SEBAHAT ASLAN
Tatil sona erdi, yüzbinlerce öğrenci için yeni ya da devam eden bir okul yılı başlıyor. Ancak bölgede öğrenci sayısı artmasına rağmen yeterli öğretmen ve eğitimci bulunmuyor. Ayrıca bütçede yeni kesintiler de açıklandı. Almanya genelindeki tablo da farklı değil. Bütçe kesintileriyle beraber sorunların yeni öğrenim yılında daha da artması bekleniyor.
Öğretmen Açığı Devam Ediyor
Berlin Senatosu’na göre, öğretmen açığı son iki yılda 1.500’den 640’a geriledi. Almanya genelinde bu rakam 14.466’ya ulaşıyor
Ancak bu hâlâ ciddi bir rakam ve uzmanlara göre en az beş yıl daha eksiklik tamamen giderilemeyecek. Özellikle ilkokullarda kalabalık sınıflar bireysel desteği neredeyse imkânsız hale getiriyor. Fazla mesai yapan öğretmenler sağlık sorunları yaşıyor. Göçmen ve engelli çocuklar ise eksikliklerden en çok etkilenen gruplar arasında.
Yeni başlayan 4.762 öğretmenin büyük kısmı yeterli eğitim almadan geçici sözleşmelerle görev yapıyor. Yan dal ve çapraz giriş yapan öğretmenlere sistematik destek verilmediği için mesleki güvence sorunları yaşıyorlar.
Kreşlerde Kapasite ve Personel Yetersizliği
Bertelsmann-Stiftung verilerine göre, Berlin’de 17.000 kreş yeri eksik. 24.400 ek çalışana ihtiyaç var. Çalışanların yalnızca %35’i yeterli nitelikte. Bu, çocukların yetersiz pedagojik destek almasında ciddi sorunlar yaratıyor.
.Sendikaların Talepleri
Eğitim sendikaları, sorunun artık dayanılmaz bir boyuta ulaştığını belirterek hem çözüm önerilerini hem de eylem planlarını kamuoyuyla paylaşıyor.
GEW Başkanı Martina Regulin yeni okul yılı açılışı vesilesiyle yapılan basın toplantısında, Egiitim Senatörü’nü kesinti yapmama konusunda uyardı. “Çalışma koşulları hiç bu kadar kötü olmamıştı, birçok meslektaşımız artık sadece ‘hayatta kalma modunda’ çalışıyor. Personel eksikliğinin etkileri giderek daha görünür hale geliyor. Sınıflar ve gruplar büyüyor, giderek daha fazla ders ve destek saati iptal ediliyor” dedi
Bu yıl 650 öğretmen kadrosu boş kaldı. Profil derslerinin kesilmesi ve diğer tedbirler olmasa açık 1.500 kadro olacaktı. Yeni başlayan 4.762 öğretmenden %70’i tam öğretmenlik yetkisine sahip değil, çoğu geçici sözleşmeli. Sadece %23’ü tam eğitimli öğretmen.
Çalışmanın başkanı Dr. Frank Mußmann şöyle açıkladı: “Yan dal ve çapraz giriş yapanlar öğretmen gibi ders veriyor ama sistematik bir hizmet içi eğitim alma şansları yok. Çoğu buna rağmen kişisel açıdan olumlu bir bilanço çıkarıyor; fakat mesleki geleceklerini güvencesiz buluyorlar. Kendilerini diğer öğretmenlere kıyasla geri planda hissediyorlar çünkü onlara sistematik gelişim ve eğitim imkânları sunulmuyor. Bu durumun düzeltilmesi, daha kaliteli eğitim için de acilen gereklidir.” Çalışma bakanı bu açıklamaları yaparken Eğitim Senatosu bu konuda yeterince önlemleri almıyor ve imkan yaratma çabasına girmiyor.
GEW Yönetim Kurulu Üyesi Anne Albers ise yan dal ve çapraz giriş yapanların desteklenmesi için somut önlemler açıkladı. “Amacımız, yan dal ve çapraz giriş yapanların tam öğretmenlik yeterliliği kazanacak şekilde eğitilmeleri olmalı. Bunun için de hedeflenmiş destek, yeterli zaman ve uygun programlar gerekiyor. Onların kendilerini geliştirme motivasyonu eksik değil, eksik olan Senato Eğitim Dairesi’nden gelen uygun teklifler. Daha da vahimi, bu kurumun bu grubun nitelikleri hakkında hiçbir genel veriye sahip olmaması. İlk adım, tüm yan dal ve çapraz giriş yapanların bireysel niteliklerinin envanterinin çıkarılması olmalı. Ancak bu şekilde kişiye özel danışmanlık ve destek sağlanabilir.”
Göttingen Üniversitesi’nden bir araştırma da yan dal ve çapraz giriş yapan öğretmenlere ek eğitim imkânı sağlanması ve öğretmenlikte kalıcı bir kariyer perspektifi sunulması için bir dizi önlemlerin alınmasını önerdi.

Foto: Yeni Hayat / Berlin
GEW Berlin, kreş ve okullardaki durumun sürdürülemez olduğuna dikkat çekerek şu talepleri sıralıyor:
- Daha fazla öğretmen ve pedagog kadrosu açılması,
- Çalışma koşullarının ve ücretlerin iyileştirilmesi,
- Hizmet içi eğitim olanaklarının artırılması,
- Küçük gruplar ve sınıflar için personel oranlarının düzenlenmesi,
- Eğitim bütçesinde tasarrufa gidilmemesi.
- Yan dal ve çapraz giriş yapanlar için kalıcı kariyer fırsatları sağlanmalı.
- Çocuklara ücretsiz yemek ve ulaşım imkânı sağlanmalı.
Ver.di sendikası da kreşlerde süresiz grev kararının “aileler için zor ama kaçınılmaz” olduğunu belirtiyor. Amaçlarının hem çalışanların haklarını korumak hem de çocukların kaliteli eğitim alabilmesi için daha güçlü bir sistem talep etmek olduğunu vurguluyor.
Berlin’de ve Almanya genelinde eğitim sistemi, artan nüfus ve çeşitlilik karşısında sınırlarını zorluyor. Sendikalar, daha fazla personel ve daha iyi çalışma koşulları için uyarılarını artırırken, çözüm bulunamazsa hem çalışanların yükü artacak hem de çocukların gelişimi ciddi risk altına girecek.
Veliler ve Öğrenciler Tepkili:
Veliler eğitim alanındaki kesintilerin uzun vadeli zararlarına dikkat çekiyor. Çocuklar kalabalık sınıflardan ve ders boşluklarından şikâyetçi. Aileler ve öğrenciler, imza kampanyaları, sivil toplum etkinlikleri ve dayanışma ağlarıyla çözüm süreçlerine destek oluyorlar
Bu kapsamda Berlin’de 10 Eylül günü sosyal kısıtlamalara karşı bir protesto eylemi yapıldı. Eylemde sorunlar dile getirildi. Bir an önce senatonun çözümler bulması, kısıtlamaların, özellikle sosyal ve eğitim alanlarındaki kısıtlamaların durdurulması talep edildi.