10 yıl önce ABD ve İngiliz birlikleri tarafından bombalanarak işgal edilen Afganistan’da yarısından fazlası sivil olmak üzere yaklaşık 70 bin insan öldürüldü. 10 yıllık işgalin insani ve maddi açıdan ağır bilançosuna rağmen işgalciler geri çekilmeyi ağırdan alıyor.
11 Eylül 2001’de İkiz Kuleler’e yapılan saldırının Afganistan’da planlandığını ileri süren ABD, yanına İngiltere’yi de alarak bu ülkeye karşı askeri saldırı hazırlığı içine girdi. 7 Ekim 2001’de “Teröre karşı savaş” adı altında başlatılan askeri hareket kamuoyuna, “Afganistan’a demokrasi ve insan hakları götürmek”, “burka altında yaşamak zorunda kalan kadınları özgürlüğe kavuşturmak” gibi söylemlerle sunuldu. Uygarlık ve demokrasi adı altında başlatılan işgal, NATO’ya bağlı İSAF çatısı altında aralarında Almanya, Türkiye, Fransa, İtalya, İspanya’nın da bulunduğu toplam 47 ülkenin askeri desteğini aldı.
11 Eylül saldırısının üzerinden daha bir ay bile geçmeden Afganistan’ın işgali için çekmecede bekletilen planların devreye konulmasının asıl amacı elbette İkiz Kuleler’in intikamıyla sınırlı değildi.
“Asya’nın kilidi” olarak da tanımlanan Afganistan’ın işgali, bölgedeki yeraltı ve yerüstü kaynaklarının denetlenmesi, enerji koridorlarının güvence altına alınması için yeni bir hamle yapılması anlamına geliyordu.
MASA BAŞINDAKİ GİBİ OLMADI
Dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alan Afganistan’ı, dünyanın en modern silahlarıyla donatılmış askeri birliklerin bir kaç gün ya da hafta içinde dize getireceği ileri sürülüyordu. Hem de daha önce bu topraklardan İngilizlerin ve Sovyetler’in püskürtüldüğü bilindiği halde.
Taliban’ın kısa bir süre içinde başkentten kovulmasının istikrarın sağlanması için önemli bir sinyal olduğunu sananlar tam anlamıyla yanıldı. Çünkü, son 10 yıldır Taliban’ın vermiş olduğu mücadele işgalcilere ağır bedeller ödetti. Çoğunluğu ABD ve İngiltere’den olmak üzere binlerce işgalci asker öldürüldü. Kimi bölgelerde kontrol Taliban’ın eline geçti. Dolayısıyla, Afganistan’ın çok kısa bir süre içinde teslim alınacağı ve her şeyin masa başında planlandığı gibi sonuçlanacağını düşünenlerin hesabı tutmadı.
Keza, Afganistan’ın geleceğini belirlemek üzere Almanya’nın Bonn kentinde işgalci güçler tarafından düzenlenen Petersburg Konferansı ile işbaşına getirilen Hamid Karzai ve ekibi, son 10 yıldır bir taraftan halka karşı terör politikasını izlerken, diğer taraftan boğazına kadar yolsuzluğun içine batmış durumda.
VİETNAM SENDROMU AFGANİSTAN’DA
İşgalci orduların verdiği büyük kayıplar gizlenmesine rağmen “www.icasualties.org” adlı internet sitesi tarafından tutulan rakamlara göre, Afganistan’da son 10 yıl içinde toplam 2753 işgalci asker öldürülmüş. Bunların 1801’i ABD, 382’si İngiltere, 570’i ise diğer ülkelerden askerler oluşturuyor. ABD ve İngiltere’den sonra Afganistan’da en çok asker bulunduran Almanya’nın kaybı ise 46.
Gelinen aşamada, Afganistan’daki işgalci güçlerin askeri zaferinden söztmek pek mümkün görünmüyor. Bu nedenle bir çok ülke askerlerini Afganistan’dan çekti, pek çoğu da çekmeyi planlıyor.
En çok asker bulunduran ülkelerden Almanya 2014, İngiltere de 2015’in sonuna kadar askerlerini çekeceğini açıkladı. ABD ise 2012’nin sonuna kadar 30 bin askeri geri çekeceğini, siyasi çözümün bulunması durumunda diğer askerlerin de çekileceğini duyurdu.
AFGANİSTAN’IN DURUMU KÖTÜLEŞTİ
Çeşitli tahminlere göre bugüne kadar Afganistan işgali nedeniyle 70 binden fazla insan hayatını kaybetti. İşgalci askerler tarafından seyir halindeki arabalarda dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle çok sayıda insan öldürüldü. Ayrıca köylere ve kasabalara yönelik gerçekleştirilen hava saldırılarında çoğunlukla kadınlar ve çocuklar hedef oldu.
Bu nedenle Afganistan’ın işgalinden en çok Afgan halkı zarar gördü. “Güvenlik” ve “istikrar” ise son üç-dört yıl içinde önemli oranda sağlanamaz hale geldi. İnsan hakları ihlal edildi, keyfi tutulmamalar gerçekleştirildi, gizli hapishaneler kuruldu.
HALKLARIN TEPKİSİ
İşgale karşı tepki ise hiç dinmedi. ABD, İngiltere ve Almanya’da binlerce, onbinlerce savaş karşıtı defalarca sokaklara dökülerek bu haksız işgalin bir an önce sona erdirilmesini talep etti. İşgalin başını çeken liderler Georg W. Bush, Toni Blair, Gerhard Schröder, Jose Maria Aznar yapılan seçimlerde sandığa gömüldü. Ama, onların yerine seçilenler de işgal politikalarını olduğu gibi savundu.
Yapılan anketlere göre Almanya’da halkın yüzde 75, ABD’de de yüzde 62’si askerlerin derhal Afganistan’dan çekilmesini istiyor.
Almanya’ya maliyeti 17 milyar Euro
Alman Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü (DIW) tarafından yapılan hesaplamalara göre Afganistan işgali Almanya’ya 17 milyar Euro’ya mal oldu. Federal Hükümet tarafından yapılan resmi açıklamada ise işgalin 10 yıllık maliyeti 5,5 milyar Euro olarak açıklanmıştı.
Son 10 yıl içinde 13 kez meclis tarafından görev süresi uzatılan Afganistan’daki Alman askerleri için ilk yıl 436 milyon Euro bütçe talep edilirken, bu yılın Ocak ayında ise 2011 için toplam 1 milyar Euro ayrıldı. DIW uzmanları geri çekilme tarihi olarak belirtilen 2014’ün sonuna kadar 5 milyar Euro’nun daha harcanacağını tahmin ediyor. Böylece toplam maliyetin 22 milyar Euro’yu bulnası bekleniyor.
Bonn bu kez alternatif Afganistan Konferansı’na ev sahipliği yapacak
Afganistan’ın işgalinin 10. yılı dolayısıyla, barıştan yana örgüt ve inisiyatifler işgalı kınayan ve Alman askerlerinin derhal geri çekilmesi talebiyle değişik etkinlikler düzenlediler.
8 Ekim günü Başbakanlık önünde yapılan protesto eylemine yaklaşık bin kişi katılırken, yine Berlin’de konuyla ilgili bir konferans gerçekleştirildi.
Hükümetin savaş ve işgal politikasını protesto için 3-5 Aralık tarihlerinde de Bonn’da bir dizi etkinlik, toplantı ve kitlesel bir gösteri yapılacak. (YH)
„>
