21 Aralık 2025’te, “Potemkin Zırhlısı” filmi 100 yaşına girdi. Sovyetler Birliği’nden yönetmen Sergei M. Eisenstein’ın sessiz filmi, 1905 Rus Devrimi’nin 20. yıldönümünü anmak için gösterime girmişti. Orijinal adı Bronyenosyets Potyomkin’di. Sessiz filmin arka planına değişik besteciler müzik yaptı ancak en çok tutulanı Dmitri Shostakovich’in besteleri oldu.
Rus işçileri, köylüleri ve askerleri Çarlık otokrasisi altında büyük acılar çekti. 1905’te devrimci bir hava yükseldi. Bolşevikler, kitleleri Çarlığın devrilmesi için hazırladı. Subayların acımasız muamelesine maruz kalan Potemkin Zırhlısı’ndaki denizciler arasında da öfke patlak verdi. Onlara servis edilen kurtçuklarla dolu et, ayaklanmayı tetikledi. İsyancıları idam etme girişimleri, yoldaşlarının direnişiyle engellendi. Askerler nefret ettikleri subayları denize attı. Savaş gemisine kırmızı bayrak çekildi. Odessa’nın devrimci işçileri denizcilerle kardeşlik kurdu ve onlara erzak sağladı. Amiralin filosu Potemkin’e karşı konuşlandırıldı. Ancak mürettebatı tek bir kurşun bile atmadı. İsyancılarla dayanışma içindeydiler. Potemkin, filonun arasından hiçbir şekilde rahatsız edilmeden geçti.
LENİN GÖREMEDİ
Lenin, ne yazık ki 1924’te öldüğü için filmi hiç izleyemedi. Ancak gerçek Potemkin’in önemini şöyle vurguladı: “Potemkin savaş gemisi, devrimin yenilmez bir bölgesiydi ve kaderi ne olursa olsun, kaydetmemiz gereken inkâr edilemez ve son derece önemli bir gerçek var: Devrimci bir ordunun çekirdeğini oluşturma girişimi. Hiçbir misilleme, devrime karşı kısmi zaferler bu olayın önemini azaltmayacaktır. İlk adım atıldı. Rubicon geçildi. Ordunun devrimin tarafına geçmesi tüm Rusya’nın, hatta tüm dünyanın zihnine kazındı.” (Lenin Eserleri, Cilt 8, sayfa 565)
