Geçtiğimiz yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) özel emlak sektöründe yapılan spekülasyonlarla ortaya çıkan “balonun” bir benzeri ticari emlak sektöründe gelişiyor.
ABD Kongresi’nin araştırmalarına göre ticari emlak sektöründe ödenmesi gereken toplam 1,4 trilyon Dolar hacmindeki kredinin 700 milyar Dolarlık miktarı tehlikede.
Özel kredilerde borçlar taksitle ödenirken ticari alanda alınan krediler bir kere de ödenmek zorunda. 2000’li yılların başında itibaren ABD’de düşük faizler ve teşvikler nedeniyle genel olarak şişmeye başlayan emlak sektöründe yüzbinlerce konutun yanı sıra onbinlerce ticari emlak inşasına başlanmıştı. Ülkenin bütün bölgelerinde aşırı sayıda restoranlar, dev alış veriş merkezleri, ticarethaneler, lüks apartman daireleri ve oteller inşa edilmişti.
Ancak yaşanan krizle birlikte inşaatı tamamlanan yerlerin önemli bir bölümü boş duruyor veya çok düşük düzeyde kiraya veriliyor. Hazırlanan Kongre raporunda söz konusu emlakların 2007’den bu yana yüzde 40 değer kaybettiği yer alırken lüks dairelerin yüzde 8’i ve büroların yüzde 18’inin boş olduğu, büroların kiralarının ise yüzde 40 düştüğü ve ticaret merkezlerinin fiyatlarının ise yüzde 33 düştüğü yer aldı.
“Bu durumda emlak sahiplerinin kredi vadelerinin dolmasıyla ödeme yapmalarını beklemek hayalcilik olur” denilen raporda, bunun ise ABD’deki bankaların yüzde 40’ını çok ciddi tehlikeye atacağını bildirildi. CNBC televizyon kanalına “Ülke genelinde 2 bin 988 banka çok ciddi tehdit altında” diye açıklama yapan Kongre Araştırma Komisyonu Başkanı Elizabeth Warren, “Bu ülkemizdeki 7 bin 560 bankanın yüzde 40’ı anlamına geliyor. Bu bankalar, en geç 2011 yılından itibaren yıllık 200-300 milyar Dolar arası zararla karşı karşıya kalacaklar” dedi.
Söz konusu bankaların genelde küçük ve orta boy bankalar olduğunu hatırlatan Warren, bu bankaların aldıkları güvenlik önlemlerinin de çok yetersiz olduğunu söyledi.
Kongre tarafından yapılan araştırmada bankaların iflas etmeleri durumunda devlet borçlarının hızla yükseleceğine işaret ediliyor. Raporda ABD’nin 2019 yılından itibaren bütçesinin yüzde 17’sini borç kapamaya ayırmak zorunda kalacağı bildirilirken “bugün bütçemizin en büyük bölümü yüzde 23 ile savunmaya ayrılıyor” denilerek borçlar için yapılması gereken harcamanın yarım trilyon Dolar hacminde olacağı vurgulanıyor. (YH)
Advertisement
