Fransa’da artık kadınların, peçeli çarşaf veya burka ile yüzlerini tamamen örterek sokağa çıkmaları yasak. Geçen yıl Eylül ayında parlamentoda onaylandıktan sonra Ekim ayında Anayasa Konseyi’nde gündeme gelen „burka yasası“, bireylerin yüzlerini tamamen veya kimlikleri tanınamayacak şekilde örterek kamusal alanda dolaşmalarını ve kamudan hizmet almalarını yasaklıyor.
Kamusal alana sokak da dahil ediliyor. Yasanın pratikte uygulanışı konusunda İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgede, yasak kapsamına burkanın dışında kar maskesi veya yüzü tamamen kaplayan kaskların da girdiği belirtiliyor.
Genelgeye göre, kamusal alanda yüzünü tamamen veya kimliği tanınamayacak şekilde gizleyen herkes hakkında yasal işlem yapılacak. Kamusal alanda yüzleri kapalı hizmet almak isteyenler kamu görevlileri tarafından uyarılacak. Kamu görevlilerinin söz konusu bireylere zorla yüzlerini açtırma yetkisi tanımadığını belirten genelge, bu yetkinin sadece güvenlik görevlilerine ait olduğunu belirtiyor. Buna göre, burkasını çıkarmamakta direnen bir kadınla yüzleşmek zorunda kalacak kamu görevlileri güvenlik görevlilerini çağırmakla yükümlü olacak. Olay yerine gelen güvenlik görevlileri, yüzleri kapalı şahıslar hakkında ilk olarak kimlik kontrolü yapacak. Yüzlerini açıp kimlik kontrolünü kabul edenler hakkında „yasaya aykırı davrandıkları“ gerekçesiyle olay yerinde yasal işlem yapılacak. Bu şahıslar daha sonra yargıç önüne çağrılacak.
Yargıçlar, yasa gereği kendilerini ya „yurttaşlık stajı“ ya da azami 150 Euro olmak üzere „tazminat“ ödemekle cezalandıracak. Olay yerinde kimlik kontrolü için yüzlerini göstermeyi reddedenler ise daha ayrıntılı işlem için polis merkezine götürülecek.Yasa bir bireyi burka kullanmaya zorlayanların ise 1 yıl hapis ve 30 bin Euro tazminatla cezalandırılmalarını öngörüyor. Tazminat miktarı, zorlanan kişinin 18 yaşından küçük olması halinde 60 bin Euro’ya çıkıyor.
Yasa özel sektöre ait kafe, bar, otel, sinema, lokanta ve otel gibi birçok ticari işletmeyi de kamusal alan olarak tanımlıyor ve ilke olarak bu mekânlarda burkayla dolaşılmasını yasaklıyor. Ancak pratikte bu mekânlarda son sözü işletme sahipleri söyleyecek. Böylelikle Fransa’ya zengin Körfez ülkelerinden gelen burkalı turistlere tolerans alanı açılıyor.
Eleştiriler sürüyor
Fransa’da burka yasağı çok yönlü eleştirilere neden oluyor. Fransa genelinde yaklaşık 2 bin kadının burka taşıdığından hareketle, kadının en temel haklarına gölge düşüren burkayla ilgili başka uygulamaların yeterli olacağı ifade ediliyor. Tunus ve Mısır’da yaşananlar da bu değişimde belirleyici oldu.“Batılı değerler“in İslami çevreler tarafından tehlikeye atıldığı iddiasının, gerçeklere denk düşmediği ve bu durumun İçişleri bakanları, politikacılar ve politik yorumcular tarafından kullanıldığı yorumları giderek daha dile getirilmeye başlandı. Figaro gazetesi, bu çerçevede yasanın „burka taşıyan kadınlara yönelik av“a dönüşmmesi gerektiğini vurguluyor. Gazetenin değerlendirmesine göre yasanın hiç bir yaptırım gücü yok. Para cezalarının yaptırım gücü de oldukça sınırlı. (YH)
