACATINDA YENİ LİDER
Bir önceki yıla kıyasla yüzde 58’lik bir artışla Çin, 2023 yılında Japonya’yı geride bırakarak dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı konumuna geldi. Avrupa lobi grubu Transport & Environment’a göre, Tesla ve Volvo’nun araçları da dahil olmak üzere AB’de satılan tamamen elektrikli otomobillerin yaklaşık yüzde 20’si Çin’de üretiliyor.
AB ve DTÖ kuralları
AB, telafi edici vergilerle aynı etkiye sahip olabilecek alternatif çözümlere açık olmakla birlikte, bunların Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarıyla uyumlu olması gerektiğinde ısrar ediyor. AB, Çin’in elektrikli otomobiller için kendi kendine uyguladığı ihracat kotaları bu gereklilikleri yerine getiremeyeceği görüşünde.
Öte yandan Çin, AB’nin planladığı gümrük vergilerini “korumacı” olarak nitelendirdi ve bu vergilere karşı domuz eti ve alkollü içki ithalatına karşı anti-damping soruşturmaları başlatarak karşı önlemler almakla tehdit etti. Gergin duruma ve Kanada ile ABD’nin olası gümrük vergilerine ilişkin tartışmalara rağmen Pekin, Kasım ayında nihai AB yaptırımlarının uygulanmasına kadar önemli bir taviz verecek gibi görünmüyor.
Diplomatik müzakereler, ekonomik çıkarlar ve ticaret politikası tedbirlerinden oluşan bu karmaşık ağda, AB ile Çin arasındaki ilişkilerin nasıl gelişeceği ve bunun küresel otomotiv endüstrisi üzerinde nasıl bir etki yaratacağı henüz belli değil. (YH)
