Hıdır Güyildar/ESSEN
85 yıl önce 9 Kasım 1938’de Nazilerin Almanya’da Yahudilere ait ev ve işyerlerini ateşe vermesiyle başlayan katliamlar serisi unutulmadı. Pek çok kentte Anma etkinlikleri düzenlendi.
Essen’de de anma etkinliği kent merkezinin en işlek caddesi Kettwiger Strasse’de bulunan Essen Dom Kilisesin yanında yapıldı. Eyleme VVN-BdA(Nazi Takibatına Uğrayanlar Derneği), ESSQ(Antifaşist Blok Essen), DİDF, Pax Christi, Antirasismus Telefon, Die Falken gibi örgüt ve gruplar katıldı. Anma etkinliğine ailesini bu katliamlarda kaybeden, VVN-BdA yöneticisi Alice Czyborra da katılarak bir konuşma yaptı.
Yapılan konuşmalarda Nazi döneminde Almanya’da yaşanan katliamlar hatırlatılırken, bu dönemde dünyada yaşananlarla bağlantılar kuruldu. Essen ve Almanya’da hala antisemit saldırıların yaşandığına, ırkçılığın yükseldiğine vurgu yapıldı. Ortadoğu’da yaşanan çatışmalar ve emperyalist politikalar kınandı. Eylemde şarkılar söylendi, şiirler okundu, mumlar yakıldı. 9 Kasım 1938 gecesi binlerce işyeri, kilisenin kırılan camlarına temsilen kırık camlardan oluşan yer sergisi açıldı.
9 Kasım 1938’de ne olmuştu?
Tarihe November Pogrom (Kasım Kıyımı) ve Kristallnacht (Kristal Gece) olarak geçen katliam, Nazilerin 6 milyon Yahudiyi katettiği katliamın başlangıcı olarak kabul edilir. Naziler, 1938 yılında, Almanya’da yaşayan 17 bin Polonya Yahudisini Polonya’ya gönderir. Polonya, Yahudileri kabul etmez ve Almanya/Polonya sınırında sıkışan bu Yahudilerin çoğu; soğuk, açlık ve hastalıktan ölür. Fransa’da yaşayan Herschel Grynszpan adında 17 yaşındaki bir Yahudi genç, sınırda yaşananlar içinde ailesinin de olduğunu öğrenince, Paris’teki Alman Konsolosluğunu basar ve ilk karşısına çıkan kişiyi öldürür. Bu kişi Konsolos Yardımcısı Ernst vom Rath‘dir. Hitler‘in sağ kolu Göbbels, bu suikasti “Yahudi komplosu” olduğunu ileri sürerek, büyük soykırıma ortam hazırlar. 7 ile 14 Kasım tarihleri arasında 400 civarında Yahudi öldürülür. 250 civarında sinagog yakılır. Yahudilere ait 7 bin işyeri talan edilir, yıkılır, yakılır. 10 Kadım’da 30 bin Yahudi erkek tutuklanarak, toplama kamplarına götürülür. 6 milyon Yahudi’nin öldürülmesiyle sonuçlanacak büyük Yahudi soykırımı, böylece başlar.
