1 Haziran’da yürürlüğe giren aylık 9 euroluk bilet özellikle dar gelirli insanları kısmen de olsa rahatlattı. Ulaşım harcamaları azalmakla kalmadı aynı zamanda insanlara hareket alanı yarattı. Milyonlarca aile yaz boyunca 9 euroluk biletle kentler arası seyahat yaptı. Halktan büyük destek gören uygulama bu ayın sonunda bitiyor. Yerine benzer yeni bir uygulama konulup konulmayacağı ise belirsiz.
Almanya’da haziran ayında başlayan ve bu ayın sonunda bitmesi planlanan 9 euroluk aylık biletin devam etmesi için hükümete baskı artıyor. Federal Maliye Bakanı Christian Lindner (FDP) yerel toplu taşımada (ÖPNV) kalıcı düşük fiyatın mümkün olmadığını, bunu savunanları “bedavacılıkla” suçlarken, koalisyon hükümetinin ortakları SPD ve Yeşiller indirim kampanyasının farklı modellerle uzatılmasını savunuyor.
SPD eş genel başkanı Lars Klingbeil, enerji şirketlerinin yüksek ek karları üzerinden alınacak özel bir vergi ile 9 euroluk biletin yerine geçecek bilet uygulamasının finanse edilebileceğini söyledi. Klingbeil NDR’ye verdiği demeçte, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşından büyük kârlar elde eden şirketler olduğunu ifade ederek, „Aşırı kâr vergisi ile biletler finanse edilebilir“ dedi.
Klingbeil, „Vatandaşların toplu taşımayı düşük maliyetle kullanmaya devam edebilmelerini sağlamalıyız, bunu yönetmeliyiz. Para var, sadece istememiz gerekiyor“ dedi.
YILLIK MALİYET 10 MİLYAR EURO
Başbakan Olaf Scholz (SPD) da sözcüsü Steffen Hebestreit’a üç aylık 9 euroluk bilet uygulaması başarısını övdürdü. Uygulamanın devamı konusundaki tartışmanın devam ettiğini ancak bunun çok karmaşık olduğu ve tek başına federal düzeyde yürütülemeyeceğini söyleyen Heberstreit, “Eyaletler toplu taşımadan birinci derecede sorumlu. Bununla birlikte, yeni modelin her durumda ayda 9 eurodan daha pahalı olması gerekiyor. Burada süresiz olarak uzatılamayacak çok yüksek meblağlardan bahşediyoruz” dedi.
Tahminlere göre, Almanya genelindeki tüm banliyö ve metro, bölgesel trenler ve otobüsler için geçerli olan 9 euroluk biletin mevcut haliyle uzatılmasının yılda yaklaşık 10 milyar euroya mal olacağı hesap ediliyor.
Bu miktarın fazla olduğunu iler süren Hebersteit, „10 milyar euro tüm bakanlıkların yıllık bütçesini kapsıyor“ diye vurguladı. Almanya, bu yıl için askeri harcamalara ek olarak 100 milyar euroluk bütçe ayırmıştı. Kıyaslandığında, milyonlarca insanın yaşamını kolaylaştıracak ucuz toplu taşıma biletinin maliyetiyle askeri harcamalar arasında dağlar kadar var far.
38 MİLYON BİLET SATILDI
Federal Ulaştırma Bakanı Volker Wissing’in (FDP), vatandaşları yüksek enerji maliyetlerinden kurtarmak için sadece yakıt indirimi değil, aynı zamanda üç aylık bir süre için ucuz yerel ulaşım bileti sunma önerisine ilk dönemlerde karşı çıkmıştı. Toplumda ise bu süre için uzatma konusunda yoğun bir baskı geldi. Bir çok kurum ve sendikalar uygulamanın uzatılması çağrısında bulundu. Yerel ve merkezi düzeyde kurulan çeşitli inisiyatifler 9 euroluk aylık biletin süresiz hale getirilmesini talep etti ve bu temelde bazı sembolik etkinlikler düzenledi.
Mayıs sonunda satışların başlamasından itibaren 9 euroluk bilete talep tahmin edilenden de çok yüksek oldu. Federal Ulaştırma Şirketleri Birliği (VDV) tarafından 8 Ağustos’ta yapılan açıklamaya göre, on milyon sezonluk bilet sahibine ek olarak son iki ayda yaklaşık 38 milyon bilet satıldı.
VDV aylık 9 euro yerine 69 euroluk bir bileti savunuyor. Yeşiller ise eyalet ya da en azından birkaç tarife bölgesi için ayda 29 euroluk bir bölgesel bileti savunuyor. Ülke çapında bir aylık biletin ise 9 yerine 49 euroya satılmasından yana. Değişik inisiyatifler ise yıllık 365 euroluk bilet modeli öneriyor.
HALK UZATILMASINDAN YANA
Hükümetin iki büyük partisi SPD ve Yeşiller, 9 euroluk biletin uzatılmasına ya da onun yerine yeni bir modelin hayata geçirilmesine karşı çıkmaz iken, hükümetin en küçük partisi FDP karşı çıkmaya devam ediyor. Bu konuda nasıl bir uzlaşmanın sağlanacağı ise şimdilik belirsiz. Konuyla ilgili olarak eylül ortasına kadar hazırlanacak bir bilirkişi raporunun bundan sonraki modeller için referans olabileceği belirtiliyor. Halk arasında ise 9 euroluk biletin uzatılasını isteyenler fazla. Yapılan bir kamuoyu yoklamasına göre halkın yüzde 55’in 9 euroluk bilet uygulamasının olduğu gibi devam ettirilmesini savunuyor. Yüzde 34’lük bir kesim ise karşı çıkıyor. Uygulamaya destek verenlerin büyük çoğunluğu SPD, Yeşiller ve Sol Parti seçmenleri. (YH)
Eyaletlerde farklı uzatma modelleri
Ülke genelinde bir model konusunda anlaşmanın sağlanmaması üzerine bazı eyaletler değişik modeller gündeme getirdiler. En büyük eyalet olan Kuzey Ren Vestfalya, eylül ve ekim ayları içinde abone bileti olanlara hafta sonlarında serbest ücretsiz dolaşım modelini karar altına aldı. Buna göre eyalet sınırları içinde bulunan bir kentte ya da eyalet bölgesinde aylık abonman kartı olanlar hafta sonları sınırsız seyahat edebilecekler. Ayrıca, bazı hatlarda eyalete sınırı olan diğer eyaletlere de gidebilecekler. Cumartesi saat 03.00’te başlayacak uygulama pazartesi 03.00’te son bulacak. Uygulama ayrıca sonbahar tatilinin olduğu 4-14 Ekim tarihleri arasında da geçerli olacak. Diğer eyaletlerde de benzer uygulamaların olması bekleniyor.
HEIDELBERG’DE 3 EUROLUK BİLET
Baden-Württemberg’de bulunan Heidelberg kenti ise 9 Euro’luk biletin bitmesinden sonra öğrenciler ve Heidelberg Pass’ı olanlar için aylık 3 euroluk bilet uygulaması başlattı. Biletler yıllık abonelikle verilecek. Belediye tarafından finansmanı karşılanacak uygulamadan 21 yaşından küçük gençler de yararlanacak. 60 yaşından büyük aboneler ise 200 euro alacak. Böylece halen 565,20 euro olan yıllık bilet aboneliği 365 euroya düşürülmüş olacak. (YH)
DİDF: 9 euroluk bilet kalıcı olmalı
Demokratik İşçi Dernekleri Federasyonu (DİDF) yaptığı açıklamada, 9 euroluk biletin kalıcı hale gelmesi gerektiği çağrısında buldundu. Yapılan açıklamada şöyle denildi: “Enerji ve gıda fiyatlarının sürekli artması, doğa ve çevre tahribatının derinleşmesi milyonlarca insanın yaşam koşullarını gün geçtikçe kötüleştirmekte. Enerji ve gıda tekelleri başta olmak üzere, zenginler ise altın dönemi yaşıyor. Bu koşullarda, halkın toplu taşıma olanaklarını kısan hükümetin, çevre tahribatını önleme, yoksullukla mücadele, enerji tasarrufu konusundaki söylemlerininsamimi olması mümkün değildir.
9 euro biletlerinin geliştirilerek devam etmesi, toplumsal taşımanın parasız ve kamuya ait olması, kamu ulaşımının kalitesinin artması için bütçe ayrılması, ancak toplumsal mücadelenin gelişmesi ile
mümkün olabilir. Hükümet savaşın, silahlanmanın, pahalılığın, çevre tahribatının faturasınını halka kesmeye hazırlanmakta. Mücadele edersek, faturanın emekçilere kesilmesini engelleyebiliriz.
Bunun için herkesi, kamu ulaşımının ücretsiz olması ve ilk adım olarak 9 Avro biletlerinin kalıcı olması için yapılan eylemlere katılmaya çağırıyoruz.“
