Amerikan tekeli Ford Motor Company, Fiesta üretimini Köln’den Romanya’ya kaydırma tehdidiyle işçilere şantaj yapıyor. Özellikle üretim ve maliyet giderlerinin Almanya’da çok yüksek olduğunu ileri süren Ford patronları, işçilerin daha esnek, daha verimli ve daha düşük ücretle çalışmalarını talep ediyorlar. İşyeri Temsilciliği ve IG Metall’in aklına ilk gelen ise, materyal giderlerini düşürmek ve orta kademedeki menajerleri azaltmak.
Köln Ford ve Ford’a bağlı üretim yapan yan sanayi işçileri 14 Şubat günü düzenledikleri üç ayrı mitingde Ford yönetiminin şantaj politikalarını protesto ettiler. Yaklaşık 10 bin Ford işçisi Köln Niehl ve Merkenich’de mitinge katılırken bin işçi de Ford’a bağlı yan sanayi SAS, LMK, Faurecia, DB-Schenker, Benteler, CSK ve Faurecia-Exterior firmalarının bulunduğu IndustrieParks’da eylem yaptı.
“İYİ OLMAK YETMİYOR”
“Enformasyon toplantısı” adı altında düzenlenen eylemlere Ford tekelinin önümüzdeki haftalarda yeni Fiesta modelinin nerede üretileceğine karar verecek olmasının neden olduğu belirtildi. İşyeri Temsilciliği Başkanı Martin Hennig yaptığı konuşmada, şuan üretilen Fiesta modelinin 2016 yılında yenileneceğini ancak yeni modelin nerede üretileceği konusunda henüz karar verilmediğini söyledi.
Fiesta platformunda üç değişik modelin üretildiğini hatırlatan Hennig, “B-Max” isimli modelin Romanya’nın Craiova kentinde, “ECO-Sport” isimli mini SUV modelin Hindistan’da üretildiğine dikkat çekti. Böylece Ford tekelinin yeni Fiesta modelin üretimini de başka ülkelere kaydırabileceğini söyledi.
Ford Genk ve Opel Bochum’a işaret eden Hennig, “Bu örnekler gösteriyor ki iyi olmak, üretken olmak küresel alınan kararlarda yeterli olmayabiliyor. Daha akılcı çözümler gerekiyor” diye açıklamada bulundu.
Pazardan gelen talebi karşılamak üzere Köln’deki Fiesta üretimini günlük 1760 adete çıkarıldığına dikkat çeken Hennig, ayrıca Şubat ayında üç cumartesi günü de üretim yapılacağını söylediği konuşmasında Köln’ün olağanüstü esnek çalıştığını sözlerine ekledi.
“KÖLN, FORD İÇİN ÇOK İYİ BİR YER”
Ford yönetiminin üretim maliyetini düşürmek için işgücünün daha düşük olduğu ülkeleri tercih ettiğini söyleyen Hennig, tasarrufun mutlaka işçi ücretlerinden yapılmasına neden olmadığı, daha farklı yol ve yöntemlerle de tasarruf edilebileceği ve üretim maliyetinin düşürülebileceğini ileri sürdü. Ford Avrupa yönetiminin de çok fazla gidere neden olduğunu söyleyen Hennig’e göre materyal giderlerinden daha fazla tasarruf edilebilir.
Aynı gerekçeyi üstlenen IG Metall Köln-Leverkusen Şube Başkanı Witich Roßmann da Fiesta üretiminin Köln’de kalması için birçok nedenin daha olduğunu söyledi. “Harbour Araştırmaları” tarafından hazırlanan bir raporda Köln’deki Fiesta üretiminin “dünyanın en verimli fabrikasında” gerçekleştiğinin tespit edildiğini hatırlatan Roßmann, “burada kalifiye montaj işçileri, tamir-bakım, üretim ön hazırlığı, kalite güvenlik ve sürekli üretkenlik artışını güvenceye alan bir takım olarak çalışıyorlar. Ayrıca Ford-IndustrieParks sayesinde esnek bir Just-in-Time üretimi (tam zamanında yedek parça üretimi) güvenceye alınmıştır. Fiesta’da kullanılan 1 L Fox motoru da Köln’de üretiliyor. Bütün bunlar Ford’un Köln’de kalmasını gerektiren nedenlerdir” dedi.
VERİLEN SÖZLERİN KIYMETİ HARBİYESİ YOK!
Konuşmalarında Köln’deki tesislere dair bir takım olumlulukları sıralayan Hennig ve Roßmann, tekel yönetiminin Köln lehine karar vermesinin tekelin yararına olacağını da ileri sürdüler. Ford yönetimi ve İşyeri Temsilciliği arasında görüşmelerin devam ettiğine dikkat çeken Hennig ve Roßmann, “Ford yönetimi Fiesta üretiminin Köln’de kalacağı güvencesi verirse bu görüşmeler anlamlı olur. Köln’de kârlı bir Fiesta üretimi için daha akılcı çözümlere ihtiyaç var. Bütün üretim aşamalarında olduğu gibi AR-GE*, satın alma ve araç satış yapılarında harcamaları düşürmenin olanakları üzerine müzakere edilebilir” görüşünü savundular.
Oysa 10 Haziran 2011’de imzalanan “Üretim Merkezi ve İş Güvencesi Sözleşmesi” („Standort- und Beschäftigungssicherungsvereinbarung“) kapsamında verilen tavizler karşılığında güya Ford patronları da yine Fiesta modelinin Köln’de üretileceği sözünü vermişlerdi. Sözleşmenin “b” maddesinde şöyle deniyor: “2014 sonunda üretimine geçilmesi planlanan yeni Fiesta modeli B479 Köln’de üretilecek. Köln, B-Car üretimi için Lider-Fabrika (“Lead-Plant”) konumunda kalacak.
Ne var ki Ford patronları verdikleri sözleri, daha önce birçok defa olduğu gibi bu kez de tutmadılar. Fiesta B479 modelinin üretimi birkaç kez ertelendikten sonra yapılan son açıklamada, Fiesta B479’un üretimine 2017 yılında başlanacağı belirtildi.
Tesadüf bu ya 2011’de imzalanan “Üretim Merkezi ve İş Güvencesi Sözleşmesi” de 31 Aralık 2016’da sona eriyor! Kısacası Ford emekçilerinin yeni modelin Köln’e gelmesi için önceden yaptıkları bütün feragatler tekelin kasasına ek gelir olarak girdi!
* AR-GE = Araştırma – Geliştirme
CRAİOVA RAKİP Mİ?!
Ford tekelinde “B-CAR” platformunda üç değişik model üretiliyor. Ana model Köln’de üretilen “Fiesta” iken “ECO-Sport” isimli mini SUV modeli Brezilya ve Hindistan’da üretiliyor. “B-Max” isimli model ise Romanya’nın Craiova şehrinde üretiliyor. B-Max bütün Avrupa’da satışa sunulurken önümüzdeki aylarda ECO-Sport da bütün Avrupa’da satışa sunulacak.
Kârlı bir üretimi güvenceye almak için pazardaki talebe bağlı olarak değişik fabrikalardaki üretim kapasitesinin artırılması veya düşürülmesi sürekli gündemde. Ancak tüm modellerin aynı fabrikada üretilebilme olanağı bu fabrikaların tam kapasite dolayısıyla daha üretken ve kârlı çalışmalarına da olanak sunuyor.
Duisburg Üniversitesi’ne bağlı “CAR-Enstitüsü”, Craiova’da işçilerin saat ücreti maliyetinin 5 Euro (işçiye verilen ücret + sosyal sigorta +vergi) olduğu belirtilen bir araştırmada, “Almanya’da maliyet 50 Euro dolayında. Bu da bir Fiesta üretiminin Craiova’da 1300 – 1500 Euro daha ucuza imal edileceği anlamına geldiği” kaydedildiğini aktardılar. Yani Craiova’da yapılacak üretim Ford için araç başına 1300-1500 Euro arası ek kâr anlamına geldiğine dikkat çektiler.
Hennig ve Roßmann, 14 Şubat günü yaptıkları konuşmalarda Craiova’daki alt yapının yetersiz olduğu, elamanların kalifiyelerinin düşük ve buna bağlı olarak üretim kalitesinin de düşük olduğunu üstü kapalı olarak dile getirdiler.
Bu tarz işçileri karşı karşıya getirme politikası açıktır ki, ne Köln’deki ne de Craiova’daki işçiler için bir fayda sağlamıyor. Tam aksine gözlerini asıl rakipleri olan Ford patronlarına yöneltmelerinin önüne geçiyor.
Ford yönetimine “akılcı çözümler” önermek yerine bütün Ford fabrikalarındaki işçilerin birliğini sağlayacak ortak mücadele etmenin olanaklarını gelişmesine hizmet edecek değerlendirmelere başvurmak en doğru yöntem olacaktır.
YENİ ÜRETİM MODELLERİ
Bütün otomobil tekellerinde olduğu gibi Ford tekelinde de kullanılan araç platformları azaltılıyor. Geçmişte her modele özgü bir platform varken şimdi birden fazla model tek bir platform üzerinden üretiliyor. Ayrıca fabrikada üretilen veya dışarıdan satın alınan motor, şanzıman, diferansiyel ve aks gibi önemli parçaların da birden fazla modelde kullanılacak şekilde tasarlanması üretim maliyetini son derece düşürdüğü gibi birden fazla modelin aynı fabrikada üretilmesine olanak sunarken üretimi değişik fabrikalara kaydırmanın olanaklarını da artırıyor. Bu tasarım ve üretim modeli tekellere kısa sürede daha fazla modeli piyasaya sürme olanağı da sunuyor.
Ayrıca otomobil tekelleri, yan sanayi firmalarıyla yaptıkları anlaşmalarla birçok firmayı ya fabrikanın içine alarak “taşeron firma” sözleşmesiyle üretim sürecine dahil ediyorlar ya da Ford Köln’de olduğu gibi taşeron firmaları asıl olarak firmanın hemen yanında bir tesiste (“Ford-IndustrieParks”) bir araya getirerek üretim sürecine kesintisiz dahil ediyorlar.
Ford-IndustrieParks ile Ford fabrikası arasında kurulu olan bant sistemi sayesinde taşeron firmalar üretim sürecinin kesintisiz parçası halindeler. Ford İşyeri Temsilciliği’nin gazetemize verdiği bilgiye göre Köln’de üretilen Fiesta modelinin yüzde 80’i bu şekilde dışarıda gerçekleşiyor.
“ONE FORD” STRATEJİSİ
Ford tekeli Avrupa’daki fabrikalarını “yeniden düzenleme” çalışmalarını sürdürüyor. “Tek Ford Stratejisi” (“ONE Ford”) başlığı altında devam eden plan kapsamında üretim kapasitesinin yüzde 18 aşağı çekilmesi ve kâr marjının yüzde 6-8’e yükseltilmesi hedefleniyor.
Ford tekeli daha önce “ONE Ford” stratejisine bağlı olarak Belçika’daki Genk ve İngiltere’deki Southampton ve Dagenham fabrikalarını kapatma kararı almıştı. Karar 6 bin 500 Ford işçisinin ve binlerce yan sanayi işçisinin işsiz kalmasına neden olacak. Genk’teki Focus modelinin üretimi bu yılın sonundan itibaren Almanya’nın Saarlouis şehrinde devam edecek. Southampton ve Dagenham’deki Tourneo/Transit modellerinin üretimi ise 2013 sonunda Türkiye’deki Kocaeli/Gölcük fabrikasına kaydırılmıştı.
