Asgari ücretin yürürlükte olduğu değişik işkollarında işverenler işçilere daha düşük ücret ödüyorlar. Hükümet 2009 ve 2010 yıllarında işverenlerin bu yolla 59 milyon Euro ücreti gasp ettiklerini düşünüyor.
Almanya’da bütün işkollarını kapsayan yasal asgari ücret yok. Bunun yerine 10 işkolunda sendikalar ve işverenler tarafından sözleşme temelinde belirlenen ve çalışma bakanlığı tarafından “Branşa özgü asgari ücret” ilan edilen ücret uygulaması sözkonusu.
İKİ YILDA 59 MİLYON EURO
Yeşiller partisinin hükümete yönelik bir soru önergesine verilen yanıtta, asgari ücretin geçerli olduğu işkollarında 2009 yılında 39 milyon Euro ve 2010 yılında ise 20 milyon Euro ücretin işverenler tarafından ödenmediği bildirildi.
Ancak bu rakamlar bile kesin değil. Federal Maliye Bakanlığı’nın Gümrük bölümüne bağlı “Kaçak Çalışma Mali Denetimi” (FKS) isimli dairenin görevi kaçak işçi çalıştırılmasının önüne geçmek ve yasal olan ücretlerin ödenmesini denetlemekle yükümlü. Ancak FKS’in 10 işkolunu denetleyebilecek kadar çalışanı bulunmuyor.
Almanya genelinde 113 bölgede toplam 6 bin 300 çalışanı olan daire 2009 yılında 16 bin 233 ve 2010 yılında 24 bin işletmeyi denetlemiş. Yapılan denetimlerin yaklaşık yüzde 50’sinde usulsüzlük tespit edilirken, önemli bir bölümünde ücretlerin yanlış hesaplandığı belirlenmiş. Kısacası maliye bakanlığının iki yıla ilişkin açıkladığı 59 milyon Euro’luk ücret gaspı yapılan denetimlerden hareketle tahmini bir rakamı ifade ediyor.
4 MİLYONDAN FAZLA İŞÇİ
FKS yöneticileri uzun süredir daha fazla personele ihtiyaçları olduğunu her fırsatta dile getirmelerine karşın hükümet kılını bile kımıldatmıyor. Daha “Branşa özgü asgari ücret” tanımlamasının sadece inşaat işkoluyla sınırlı olduğu, yani 700 bin işçiyi kapsadığı bir dönem FKS’in personel ihtiyacı hükümet tarafından 7 bin olarak belirlenmişti.
Bunun üzerinden yıllar geçmesine ve “Branşa özgü asgari ücret” dokuz işkolunda 4 milyondan fazla işçiyi kapsamasına karşın FKS personelinin sayısı neredeyse hiç değişmedi.
2009 ve 2010 yılında yapılan denetlemelerde kesilen cezaların miktarı 50 milyon Euro civarında. Yasaya göre asgari ücret ödemeyen işverenlere 500 bin Euro’ya kadar ceza kesmek mümkün.
7 MİLYON EMEKÇİNİN DURUMU MEÇHUL
Asgari ücretin yürürlükte olduğu işkolunda çalışanların ücretlerinin yaklaşık ne kadarının gasp edildiği hükümet tarafından „en azından“ tahmin edilebiliyor. Fakat Almanya’da “mini işler” olarak anılan 400 Euro ile sınırlı işlerde çalışan 7 milyon civarında işçi bulunuyor.
Bu işçilerin durumunu ise gerçek anlamda kimse bilmiyor. Sendikalar bu alandaki işçileri, “faturası ağır oluyor” diye genelde örgütlemeye bile yanaşmazken, hükümet ise, “düşük ücretli olsa da çalışmak işsiz olmaktan daha iyidir” diyerek bu alanı denetlemeyi gündemine bile almıyor.
Sözleşmelerde günlük bir-iki saat çalışmayı içeren 400 Euro’luk işlerde işçilerin gerçekte daha uzun çalıştırıldıkları biliniyor. Normal koşullarda fazla çalışılan süre için normal ücretin yanı sıra fazla mesai zammı da verilmesi gerekiyor. Fakat milyonlarca işçi fazla mesai zammı bir yana normal ücretlerini dahi alamıyorlar.
Sosyal güvenlik yasalarına göre devlet aynı zamanda bu yasaların uygulanmasını sağlamakla yükümlü. Fakat pratik uygulamada ise devlet, denetim bir yana işçi ve emekçilerden seslerini dahi çıkarmamaları istemekte. Kısacası işverenlerin yasalara uymaması bizzat devlet tarafından teşvik ediliyor. (YH)
