German Foreign Policy
Düsseldorf merkezli silah üreticisi Rheinmetall, diyaliz uzmanı Fresenius Medical Care’i Almanya’nın en büyük 40 anonim şirketinden oluşan gruptan çıkararak Dax’a katılıyor. Halihazırda Federal Cumhuriyet’teki en büyük ulusal silahlanma grubu olan Rheinmetall, diğer silahların yanı sıra gelişen mühimmat üretimi sektöründe güçleniyor ve Ukrayna’da ultra modern savaş tankları (Panther) üretimi için bir tesis inşa etmek istiyor. Bunun temelinde Batılı devletlerin ve müttefiklerinin güç mücadelelerinde, özellikle de Rusya’ya ve aynı zamanda Çin’e karşı ciddi bir şekilde silahlanmaları yatıyor. Alman silah sanayi bundan ulusal düzeyde ordudan gelen siparişler yoluyla, uluslararası düzeyde ise NATO dışı veya NATO’ya bağlı ülkelere yapılan silah ihracatının genişlemesi yoluyla faydalanıyor. Şimdiye kadar, Alman çekirdek endüstrisi nispeten yönetilebiliyor ve tek tip veri eksikliği nedeniyle önemli ölçüde değişen ve yılda 11 ila 30 milyar avro arasında olduğu tahmin edilen bir ciro üretiyor. BAE Systems ve Thales gibi endüstri devleri henüz Almanya’da mevcut olmasa da, Alman savunma sektörü uzmanlar tarafından “Avrupa’nın en güçlüsü” olarak kabul ediliyor.
Alman savunma sanayinin mevcut gücü konusunda oldukça farklı rakamlar söz konusu. Köln merkezli Alman Ekonomi Enstitüsü (IW) tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, Almanya’da sektördeki çekirdek şirketlerin 2020 yılında elde edeceği ciro 11.3 milyar avro; çalışan sayısı ise yaklaşık 55 bin olarak verilmekte. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Federal Almanya Cumhuriyeti’nin açık ara en büyük sanayi sektörü olan 786 bin çalışanlı Alman otomotiv endüstrisi 2021 yılında 411 milyar avro ciro elde edecektir. Daha yüksek rakamlar Alman Güvenlik ve Savunma Sanayii Federal Birliği (BDSV) tarafından verilmektedir ve buna göre 2014 yılında Alman savunma sanayinde muhtemelen yaklaşık 135 bin 700 kişi istihdam edilmiştir. Tutarsızlıklar, diğer şeylerin yanı sıra, Alman endüstrisinin küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından güçlü bir şekilde karakterize edilmesinden ve tamamen kayıt altına alınmasının zor olmasından -resmi veriler mevcut değil- ve ayrıca Rheinmetall gibi şirketlerin farklı kurumsal bölümlere sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Örneğin Rheinmetall sivil otomotiv endüstrisine de tedarik sağlamaktadır. IW’ye göre daha geniş anlamda silahlanma alanında çalışanların sayısı 300 bine kadar çıkabilir. BDSV 2014 yılı cirosunu yaklaşık 28.5 milyar avro olarak açıklamıştır.
Stockholm merkezli araştırma enstitüsü SIPRI tarafından her yıl yayımlanan dünyanın en büyük 100 savunma şirketi listesinde her zaman sadece dört Alman şirketi yer alıyor: Şu anda Rheinmetall (31. sıra), ThyssenKrupp (55.), Hensoldt (69.) ve Diehl (99.)
BDSV’nin CEO’su Hans Christoph Atzpodien, Avrupa’nın en büyük silah üreticilerinin İngiltere, İtalya ve Fransa’da bulunmasına rağmen, Alman endüstrisinin toplamda “Avrupa’nın en güçlüsü” olduğunu belirtmiştir.
Alman sektörü bir süredir yükselişte. Doğrudan savunma harcamalarının Alman askeri bütçesi içindeki payı şu anda sadece yüzde 18.5 olarak belirtilse de, askeri bütçe yıllardır istikrarlı bir şekilde artıyor ve 2021’de 46.9 milyar avroya ulaşarak geçen yıl ilk kez 50 milyar avro eşiğini aştı. Savunma Bakanı Boris Pistorius da savunma bütçesinde yılda en az on milyar avroluk bir artış talep ediyor; buna ek olarak, 100 milyar avroluk özel programdan gelen fonlar da var ve bunların da artırılması talep ediliyor. ABD silah şirketleri de Alman ordusundan sipariş almak için rekabet ediyor. Ayrıca, Alman silah üreticilerinin silah ihracatı yıllardır artıyor. SIPRI istatistiklerine göre, 2017’den 2021’e kadar olan beş yıllık dönemde Almanya, yüzde 4.5’lik küresel pazar payı ile beşinci en büyük savaş malzemesi ihracatçısı oldu. 2021’de 9.35 milyar avro ile zirve yapan savaş malzemesi ihracat izinleri, 2022’de 8.35 milyar avro olarak gerçekleşti.
Alman silah ihracatının daha da artması beklenmekte. Bu durum büyük ölçüde Batı’nın Rusya’ya ve Çin’e karşı güç mücadelesinin tırmanmasından kaynaklanmakta, NATO’nun yüzde 2 hedefine yansıdı ve şimdi yüzde 3 hedefinin getirilmesi tartışmaları başladı. Doğu ve Güneydoğu Avrupa’daki NATO ülkelerinin silahlandırılmasında Alman silah üreticileri, örneğin Litvanya ve Macaristan’da şimdiye kadar iz bıraktılar. Ancak bu pazarda kıyasıya bir rekabet söz konusu, örneğin bir zamanlar Alman Leopard 2 tanklarını satın alan Polonya, ana muharebe tanklarına yönelik tedarik politikasını değiştirerek başlangıçta ABD’den M1 Abrams satın alırken, gelecekte öncelikli olarak Güney Koreli K2 ana muharebe tanklarını satın alacak. Uzmanlara göre daha ucuz olan K2’ler uzun vadede Almanya’nın Avrupalı NATO devletlerinin tank pazarındaki güçlü konumuna yönelik bir tehdit haline gelebilir. Buna karşılık, SIPRI verilerine göre Güney Kore, 2017-2021 yılları arasında Alman büyük silahlarının en büyük alıcısı oldu. Bu durum, Batı ve müttefiklerinin Çin’e karşı silahlanmasının bir sonucu: Almanya’nın Asya ve Pasifik bölgesine yaptığı silah ihracatının payı yüzde 24’ten (2013-2017) yüzde 40’a (2017-2021) yükselmiş durumda.
Almanya’nın en büyük milli silahlanma şirketi olan Rheinmetall, yıllardır silahlanma ve silah ihracatında merkezi bir konuma sahip. İlk sonuçlara göre, Düsseldorf merkezli şirket geçen yıl satışlarını yaklaşık yüzde 13 artırarak 6.4 milyar avroya yükseltmeyi başardı; “rekor bir yıldan” söz ediliyor. Geçen yıl, özellikle Ukrayna silahlı kuvvetlerinin mühimmat ihtiyaçları göz önüne alındığında, şu anda belirli bir ölçüde teşvik edilen mühimmat üretiminde genişlemeye başladı; böylece İspanyol mühimmat üreticisi Expal Systems’i satın aldı ve aynı zamanda kendi üretimini güçlü bir şekilde genişletmeye başladı. Grup ayrıca Leopard 2’nin olası bir halefi olarak kabul edilen yeni bir ana muharebe tankı (KF 51, Panther) sundu. Şirketin CEO’su Armin Papperger’in yakın zamanda yaptığı bir açıklamaya göre Rheinmetall Ukrayna’da yaklaşık 200 milyon avroya Panther üretimi için bir tesis inşa edebilir. Papperger tesisin uçaksavar sistemleriyle Rus hava saldırılarına karşı kolayca korunabileceğini iddia ediyor.
3 Mart’ta Alman borsası, başarılı şirket Rheinmetall’in en büyük 40 Alman hisse senedi şirketinin endeksi olan Dax’a dahil edileceğini duyurdu. Rheinmetall şu anda borsada oldukça cazip görülüyor; hisse fiyatı 24 Şubat 2022’den bu yana neredeyse iki katına çıktı, piyasa değeri yaklaşık 11 milyar avroya yükseldi. Hızlı yükselişiyle silah üreticisi şimdi Fresenius Medical Care’i Dax’tan çıkarıyor. Fresenius Medical Care 1999’dan beri Dax’ta işlem görüyordu. Grubun diyaliz alanında uzmanlaştığı iş temeli şu anda daha az cazip görülüyor.
Çeviren: Semra Çelik
