Köln-FORD fabrikasında bahar aylarından itibaren, 9 Haziran’ yapılacak işyeri toplantısının ‘çok önemli’ olduğu; ‘ABD’den bile üst düzey yöneticilerin geleceği’ ve ‘çok önemli kararların açıklanacağı’ biçimindeki söylentiler fabrika dışında da duyulmuştu.
Beklenen toplantı yapıldı ve İşyeri Temsilciliği Başkanı Martin Hennig, Fiesta üretimin Köln’de kalacağı müjdesini, “Köln Ford’un taksitle ölümüne neden olacak bir gelişmeyi engelledik, Fiesta üretimi Köln’de kalacak” sözleriyle verdi. Henng, “Fiesta’ modelinin Köln’de kalmasının sağlandığı ve 2021 yılına kadar işyerlerinin korunacağı, işçi çıkarılmayacağını” söyledi.
Bütün yerel ve ulusal gazeteler, Hennig’in bu sözlerinin işçiler tarafından ayakta alkışlandığı duyurdular. İşçilerin alkışları arasında Focus ve C Max üretiminin de Saarlouis’de kalacağı açıklandı.
ADECCOLU İŞÇİLER UMUTLANDI
Bu karar, Adecco’dan kiralanan 306 işçinin de tedirginliklerini giderip umutlarını artırdı; belki kadrolu olarak artık Ford’da kalabilirlerdi. Ve gönül rahatlığı içinde yaz tatiline çıktılar…
İzin dönüşünde 306 Adecco işçilerine 5 Eylül’ün son işgünleri olduğu, üç hafta izinli sayıldıkları ve 30 Eylül 2014’de çıkarıldıkları bildirildi. İyi niyetli bazı sendika ve işçi temsilcilerinin ‘ellerinden bir şey gelmediği ve çıkışları engelleyemediklerini’ açıklamalarının dışında bir tepki de gelmedi. Aynı temsilciler, işten atıldıkları için tepkilerini göstermek isteyen işçilere de ‘sakin olun, belki içinizden bazılarını ilerde gene çağırırlar’ telkininde bulundular.
Aslında Adecco işçilerinin işten çıkarılacağı, haziran ayında yapılan işyeri toplantısından önce belliydi ve Ford yönetimi kararını son anda açıkladı. Böylece işçilerden gelebilecek tepki de önlenmiş oldu. Bu durumda işçi ve IG Metall sendikası temsilcilerinin yapması gereken şey, bu bilgiyi işçilerle paylaşmak ve 306 Adecco işçisinin atılmasını engellemek için mücadeleyi örgütlemekti. Ama hayır, öyle olmadı ve işverenin çıkarları gereği tepkiler yatıştırılmaya çalışılıyor.
İŞÇİ KIYIMI GİZLENİYOR
Fiesta modelinin Köln’de üretileceği haberini günlerce kapaktan haber yapan Express, Kölner Stadtanzeiger gibi gazeteler 300’den fazla işçinin Ford’da atılmasını haber değeri olan bir gelişme gibi dahi görmediler.
Ford’dan reklam almak için her türlü taklayı atan sermaye basını haber yapmak yerine işten atılmaları görmezden gelmeyi yeğledi. Adecco işçilerinin durumu üzerine haber yapmak yerine Ford’un artık birinci lige çıkan 1. FC Köln takımının ana sponsoru olduğunu manşete taşıdılar.
FORD İŞÇİLERİNİN ÇOĞUDA GELİŞMELERDEN BİR HABER!
Fabrikadaki kadrolu işçilerin büyük çoğunluğu 306 işçinin işten atıldığını bilmiyor bile. Bilenler de atılan işçilerin sorunlarını kendi sorunları olarak görmek tutumundan uzak.
Ama kadrolu işçileri de zor bir dönem bekliyor. Üretilen günlük araba sayısı 1800’den 1500’e düşürülüyor. Bunun için önümüzdeki günlerde vardiya sayısı üçten ikiye düşürülecek. Fakat bantlardaki üretim yüksek tempoyla devam edecek. Siparişlerin artması durumunda ise aynı tempoda yarım saat daha fazla çalışılacak. Siparişler azaldığında ise yine yüksek tempoyla günde yarım saat az çalışılacak.
Siparişler iyice azaldığında günlük çalışma süreleri daha da aşağı çekilebilecek hatta tam gün çalışılmadığı günler bile gündeme gelebilecek. Bu uygulamanın ilk denemesi olarak Ekim ayında 11 gün kısa çalışmaya gidilecek.
Bu arada ücret gruplandırmaları için ERA sistemini uygulamanın hazırlıkları yapılıyor; bunun anlamı da ücretlerin aşağıya çekilmesi demek. Kısacası, FORD tekelinin hedefi araba üretiminin maliyetini olabildiğince düşürmek ve bütün yükü işçinin sırtına yıkmak.
BU UYGULAMALAR FORD ZARAR ETTİĞİ İÇİN Mİ?
Bunun cevabı ‘hayır’. 2013 yılını Avrupa’da zarar ile kapayan Ford tekelinin 2014 yılının ilk 6 ayında 14 milyon dolar net kar ettiğini açıklandı. Dünya genelinde ise net kar ikinci üç aylık dilimde 1,3 milyar dolara çıktı. Aslında elde edilen kar miktardı 2,44 milyar dolar civarındaydı. Fakat Ford’un Belçika ve İngiltere’de 3 fabrika kapaması (dolayısıyla tazminat ödemesi) ve bu yıl içinde toplam 23 yeni modeli piyasaya sürmesi tekelin kar miktarını aşağı çekti.
Fakat Ford Belçika ve İngiltere’de 3 fabrikasını kapayarak 6 bin 500 emekçiyi işten atması, bu fabrikalardaki üretimi Almanya, İspanya ve Türkiye’ye kaydırması sonucu 2015 yılından itibaren karları katlayarak artırmayı umuyor. Bu nedenle de şimdilik üç ayda 1,3 milyar dolar kar ile idare ediyor!
Bu arada Ford, Alman otomobil piyasasındaki payını %7’e çıkardı. Almanya’daki otomobil piyasası yılın ilk 8 ayında %0,4 oranında daralırken Ford’un satışları yüzde 9,4 arttı ve bu da piyasa payına %0,5 artış olarak yansıdı.
KİRALIK İŞÇİNİN KADERİ ATILMAK MI?!
Bu soruya verilecek yanıtta HAYIR! Adecco üzerinden kiralan ve yıllarca Ford’da alınteri döken 306 işçinin atılmasına sessiz kalmak bir yana bu işçilerin Ford’a kadrolu olarak alınmaları için mücadele edilebilirdi. Fakat hiçbir şey için geç kalınmış değil. Eğer işyeri temsilciliği ve IG Metall Köln şube yönetimi isterlerse bu işçilerin geri alınması için mücadeleyi rahatlıkla örgütleyebilirler. Tabi bunun için de kadrolu olan Ford işçilerinin adı geçen bu kurumlar üzerinde baskı kurması gerekiyor.
Ayrıca kiralık işçilerin kapı önüne konulması Ford’da da ilk defa yaşanmıyor. 2008 krizi döneminde de 600’e yakın işçi kapı önüne konulmuştu. O zaman da ciddi bir tepki olmamıştı. Son altı yıldır kiralık işçileri işe alıp – işten çıkarma uygulamaları öyle bir duruma getirildi ki; iş rutinleşti.
Haziran ayında ‘işyeri garantimiz sağlandı’ diyerek zafer naraları atanlara sormak gerekiyor: “Adecco işçileri’ işçi sayılmıyor mu? Nerede işyeri garantisi? Dün Belçika/Genk için sessiz kalanlar, bugün Adecco işçileri için sessiz kalıyorlar!
Yıllardır alınıp-çıkarılan 306 işçi direkt FORD’un kadrolu işçisi olarak geri alınabilir ve bunun mücadelesi verilmelidir. Fabrika içinde “ADECCO gidiyor, RANDSTADT gelebilir” söylentileri yayılıyor ve bugün işten atılan işçilere, “RANDSTADT üzerinden yine buraya gelirsiniz” deniliyor.
KÖLE İŞÇİLİĞE SON!
Ford’da yıllardır kadrolu işçi sayısının düşürüldüğü ve başta Y hallesi olmak üzere birçok bölümde eksik kadroyla üretim yapıldığı biliniyor. Bu nedenle de kiralık işçiler yıllardır Ford’daki üretimini ayrılmaz parçası haline geldiler. IG Metall’in kongrelerinde aldığı kararlar da “kiralık işçiler sadece kısa süreli ve siparişlerin en üst seviyede olduğu zaman işe alınmalı. Bu sürenin aylar hatta yıllar sürüyorsa bu geçici bir uygulama değildir ve sendika olarak buna izin veremeyiz” deniliyor.
Fakat bugün işten atılan Adecco işçilerinin onlarcası yıllardır kiralık işçi olarak Ford’da çalışıyorlar. Bu işçiler arasında değişik firmalar aracılığıyla 10 yıldan uzun süredir Ford’a kiralanan işçiler var. Eğer İşyeri Temsilciliği (BR) ve İşyeri Sendika Temsilciliği (VKL) kiralık işçiliğin köle işçilik olduğu görüşünde samimiyseler o zaman işten atılan 306 Adecco işçisinin işe alınması için mücadeleyi örgütlerler.
Y-Hallesinden bir işçi
ADECCOLU İŞÇİLER NE DİYOR?
2008’den beri Adecco üzerinden Ford’a kiralanan, iki çocuk babası bir işçi:
Bizi atan işçi temsilcileri veya sendikacılar değil. Ama onlar atılmamıza karşı pasif kaldılar, bizi savunmadılar veya bize haber vermediler. Onun için onlara kızgınım. Sorun onlardan kaynaklanmıyor. Sorun en yukardaki patronlar. Ben 2008’den beri kaç defa alınıp çıkarıldım. Ama hep sıramı bekledim, bana da sıra gelecek kadrolu olacağım diye çok iyi çalıştım. Bazı işçi temsilcileri var; diyorlar ki ‘biz sizi savunuyoruz’. Bu nasıl savunmak? ADECCO işçileri çıkarıldı; gececilik kaldırılıyor. Ben de diyorum ki; böyle savunacaksanız savunmayın bizi. Korkutmaya da çalışıyorlar. Haklıyız korkacak bir şey yok. Korkmak için haksız olmak gerekiyor. Bir araya gelip hakkımızı arayalım. FORD her şeyde kısıtlama yapmak istiyor; o zaman arabayı da tekerleksiz çıkaralım bakalım haydi
2010’dan buyana Adecco üzerinden Ford’a kiralanan, üç çocuk babası bir işçi:
Çocuklarımın gözüne baka baka ‘işşizim’ demek istemiyorum. 2 ay evdeyim dedim, işten atıldım diyemedim. Kızım ‘baba FORD iki ay araba yapmayacak mı artık’ diye sordu. 4 sene emek verdim ve emeğimin karşılığını istiyorum. Benim halen ‘denenip – test edilecek’ tarafım yok. İyi ve çalışkan bir işçiyim. Kimsenin ekmeğinde gözümüz yok. Ama mağdur ve de duyarlıyız. İşçi temsilcileri izine giderken atılacağımızı biliyorlardı ve niye bize ‘önceden söylemediklerini’ sorduk. ‘Moralinizi bozmak istemedik’ dediler. Bari izine gitmezdik. Ama onla bunu anlayamıyorlar tabii, iki hafta içinde işsiz kalmanın ne demek olduğunu da bilmiyorlar.
10 yıldan fazla, değişik firmalar üzerinden kiralanan, iki çocuk babası bir işçi:
2002 yılından beri FORD’un değişik firmalarında çalıştım. Ama hep aynı arabayı ürettim; hep FORD markalı arabaları. Belki bir gün birinde kadrolu olurum, bu kadar emek verdim diye umuyordum. Hele bu 2014 senesinde biraz daha rahattım; çünkü onlar fiesta kalıyor deyince fabrikanın durumu iyi ve garanti artık diye düşünüyordum. Hazirandaki toplantı da beni rahatlattı. Ama hiç beklemediğimiz bir anda kapının önüne konuverdik. Güvendiğimiz işçi ve sendika temsilcileri vardı; ama onlar da önümüze düşüp bize çare olmadıkları gibi bizi de yanılttılar. Aslında biz bir dönem ADECCO’da çalışan arkadaşlarla bir araya gelip sorunlarımızı konuşuyorduk. Ama demek ki asıl buna devam etmeli bugünlere hazırlanmalıymışız. Ama gene de işimize geri alınmak için yapabileceğimiz şeyler var.
