SEMRA ÇELİK
Almanya’da günlerdir bir ‚EHEC karmaşası‘ yaşanıyor. Türkiye’de ‚koli basili‘ olarak bilenen ehec bakterisiyle bağlantılı olarak şimdiye kadar 22 kişi öldü. 650 kişi hastanelik. Daha da artabilir…
Ülke tehlikeli Ehec mikrobuyla uğraşıyor ama hiç kimse kamuoyuna aklı başında bir açıklama yapamıyor. İlk haberlerde hastalığın çiğ domates, salatalık ve maruldan geçtiği bildirildi Hamburg Sağlık Senatörü İspanya’dan ithal edilen dört salatalıkta mikrop bulunduğunu açıkladı ve suçlu bulundu: İspanyol salatalıkları!
Ancak kısa bir süre sonra salatalıklar beraat etti: Mikrop onlardan yayılmamıştı!
Sağlık enstitüleri, bakanlar ve sağlık dairelerinin yanısıra böbrek uzmanları, mikrobiyologlar, doktorlar, başhekimlerin beyanatları ve yüzlerce yerde yapılan basın toplantısının ardından Aşağı Saksonya Tarım Bakanı brokoli ve turp filizlerinin hastalığın nedeni olduğunu açıkladı.
Tüketiciler korku içinde. Ne yiyeceklerini bilmez durumda bekliyorlar. Her kafadan bir ses çıkıyor, çok sesli bir mücadele var ama henüz sonuç yok. Bu konuda en yetkili kurum bilimsel kadro ile donatılmış Robert Koch Enstitüsü. Ancak onlar araştırmalarını sürdürürken ortaya attıkları bir ihtimal politikacılar tarafından kesin sonuçmuş gibi kamuoyuna yansıtılıyor. Bu da halktaki korku ve güvensizliği daha da arttırıyor.
Aslında bilim insanları görevlerini iyi bir şekilde yapıyor. Nedeni ne olursa olsun EHEC ile mücadelede uluslararası veriler dikkate alınıyor, ishal olanlara hemen serum veriliyor.
Yetki federal ve eyalet sağlık bakanlıklarında ama onlar da topu bazen enstitüye bazen federal- eyalet hükümetlerine atıyorlar. Bilimsel kurumlarsa, ihtimalleri dikkate alarak çiğ sebze meyve yememe uyarısında bile bulunamayacak kadar yetkisiz.
Bu ilk de değil: „Deli dana, kuş gribi“ vb. hastalıklarda da durum aynıydı. Halkın sağlığı gibi önemli bir konuda tek sesli davranmayı sağlayan bir işlerlik sağlanmadığı sürece bu durum devam edecek görünüyor…
22 kİşİ öldü, nedenİ bulunamadı
Almanya genelinde yaklaşık 1500 kişi EHEC bakterisine bağlı olarak ağır bağırsak enfeksiyonu geçirirken, hastaların büyük çoğunluğunu Almanya’nın kuzey eyaletlerinde yaşayanlar veya kısa süre önce burayı ziyaret edenler oluşturuyor. Bazı hastaların, önceki haftalarda grup olarak yemek yedikleri restoranlarda bakteriyi kaptıklarını saptayan uzmanlar, bu restoranları ve restoranların gıda malzemelerini temin ettikleri şirketleri mercek altına aldı. Hasta kişilerin toplu halde yemek yediği lokantalarda yapılan araştırmalara bağlı olarak salatalarda kullanılan turp ve brokkoli filizlerinin bakterilerin yayılmasında rolü olabileceği iddiası ortaya atıldı. Bu filizleri üreten işletmede çalışan 2 kadının da ishal olması, birinde de kesin olarak EHEC bakterisi tespit edilmesi üzerine işletme, önlem amacıyla kapatıldı. Laboratuar incelemeleri filizlerin bakteri taşımadığını ortaya koydu.
Almanya’daki en az 627 hastaya EHEC’e bağlı olarak HÜS tanısı konuldu. EHEC bakterisinin yayıldığı diğer 11 ülkede HÜS tanısı koyulan hastaların sayısı ise 31.
Alman ve Çinli araştırmacılar geçtiğimiz hafta yaptıkları incelemelerin ardından EHEC bakterisinin, koli basilinin bugüne kadar bilinmeyen bir türü olduğunu açıklamıştı. Pekin Gen Bilimi Enstitüsü ve Hamburg-Eppendorf Üniversite Hastanesi’ndeki araştırmacılar, EHEC’in „mutasyona“ uğramış iki ayrı bakteriden kaynaklandığını, antibiyotiklere karşı direnç kazandığını ve son derece tehlikeli olduğunu belirtiyorlar.
EHEC nedir?
Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC), Shiga toksin (verotoksin) üreten E.coli’lere verilen isimdir. Şiddetli karın ağrısı, sulu ishal, kanlı ishal, hemorajik kolit, hemolitik üremik sendrom (HÜS), akut böbrek yetmezliği gibi birçok farklı klinik tabloya yol açabilir. Açılımı Enterohemorajik Escherichia Coli olan EHEC virüsü, özellikle böbreği işlevsiz hale getirirken, HUS sendromunu tetikliyor. Kusma, bulantı, ishal, ateş gibi belirtilerle başlayan hastalık, kanlı ishale varan sonuçlar doğurarak ölüme yol açabiliyor.Bu bakterilerin özelliği, hücre zehiri olarak da adlandırılabilecek toksinler üretmeleri. Bu zehirler sorunlara yol açıyor, kan hücrelerini yok ediyorlar ve bu nedenle kansızlık oluşuyor. Kan hücreleri böbreği besleyen kan damarlarını tıkayarak böbrek yetmezliğine neden oluyor.
Bu virüsten korunmak için et ve süt ürünlerinin çiğ tüketilmemesini, etin ve sebzelerin en az on dakika ve 70 derecenin üzerinde bir ısıda pişirilmesi, hijyen kurallarına uyulması, sebze ve meyvelerin çok iyi yıkanarak tüketilmesi gerektiği konusunda uzmanlar uyarıda bulunuyor.
