En büyük 100 silah şirketinin 2021’de silah ve askeri hizmet satışları bir önceki yıla göre yüzde 1,9 artışla 592 milyar dolara ulaştı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) raporuna göre, satışlar 7 yıldır art arda artıyor. Savaşlardan ve gerginliklerden beslenen şirketleri ne pandemi ne ekonomik krizler durduramadı.
Raporda bu yılki artışın Kovid-19 öncesi 4 yıl ortalaması olan yüzde 3,7’lik artışın altında kaldığı ancak bir önceki yıla göre daha yüksek olduğuna dikkat çekildi. Rapora göre, küresel silah satışları en az 2015’ten bu yana istikrarlı bir şekilde artarken, SIPRI, Çinli şirketleri ilk kez yıllık listesine dahil etti.
Rusya’nın saldırılarıyla 24 Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşının dünya çapındaki silah şirketleri için tedarik zinciri sıkıntılarını artırdığına yer verilen raporda, Batılı ülkeler için Rusya’nın silah üretiminde kullanılan hammaddelerin önemli bir tedarikçisi olduğu vurgulandı.
SIPRI’nin Askeri Harcama ve Silah Üretim Programı Direktörü Lucie Beraud-Sudreau, konuya ilişkin değerlendirmesinde, “Devam eden tedarik zinciri sıkıntıları olmasaydı, 2021’de silah satışlarında daha da fazla büyüme bekleyebilirdik” ifadesini kullandı.
LİSTENİN BAŞI ABD’Lİ TEKELLER
2018’den bu yana listenin başındaki 5 firmanın tamamının ABD merkezli olması dikkati çekti. Bu firmalar Lockheed Martin, Boeing, Northrop Grumman, Raytheon ve General Dynamics olarak sıralandı. Küresel savunma sektöründeki en büyük 100 şirket içindeki ABD’li toplam 40 şirket, 2021’de 299 milyar dolarlık silah satışı yaparak, reel olarak bir önceki yıla göre yüzde 0,8 artışla tüm satışların yüzde 51’ini karşıladı.
AVRUPA SİLAHLANMAYA DEVAM EDİYOR
SIPRI raporuna göre, cirosunu yükselten bölgelerin başında ise yüzde 4,2’lik artışla Avrupa geliyor. Üstelik bu veriler, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı 24 Şubat 2022 öncesine ait. SIPRI raporuna göre Rusya’nın başlattığı savaş Avrupa ve ABD’de silahlara olan talebi anormal ölçüde arttırdı. „Ukrayna’ya gönderilen silahlar ABD ve Avrupa ülkelerinin envanterinden çıktı ve bu eksiklerin tamamlanması gerek“ diyen Liang, „Siparişlerin artacağından eminiz, ancak bu durum 2022 mali tablolarına kazanç olarak yansır mı, bunu net bir şekilde söylemek için erken“ söyleminde bulundu.
Bugün itibarıyla Avrupa’da, siparişlerin büyük oranda artacağı öngörüsünde bulunan tek savunma sanayi şirketi Almanya merkezli Rheinmetall. Şirket, Ukrayna’ya zırhlı araç gönderecek ülkelerin, bu açıklarını kapatmak için siparişlerini 2023’te yüzde 30 ila 40 oranında artıracağını tahmin ediyor. Siparişler konusunda bir sıkıntı görünmüyor, ancak zaman konusunda zorluklar yaşanabilir.
Avrupa Birliği (AB) üyesi bazı ülkeler, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının ardından silahlanmaya büyük ağırlık vermeye başladı. Örneğin Polonya, asker sayısını beş yıl içinde iki katına çıkarmayı hedefliyor. Finlandiya, hava kuvvetlerine yatırımı önemli ölçüde artırma kararı alırken, Yunanistan, Fransa ve İtalya milyarlarca euro değerinde silah alımı için anlaşmalar imzaladı. Almanya’da ise Başbakan Olaf Scholz, savaşın başlamasından kısa süre sonra ordu için 100 milyar euro bütçe ayrılacağını duyurmuştu.
ÇİN’İN SATIŞLARI YÜZDE 6,3 ARTTI
Listedeki Çinli 8 silah şirketinin toplam satışlarının bir önceki yıla göre yüzde 6,3 artışla 109 milyar dolara yükselmesi dikkati çekti. Çinli üreticilerinden 4’ü listede ilk 10’da yer aldı.
İlk 100 şirket içinde merkezi Avrupa’da bulunan 27 şirket yer alırken, bunların toplam silah satışları yüzde 4,2 artarak 123 milyar dolara ulaştı. Rusya-Ukrayna savaşından sonra ordusuna yeni silah almaya başlayan Almanya’da, Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl’in silah satışları geçen yıl, bir önceki yıla göre yüzde 5,6 artarak 9,3 milyar dolara çıktı. İlk 100’de yer alan 6 Rus şirketinin satışları, 2021’de yüzde 0,4 artarak 17,8 milyar dolara yükseldi.
TÜRKİYELİ ŞİRKETLERİN SATIŞLARI YÜZDE 12 ARTTI
Listeye geçen yıl girmeyi başaran ASELSAN 56. sırada, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii de 84. sırada yer aldı. İki şirketin satışları toplamda yüzde 12 artarak 3 milyar 360 milyon dolara ulaştı. SIPRI, kurulduğu 1966’dan bugüne çatışma, silahlanma, silah kontrolü ve silahsızlanma gibi alanlarda araştırma, rapor ve analizler hazırlıyor.
