Türkiye’de bedelli askerliğin yeniden düzenlenmesi tartışmaları devam ediyor. İlk etapta hükümet tarafından tam olarak kabul edilmeyen değişiklik çalışmaları daha sonra TBMM Savunma Komisyonu tarafından doğrulandı. Yapılacak değişiklikten Avrupa ülkelerinde yaşayan Türkiye kökenlilerin nasıl etkileneceği ise henüz belirsiz.
Basında yer alan haberlere göre, önümüzdeki Ekim ayında TBMM Başkanlığı’na sunulması planlanan değişikliğe göre, bedelli askerlik yaşının 28’e indirilmesi ve 30 bin YTL olan bedel miktarının da bir miktar indirim yapılması söz konusu. Ancak bu süre ve bedel miktarının yurtdışında yaşayanlar için ne kadar olacağı konusunda her hangi bir bilgi bulunmuyor.
Konuyla ilgili olarak Milli Savunma Bakanlığı tarafından Başbakanlık’a gönderilen ve Maliye Bakanlığı ile birlikte Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalışma yapması beklenen “askeri torba yasa tasarısı”, Ekim ayında Meclis’in açılması ile birlikte ana gündem maddesi olması bekleniyor.
TBMM Milli Savunma Komisyonu Başkanı Oğuz Kağan Köksal yaptığı açıklamada, „Daha önceden dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‚bedelli askerlik düşünülebilir‘ şeklinde bir ifadesi oldu. Bu ifade üzerine Milli Savunma Bakanlığı’nda bir çalışma başlatıldı. TBMM tatile girdiği için şu anda yapılacak bir şey yok. Milli Savunma Bakanlığı’ndaki çalışma Genelkurmay Başkanlığı ile temas halinde“ dedi.
Yine basında yer alan haberlere göre bedelli askerlik hakkının yeniden düzenlenmesi durumunda şu anda asker kaçağı durumunda bulunan 800 bin kişinin bedelli askerlikten yararlanması bekleniyor.
YURTDIŞINDAKİLER NE OLACAK?
Türkiye kamuoyunda yoğun bir şekilde tartışılan bedelli askerlikle ilgili düzenlenmenin Avrupa ülkelerinde yaşayan Türkiye kökenli gençleri nasıl etkileyeceği ise belirsizliğini koruyor. Daha önce 10 bin Euro’ya çıkarılan ve askere gitme şartının kaldırıldığı uygulamaya gelen tepkiler üzerine bedel miktarı 6 bin Euro’ya düşürülmüştü.
Ancak bu miktarın da gençler ve aileleri için çok yüksek olduğu biliniyor.
Diğer taraftan Almanya’da Opsiyon Modeli’nin kaldırılmasıyla birlikte bedelli askerlik Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli gençler için çok daha büyük bir önem taşıyor. Daha önceki uygulamaya göre, doğuştan itibaren aynı zamanda Alman vatandaşlığını alan gençlerin 18-23 yaşları arasında sahip olduğu vatandaşlıklardan birisini bırakması gerekiyordu. Ancak yapılan değişiklikle bu dayatma ortadan kalktı ve bu durumda, aynı zamanda Türk vatandaşı olarak kalmaya devam edecek gençlerin Türkiye’de askerlik yapması ya da bedelli miktarı ödemesi gerekiyor. Gençler arasında işsizlik, eğitim vb. önemli sorunların yaşandığı Almanya’da söz konusu 6 bin Euro’nun verilmesi pek çok aile için büyük bir yük oluşturmakta. Bu nedenle, yeni düzenleme yapılırken Avrupa ülkelerinde doğup büyüyen ve bu ülkelerde yaşayan Türkiye kökenli göçmen gençlerin askerlikten tamamen muaf bırakılması uzun zamandan beri pek çok göçmen örgütü tarafından talep ediliyor. Ancak Türkiye hükümetleri gençlerden alacakları bedele gelir olarak baktıkları için yıllardır bundan ısrar etmeye devam ediyorlar. Yapılan hesaplamalara göre yeni çıkarılacak bir bedelli uygulamasında ücretin 20 bin lira olması durumunda ve 250 bin kişi yararlandığı takdirde, hazineye 5 milyar YTL girecek. (YH)
35 YILDA DÖRT KEZ BEDELLİ ÇIKARILDI
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 10 kez çeşitli nedenlerle bedelli askerlik çıkarıldı. 1980 darbesinden bu yana en sonuncusu 2011 yılında olmak üzeri 35 yılda dört kez bedelli askerlik çıkarıldı.
1987 yılında 18 bin 433, 1992 yılında 35 bin 111, 1999 yılında 72 bin 290, 2011 yılında da 70 bin kişi olmak üzere toplam 195 bin 834 kişi yararlandı.
En son 2011’de yapılan düzenlemeye göre 30 yaşın üstünü kapsaması ve 30 bin TL bedelle yasalaşması nedeniyle, istenilen düzeyde başvuru gerçekleşmedi. Bu dönemde yurtdışında yaşayanlardan alınan bedel miktarı 5100 Euro’dan 10 bin Euro’ya çıkarıldı ama üç haftalık askerlik eğitimi uygulamasına son verildi.
Türkiye içinde son yasadan 420 bin kişinin yararlanması beklenirken, başvuranların sayısı 70 bin civarında kaldı. (YH)
