Almanya’nın Köln kentinde iki semtte bulunan ve sömürgecilik döneminden kalma sokak isimleri önümüzdeki aydan itibaren değişiyor. İkisi Ehrenfeld, birisi Nippes ilçesinde bulunan sömürgecilik döneminden kalma sokak isimleri için her iki ilçe meclislerinin 8 ve 9 Eylül’deki toplantılarında yeni isim önerilerine nihai onayı verilmesi bekleniyor. Her üç sokak ismi de Hitler faşizmi ve Alman sömürge dönemi ile bağlantılı.
Geçen yıl, şehir merkezindeki “Mohrenstraße” (Mağribi) sokağının adının “Gregorius-Maurus-Straße” olarak değiştirilmesine karar verilmişti. Ekim ayında, her iki isminin de paralel olarak kullanıldığı geçiş süresi sona erecek ve isim değişikliği resmen yürürlüğe girecek.
Ehrenfeld ilçe meclisi ise 8 Eylül’de iki yeni cadde ismi hakkında karar verecek. Belediye Başkanı Henriette Reker’in girişimiyle oluşturulan Tarih Danışma Kurulu’nun tavsiyesi üzerine, temel değişiklik kararı Kasım 2023’te almıştı.
Ehrenfeld’deki sakinlerin çoğunluğu isim değişikliğini destekledi. Geçen yıl internet üzerinden halk isim önerilerini sunmuştu. Cadde isimleri için öneriler 14 Haziran’a kadar şehrin katılım portalı meinungfuer.koeln üzerinden oy kullanılabildi.
Ehrenfeld’deki “Wißmannstraße”, 1888’de Deutsch-Ostafrika (Alman Doğu Afrikası) sömürgesinin İmparatorluk Komiseri Hermann von Wißmann’ın adını almıştı. Wißmann, özellikle yerel direniş hareketlerine karşı askeri operasyonlarla Alman sömürgeciliğin kabul ettirilmesi için merkezi bir rol oynamıştı.
Caddenin yeni ismi için yapılan öneriler arasında, Afrika kökenli ve Nasyonal Sosyalizm dönemine tanıklık etmiş Theodor Wonja Michael ve Mohammed Husen de vardı. Sonunda meclis, Nasyonalsosyalizm döneminde zorunlu çalıştırmaya tabi tutulan ve daha sonra bir şarkıcı ve aktivist olarak Batı Almanya’daki sosyal hareketlerin en önemli sanatsal seslerinden biri sayılan Fasia Jansen‘den yana kullanıldı.
“Gravenreuthstraße” yerine Cilly-Servé-Straße”
Ehrenfeld’de adı değiecek bir diğer sokak ise “Gravenreuthstraße”. Karl von Gravenreuth, Deutsch-Ostafrika’daki ilk sömürge öncülerinden biri olarak kabul ediliyor. İmparatorluk Komiser Yardımcısı ve 1889’dan itibaren sözde “Wissmann Birliği”nin şefi olarak, Gravenreuth özellikle sözde “Arap İsyanı”nın bastırılmasında önemli bir rol oynamıştı. Daha sonra, Kamerun’da paralı asker birliklerine de komuta etti.
Belediye sokağa yeni isim olarak Köln’deki Edelweiß Korsanları’nın “Ehrenfeld Grubu”nun bir üyesi olan Cilly Servé‘den yana kullanıldı. Cilly-Servé, Hitler faşizmine karşı direnişte, onun adını taşıyacak “Cilly-Servé-Straße”na uzak olmayan Schönsteinstraße 7 numaradaki dairesinde firari askerlere, kaçak zorunlu işçilere ve siyasi takibata uğrayanlara koruma sağlamıştı.
Nippes’te de uzun süren cadde ismi tartışması sona erecek
Nippes semtindeki Afrika mahallesindeki (Afrikaveedel) bir caddenin yeniden adlandırılması hakkındaki uzun süreli tartışma da bitiyor. İlçe Meclisi, 9 Eylül’de mevcut “Gustav-Nachtigal-Straße” için yeni öneri hakkında nihai oylamayı yapacak.
Eski Batı Afrika İmparatorluk Komiseri olarak yaptığı çalışmalarla Gustav Nachtigal, Alman sömürgeciliğinin zorla uygulanmasına önemli ölçüde katkıda bulundu. Köln şehrinin Tarih Danışma Kurulu bu nedenle cadde ismini “sürdürülemez” olarak değerlendirdi. Yeni isim, Afrika’daki Alman sömürgeciliğine karşı bir isim olarak önerildi.
Ehrenfeld’de olduğu gibi Nippes’te de halkın isim bulma sürecine dahil edilmesi sonucu en çok oyu alan öneri “Manga-Bell-Straße” oldu. Bu isim, Kamerun’daki sömürge karşıtı direnişin iki sembol ismi olan Emily ve Rudolf Manga Bell’i anacak. Rudolf Manga Bell, sömürge baskısına karşı çıktıktan sonra 1914’te Alman sömürge yönetimi tarafından vatana ihanetten idam edilmişti.
İlgili ilçe meclislerinin 8 ve 9 Eylül’deki yeniden isimlendirmelere onay vermesi durumunda, yeni cadde isimlerinin Resmi Gazete’de (Amtsblatt) yayınlanması gerekiyor. Bir yıllık geçiş süresi boyunca her iki isim paralel olarak kullanılacak. Yeni isimler sürenin sona ermesine kadar kırmızı bir çubukla işaretlenecek.
