Fuhuş, uyuşturucu, kaçakçılık ve silah ticaretinden elde edilen gelirler ve AR-GE harcamaları da artık GSMH’ya dahil edilecek.
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin Gayri Safi Milli Hasılaları (GSMH) bir gecede arttı. AB’nin 1990’lı yıllarda aldığı bir karara bağlı olarak ulusal gelirlerin uluslararası alanda karşılaştırılmalarını kolaylaştırmak için GSMH’ya dahil edilen kalemlerde aynılaştırıldı.
Kararın hayata geçirilmesi için 1999’da bu yana üye ülkelere süre tanınmıştı. 2008’de Avrupa Parlamentosu, bütün ülkelerin 1 Eylül 2014’den itibaren “Ulusal toplu hesaplarını Avrupa sistemine (ESVG) göre yapmasını karar altına almıştı.
KARŞI ÇIKANLAR SUSTURULDU
ESVG’ye göre fuhuş, uyuşturucu ticareti, kaçakçılık ve silah ticaretinden elde edilen gelirlerin yanı sıra ülke genelinde araştırma ve geliştirme (AR-GE) için ayrılan ve harcanan paranın da ulusal gelire dahil edilmesi gerekiyor.
Federal İstatistik Dairesi (DESTATIS) özellikle silah ticaretinin, “değer birikimine” katkı sunmadığı aksine yok ettiğini belirterek silah ticaretinden ortaya çıkan kalemin ulusal gelire dahil edilmemesini talep ediyorlardı. Ne var ki AB kurumları Alman istatistikçilerin itirazlarını dikkate almadılar. Zaten Alman devleti de itirazların yersiz olduğunu belirtmişti.
Diğer yandan kararı, “devlet borçlarını GSMH’a oranla daha düşük göstermek isteyen politikacıların kararı” diye eleştiren bir takım politikacılar da AB kurumları tarafından susturuldu.
KAYIT DIŞI EKONOMİ NASIL HESAPLANIR?!
ESVG’yi uygulamak için ilk adımı 2006 yılında Yunanistan atmıştı. Çok büyük bir kayıt dışı ekonomisinin olduğunu ileri süren Yunanistan GSMH’nı %26 artırma talebinde bulunmuştu. AB bu talebi geri çevirmiş ve en fazla %9,5’lik bir oranın kabul edilebileceğini bildirmişti.
İster %25 ister %9,5 olsun bunun nasıl hesaplanacağı konusunda somut bir öneri yok. Her ülke kendisi bir yöntem icat edip kayıt dışı ekonomiyi tespit edecek.
Örneğin Fuhuş. Almanya’da fuhşun legal olması nedeniyle hesaplanmasının da kolay olduğu düşünülüyor. DESTATIS’in tahminlerine göre 380 bin kadın, 20 bini erkek olmak üzere Almanya’da 400 bin kişi fuhuş sektöründe çalışıyor(!) ve yılda 14,6 milyar Euro ciro yapıyorlar. Kira, elbise vb. masrafları çıkaran istatistikçiler yıllık toplam 7,3 milyar Euro’nun bu alandan GSMH’ya yansımasına karar vermişler.
Diğer yandan uyuşturucu ticareti ve sigara kaçakçılığı üzerine de araştırmalar yapılıyor. Alman Sigara Üreticileri Birliği’nin uzun yıllardır her ay 22 bölgede çöpten 12 bin boş sigara kutusu toplatıyor ve bunların ne kadarının kaçak olduğu üzerinden bir tahmin yapıyor. Buna göre yılda 3 milyar sigara kaçakçılar tarafından ülkeye getiriliyor. Dolayısıyla yaklaşık 15 milyar Euro GSMH’ya dahil edilecek.
Uyuşturucu ticaretiyle “yaratılan değer” konusunda ise çalışmalara devam ediliyor. Rasgele seçilmiş 9 bin vatandaşla kaçak uyuşturucu üzerine anket yapan istatistikçiler ne kadar uyuşturucu tüketildiğini yaklaşık tespit ettikten sonra mafyanın harcamalarını bundan çıkarıp kalan miktarı da GSMH’ya ekleyecekler.
ALMANYA’NIN GSMH’Sİ %3 – 3,5 ARTACAK
Yeni kalemlerin en ilginç olanı ve şimdiye kadar GSMH’ya dahil edilmemeleri sürekli tartışma konusu olan AR-GE harcamaları. DESTATIS’in verilerine göre bu kalem GSMH’nin %3 dolayında (80 milyar civarında) bulunuyor ve ulusal geliri en fazla etkileyecek kalem olacak.
GSMH’nin artması vatandaş için bir şey değiştirmeyecek. Fakat devlet borçları GSMH’ye oranla bir çırpıda birkaç puan düşecek. Bu yöntem Güney Avrupa ülkeleri açısından bir şey değiştirmezken Kuzey Avrupa ülkeleri için ise daha düşük faizle kredi almalarına yol açabilir.
