2025 yılına kadar iş güvencesi sözleşmesi olmasına karşın Opel patronları binlerce işçiyi işten atmanın planlarını yapıyor. BR, IG Metall ve eyalet hükümeti, Opel patronuna, “sözleşmeye sadık kalın” çağrısı yapıyorlar. Opel patronları ilk kez bir sözleşmeyi ihlal etmiyorlar, verdikleri sözün hiçbir bağlayıcılığı olmadığını geçmişte defalarca kanıtladılar.
1990’lı yıllardan bu yana Opel’de sular durulmuyor. Geçmişte ortalama iki yılda bir tüm planları altüst eden Opel yönetimi son yıllarda bu periyodu dokuz aya düşürdü. Ocak ayında imzalanan gelecek sözleşmesi Eylül ayında ihlal ediliyor!
ON BİNLERCE İŞÇİ ATILDI
Amerikan General Motors (GM) tekelinin bir parçasıyken Almanya, İngiltere, İspanya, değişik doğu Avrupa ülkeleri ve Türkiye’de fabrikalar kapatılmış ve on binlerce işçi değişik yollardan işten çıkarılmıştı. 1990 yılında 57 bin işçinin çalıştığı Almanya’daki fabrikalarda artık 20 bin civarında işçi çalışıyor.
2017’de Fransız PSA tekeli Opel’i devralırken hiçbir işçiyi çıkarmayacağı sözü vermişti. O dönem Almanya’daki (Rüsselsheim, Kaiserslautern ve Eisenach) fabrikalarda 20 bin civarında işçi çalışıyordu. Fakat kısa bir süre sonra Opel’i yeniden kârlı pozisyona getirmek için Ağustos 2018’de imzalanan “Gelecek Toplu Sözleşmesi (“Zukunftstarifvertrag”) işyerlerinin 31 Temmuz 2023 yılına kadar güvenceye alındığı ileri sürülmüş ve aynı zamanda 3 bin 700 işçiye çıkış verilmişti.
IG Metall Genel Başkanı Jörg Hofmann o dönem, “Opel’de işyerleri ve fabrikalar yeniden güvenceye alındı. Artık Opel işçileri geleceğe yeniden güvenle bakabilecekler” diyerek anlaşmayı selamlamıştı. Bu anlaşmayla sözde 2023 yılına kadar işyerleri güvenceye alınmış olacaktı. (Bkz.: yenihayat.de/2020/01/17/opel-iscileriyle-alay-ediyorlar/ ve www.igmetall.de/tarif/besser-mit-tarif/klares-ja-an-allen-standorten2)
DAHA FAZLA İŞTEN ATMA = DAHA FAZLA İŞ GÜVENCESİ?
İtalyan/ABD tekeli Fiat-Chrysler ile birleşme planları yapan PSA, bu yılın başında ise IG Metall ve İşyeri Temsilciliği ile yeni bir işyeri güvencesini içeren sözleşme imzaladı. Buna göre işten atılması planlanan 3 bin 700 işçiye ek olarak 2021 sonuna kadar 2 bin 100 işçi daha çıkartılacaktı. Sözleşmenin önemli bir opsiyonu ise işlerin iyi gitmediği durumda Opel/PSA patronlarının 2022 ve 2023 yıllarında biner işçi çıkarabileceğiydi.
IG Metall tarafından yapılan açıklamada, “Opel’in Almanya’daki tesislerini korumayı başardık. Şirket yönetimi 2022 ve 23 yıllarında işçi çıkarmayı planlarsa önce bize danışması gerekiyor. Bütün işten çıkarmalar gönüllülük ilkesi kapsamında olacak, istemeyen kimse işten çıkarılmayacak” denilmişti.
HANİ GÖNÜLLÜLÜK İLKESİNE NE OLDU?
Opel yönetimi 17 Eylül günü yaptığı açıklamada, 2021 yılı sonuna kadar gönüllü olarak işletmeden ayrılması planlanan 2 bin 100 işçi hedefine ulaşmayacaklarını bildirdi. “Bugüne kadar sadece 500 kişi erken emeklilik ve paralı çıkış için başvurdular. Açıklamada, “Eğer yıl sonuna kadar başvurular artmazsa operasyonel olarak işten çıkarmalar (“Betriebsbedingte Kündigung”= işletme durumu nedeniyle işten çıkarma ) gündeme gelecek” denildi.
Kasım sonunda durumu yeniden gözden geçireceklerini belirten Opel sözcüsü, “Gönüllü işten ayrılmalarla hedefe ulaşılmazsa gelecek toplu sözleşmesinin özellikle de istihdamı sağlama yükümlülüklerini de gözden geçireceğiz” dedi. Hatırlanacağı gibi Opel yönetimi Almanya’daki fabrikalarına yatırım yapma ve eğitim gören çırakları istihdam etme sözü de vermişti.
Görüldüğü gibi Opel patronları ne gönüllü işten ayrılma ilkesine ne de diğer sözlerine sadık kalmıyorlar.
“OPEL SÖZÜNDE DURMALI”
Opel’in bu yılın başında imzalanan sözleşmeyi ihlal etmeyi planladığını açıklaması İşyeri Temsilciliği, IG Metall ve Hessen ve Rheinland-Pfalz eyalet hükümetleri tarafından tepkiyle karşılandı.
Hessen Başbakanı Volker Bouffier (CDU) ve Ekonomi Bakanı Tarek Al-Wazir (Yeşiller), “Şirket yönetiminin artık operasyonel nedenlerle işten çıkarmaların gündem dışı olmadığını açıklamasının ardından, işçiler arasında büyük bir tedirginlik meydan geldi. Bu nedenle, Opel’den sorumlularından toplu sözleşmeye ve önceki sözleşmelere uymalarını rica ediyoruz” dediler. Rheinland-Pfalz Eyalet Başbakanı Malu Dreyer (SPD) de şirketin önceki anlaşmalara sadık kalmasını beklediklerini söyledi.
IG Metall yaptığı açıklamada, şirketin dolaylı olarak işten çıkarmalarla tehdit ettiğini söyledi. IG Metall Mitte Bölge Başkanı Jörg Köhlinger, “Bu, Gelecek Toplu İş Sözleşmesi ile bariz bir şekilde çelişiyor. Operasyonel nedenlerle işten çıkarmalar 2025 ortasına kadar hariç tutulmuştu” dedi. Toplu sözleşmelerin zor durumlar için yapıldığını ve istenildiği zaman sorgulanamayacağını söyleyen Köhlinger, “Bu tutum sosyal partnerliğe zarar verecek bir tutumdur” dedi. (YH)
