Avrupa’nın merakla beklediği Fransa’daki cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu Pazar günü yapıldı. Açıklanan ilk sonuçlara göre 2007 yılından bu yana cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan muhafazakar Halk Hareketi Birliği’nin (UMP) adayı Nicolas Sarkozy yüzde 27.2, Sosyalist Parti’nin (SP) adayı François Hollande yüzde 28.6 oy aldı. Seçim öncesinde yapılan anketlerde Sarkozy ile Hollande’ın başa baş olduğu tahmin edilirken, en büyük yanılgı faşist Milliyetçi Cephe’nin adayı Marine Le Pen’in aldığı oyda yaşandı. Le Pen, yüzde 17.9 oyla, daha önce ikinci tura kalan babasından daha fazla oy alarak dikkat çekti.
Seçim anketlerinde önemli bir çıkış yapacağı tahmin edilen Sol Cephe’nin adayı Jean-Luch Melenchon beklenen çıkışı yaptı ve yüzde 11.1 oy alarak, SP’nin solunda güçlü bir sol muhalefetin olduğunu gösterdi. Liberal MoDem’in lideri François Bayrou yüzde 9.1, Yeşiller’in adayı Eva Joly de yüzde 2.3 oy aldı. İlk tura toplam 8 aday katıldı.
MEKEZİN DIŞINDA YENİ AKTÖRLER
40 yılı aşkındır Fransa’da halk tarafından iki tur halinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde genellikle “merkez sağ” olarak belirtilen UMP ile “merkez sol” olarak bilinen sosyal demokrat SP’nin adayları arasında yarış sürüyor. Bu gelenek bu seçimlerde de devam ederken, dikkat çeken en önemli fark iki “ana akım”ın dışındaki güçlerin oylarında önemli artış olması. Bunun başında Milliyetçi Cephe (NF) Le Pen geliyor. Daha önceki seçimlerde genellikle yüzde 15-16 aralığında oy alan NF, bu kez daha fazla oy alarak dikkatleri üzerine çekti ve seçimin en büyük sürprizini yaptı. Göçmenlere, AB’ye ve sola karşı yaptığı düşmanca kampanya üzerinden güç toplayan Le Pen, seçimlerden sonra yaptığı açıklamada Fransa için mücadeleye devam edeceklerini belirterek asıl işin şimdi başladığını ileri sürdü.
Marine Le Pen, taraftarlarına ikinci turda Sarkozy’i seçme önerisini yapmayacaklarını da söyledi. Fransız gazetelerinde yer alan haberlerde Marine Le Pen’in stratejisi Sarkozy’nin cumhurbaşkanlığını kaybetmesinden sonra UMP içerisinde başlayacak tartışma ve bölünmeye göre kurduğu yazılıyor.
Sarkozy’nin ise seçimleri kazanabilmek için gözünü asıl olarak Le Pen’in oylarına diktiği belirtiliyor. Bu nedenle, iki hafta boyunca birinci tur öncesinde göçmenler ve Müslüman ülkelerden gelenler üzerinden sürdürdüğü yabancı düşmanı kampanyaya hız vermesi bekleniyor. Sarkozy’nin ayrıca liberal Bayrou’nun oylarını da almayı planladığı dile getiriliyor. Ancak, Bayrou’nun seçmenlerinin yarısının Hollande’ye oy vereceği tahmin ediliyor.
İKİNCİ TURDA DENGELER NASIL OLACAK
Birinci turun kazananı SP adayı Hollande, seçim kampanyası sırasında Sarkozy ve Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından birlikte hazırlanan Mali Disiplin Partisi’ni (Fiskalpakt) yeniden ele alacağını, zenginlerden alınan vergi oranını yüzde 75’e çıkaracağını ve 60 bin yeni öğretmen kadrosu açılacağını vaat etmişti. Mitterand’tan sonra ilk kez Sosyalist Parti’nin bir adayının birinci turda birinci çıktığı ülkede, bunun ikinci tura nasıl yansıyacağı merak konusu oldu.
Keza, seçimlere katılım oranının yüzde 80’in üzerinde olduğu Fransa’da ilk kez görevde bulunan bir cumhurbaşkanı ilk turda ikinci oldu.
Sol Parti, Fransa Komünist Partisi (FKP) başta olmak üzere pek çok parti ve örgütün bir araya gelerek kurduğu Sol Cephe’nin adayı Jean-Luck Melenchon da seçimlerden başarıyla çıktı. Seçim yarışı başladığında ancak yüzde 6-7 oy alabileceği tahmin edilen Melenchon’un ilk turda yüzde 11.1 oy alması, neoliberal politikalara karşı güçlü bir merkezin oluşmaya başladığı şeklinde değerlendirildi. Melenchon, verdiği vaatleri yerine getirmesi durumunda Sarkozy’e karşı Hollande’ye destek vereceklerini ilan etti. Keza Yeşiller Partisi’nin de Hollande’ye açık destek vermesi bekleniyor.
Siyasi gözlemciler 6 Mayıs’ta yapılacak ikinci tur seçimlerinin kolay geçmeyeceğine dikkat çekerken, anketler Sosyalist Parti’nin adayı Hollande’nin favori olduğunu gösteriyor. Son tahminlere göre Hollande ikinci turda yüzde 54-56 arasında oy alabilecek. Buna karşın Sarkozy’nin ise ancak yüzde 44-46 arasında oy alabileceği tahmin ediliyor. (YH)
