Apple’ın Çin’de bulunan iPad ve iPhone üreticisi Foxconn, Shanxi bölgesinde işçilerin ayaklanması üzerine, buradaki şubesini kapattı. Fabrikanın yatakhanesinde başlayan ve iki bin işçinin katıldığı olaylarda en az 40 kişi yaralandı.
Ayaklanmanın, bir güvenlik görevlisinin bir işçiye fiziki müdahalede bulunması sonucu çıktığı iddia edildi. 79 bin işçinin çalıştığı fabrikada güvenlik görevlisi sayısı ise 1500 civarında.
Çin devlet medyası, fabrikada yaşanan olaylar için 5 bin polisin görevlendirildiğini açıkladı.
Foxconn’un en büyük fabrikalarından birinde çıkan ayaklanmayla ilgili görüntüler ilk olarak Çin’deki Twitter benzeri Weibo servisinde ortaya çıktı. Fakat Weibo kısa süre içerisinde ayaklanmayla ilgili fotoğrafları silmeye başladı.
Çin mikroblog sitelerinde olayın güvenlik görevlilerinin bir işçiyi tartaklaması ile başladığı iddia edildi. Yaşanan tartaklamanın ardından olayın isyana dönüştüğü ve polis birliklerinin tesislere sevk edildiği öne sürüldü. Olaylarda bazı üretim hatları zarar görürken, birçok bina ve aracın ateşe verildiği aktarıldı.
FOXCONN ve ÇİN
Çin’in dokuz farklı şehrinde toplam 13 fabrikaya sahip olan şirket, 1974 yılında elektronik bileşenler üretmek amacıyla kuruldu. İlk imalat fabrikasını 1988 yılında Çin’in güneyindeki Shenzhen şehrinde açan Foxconn, dünyanın en büyük elektronik imalat hizmetleri sağlayıcısı ve aynı zamanda Çin’in en büyük ihracatçı arasında yer almakta.
Apple iPhone tedarikçisi ve Tayvan’ın dev elektronik üreticisi Foxconn, dünya çapında 1.2 milyon işçi çalıştırıyor. Çalışanlarının bir milyondan fazlası ise Çin’de yer alıyor.
14 İŞÇİ İNTİHAR ETTİ
Dünya çapında 1.2 milyon işçi çalıştıran şirketin fabrikalarında zaman zaman intiharlar da yaşanmıştı. Kötü çalışma şartlarının olduğu Foxconn’da 2010 yılından bu yana 18 kişi intihar teşebbüsünde bulundu; bunlardan 14’ü hayatını kaybetti.
Çalışanlarının haklarını çiğnediği için yıllardır eleştirilen şirket, intiharlara sebep olan şartlarını iyileştirdiğini iddia etmişti. Geçtiğimiz günlerde iPhone 5’i tanıtan şirketin, üretim sürecinde Çinli öğrencileri zorla çalıştırdığı ortaya çıkmıştı.
İLK DEĞİL
Haziran ayında Foxconn’un farklı bir fabrikasında daha büyük çaplı bir arbede yaşanmıştı. O dönem yapılan açıklamalar işçilerin yerel bir restoran görevlisi ile olan anlaşmazlıklarının bu duruma neden olduğu söylenmişti.
Fakat bu sefer haziran ayından çok daha büyük çaplı, yaklaşık 2000 kişinin karıştığı ayaklanma TNW’in bildirdiğine göre 10 kişinin ölümüne neden olmuş durumda. Reuters ise 5000 polisin müdahale ettiği olaylarda 40 kişinin yaralandığı haberini geçti.
Foxconn yetkilisi; Apple, Hewlett-Packard, Dell ve Microsoft ürünleri için üretim yapılan fabrikada geçtiğimiz hafta piyasaya sürülen yeni iPhone 5’in parçalarının üretildiğini açıkladı. Apple firması ise açıklamada bulunmadı.
İşçilerin daha fazla maaş ve daha iyi çalışma şartları istediği Çin’de, bu tür olaylar yaygın olarak görülüyor. (YH)
BİLİŞİM TEKELLERİNE ÜRETİM YAPIYOR
Adını en çok Apple için üretim yapması nedeniyle duyduğumuz Çinli Foxconn şirketi, sadece iPhone ve iPad üreten bir fabrika değil. Müşterileri arasında Microsoft, Intel, Cisco, Sony,Toshiba, Dell, Motorola ve Acer gibi dev firmaların da bulunduğu Foxconn’un adı genellikle işçilerin yaşadığı insanlık dışı koşullarla birlikte anılıyor.
Bahsi geçen fabrikada, magnezyum bileşenleri, ısıtma sistemleri, LED aydınlatma ürünleri, mobil telefonlar ve magnezyum alaşımlı otomobil bileşenleri üretiliyor. Tesiste, yeni piyasaya sürülen iPhone 5 modelinin arka kasasının da üretildiği belirtiliyor.
İsmi bir dönem “intihar fabrikasına” çıkan Foxconn imajını düzeltmek için kapılarını gazetecilere açmış ve hatta Apple’ın CEO’su Tim Cook’u da ağırlamıştı. Fakat tüm bunlar Foxconn’da yaşananları unutturmaya yetmedi. (YH)
