ABD’nin perşembe günü Irak’taki temsilciliklerinden ve askeri üslerinde personel güvenlik gerekçesiyle personel çekme kararı, İsrail’in İran’a kısa bir süre içinde saldırı düzenleyeceğinin en önemli işaretlerinden biriydi. Nitekim bu kararın üzerinden daha 24 saat geçmeden İsrail, bir kez daha İran’ın önemli nükleer santrallerini, askeri üslerini hedef alan İsrail’in önceden ABD’nin yanı sıra Avrupa ülkelerini de bilgilendirdiği ileri sürüldü.
ABD’den sonra İsrail’e en fazla destek veren Almanya’nın da önceden bilgilendirilen ülkeler arasında olduğu ilerisi sürüldü. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar bir hafta önce Berlin’e gelerek mevkidaşı Johann Wadephul ile bir görüşme yapmıştı. Bu görüşmede bir bilgilendirme yapılıp yapılmadığı ise kesin bilinmiyor. Kesin bilinen ise İsrail Başbakanı Benjamin Natenjahu’nun saldırıdan önce, gece 02.30 sıralarında Almanya Başbakanı Friedrich Merz’i telefonla arayarak bilgi verdiği. Merz de bunun üzerine Güvenlik Kabinesi’ni toplayarak gelişmeleri aktardı. Der Spiegel’in aktardığına göre telefon görüşmesi sırasında Merz Natenyahu’ya “İsrail’in varlığı ve vatandaşlarının güvenliği için kendisini savunma hakkına sahip olduğunu bir kez daha teyit ediyoruz” dediğini aktardı.
Bu desteğin İsrail’in saldırının başlamasına dakikalar öncesinde verildiği tahmin ediliyor. Zira, İsrail’in İran’a saldırısı gece saat 03.00 civarında başladı.
Natenjahu’ya destek veren Merz, daha sonra yaptığı açıklamada taraflara bölgeyi ateşe vermeme çağrısında bulunarak, diplomatik kanalların harekete geçirilmesini istedi. Ancak, Natenjahu’ya verilen açık çekten sonra yapılan uyarıların bir anlamı kalmadı.
Wadephul Orta Doğu ziyaretini iptal etti
Öte yandan saldırısı sırasında Orta Doğu ziyaretinde olan Almanya Dışişleri Bakanı Wadephul Kahire’de yaptığı açıklamada, Mısır’dan İsrail ve Ürdün’e geçmeyeceğini söyledi. Wadephul, Almanya’nın meşru müdafaa hakkı konusunda İsrail ile “dayanışma içinde olmaya” devam edeceğini vurguladı. İsrail’e ise uluslararası hukuka uyma çağrısında bulundu.
Almanya’da güvenlik önlemleri arttırıldı
Öte yandan İran’a yönelik saldırıların ardından Berlin’deki İsrail Büyükelçiliği güvenlik nedeniyle kapatıldı. Büyükelçiliğin sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada elçiliğin ne zaman açılacağı konusunda bilgi verilmedi.
Almanya Yahudiler Merkez Konseyi İsrail’in İran’a yönelik saldırısına tam destek verdi. Konsey Başkanı Josef Schuster, “Bildiğimiz her şeye göre, bu saldırı varlığımızı güvence altına almaya yönelik bir eylemdir. Alman hükümeti bu durumda İsrail’in yanında yer almalıdır” dedi.
Dışişleri bakanlığından seyahat uyarısı
Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanlığı, Orta Doğu’daki tüm Alman vatandaşlarına seyahat ve güvenlik tavsiyelerini yakından takip etmeleri çağrısında bulundu. Dışişleri Bakanlığı’na göre İsrail’de yaklaşık 3.500 Alman, Lübnan’da ise 1.000 kadar Alman vatandaş bulunuyor. İran ve Irak’ta ise yüzlerce vatandaştan söz ediliyor. Dışişleri Bakanlığı kısa bir süre önce İsrail’e seyahat edilmemesini tavsiye etmişti. Özerk Kürdistan Bölgesi hariç Irak ve Lübnan’ın büyük bir kısmı için de seyahat uyarısı yapılmıştı. Alman hükümeti bir süredir Alman vatandaşlarına İran’ı terk etmeleri çağrısında bulunuyor.
AB’den İsrail’e destek açıklamaları
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İsrail’in İran’a yönelik saldırısının ardından misilleme tedbirlerine karşı uyarıda bulundu. Von der Leyen Bluesky’ye yaptığı açıklamada Avrupa’nın “tüm tarafları mümkün olan en büyük itidali göstermeye, durumu derhal yatıştırmaya ve misilleme tedbirlerinden kaçınmaya” çağırdı. Von der Leyen açıklamasında, “Diplomatik bir çözüm bölgenin istikrarı ve küresel güvenlik için her zamankinden daha acil hale gelmiştir” dedi.
AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da yayınladığı mesajda “”Diplomasi en iyi yol olmaya devam ediyor” diyerek tüm tarafları itidalli olmaya çağırdı. Ortadoğu’daki durumun tehlikeli hale geldiğini ifade eden Kallas “Durumun gerginliğini azaltmaya yönelik tüm diplomatik çabaları desteklemeye hazırım” dedi.
İngiltere Başbakanından sükunet çağrısı
İngiltere Başbakanı Keir Starmer de saldırının başlamasından kısa bir süre sonra, gerilimin daha da tırmanmaması konusunda uyarıda bulundu. Starmer, X platformunda yaptığı açıklamada, “Tüm tarafları bir adım geri atmaya ve gerilimi derhal düşürmeye çağırıyoruz. Gerilimin tırmanmasının bölgede kimseye faydası yok.” Orta Doğu’da istikrarın öncelikli olması gerektiğini ve durumu yatıştırmak için ortaklarıyla birlikte çalıştıklarını belirtti. “Şimdi itidal, sükûnet ve diplomasiye dönüş zamanıdır.”
Fransa da benzer bir tutum sergiledi. Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Fransız hükümetinin İran’ın nükleer programına ilişkin endişelerini çeşitli vesilelerle dile getirdiğini belirterek, “İsrail’in saldırılara karşı kendini savunma hakkı olduğunu bir kez daha teyit etmektedir” denildi.
