Arif BEKTAŞ / Londra
Avrupa Birliği (AB) ile Birleşik Krallık (BK) 4.5 yıl sonra bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Anlaşmanın detayları üzerinde çalıştıklarını duyuran taraflar, 1 Ocak itibariyle AB ile BK arasında yeni bir ticari anlaşmanın hayata geçirileceği belirtildi. Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile AB Başkanı Ursula von der Leyen arasında yapılan görüşmede, birçok konuda bir mutabakata varıldığı belirtildi.
Yapılan anlaşmayı Birleşik Krallık kabinesini arayarak haber veren Johnson’ın, birçok noktada pürüzlerin yok edildiğini ve Noel’e bir anlaşma müjdesi ile gireceklerini aktardığı belirtiliyor. Anlaşmanın Brüksel’de pizza ile kutlandığı da öne sürüldü.
KENDİ KURALLARINA UYMADILAR
AB üyesi ülkelerin AB’den ayrılmak için referandum yapmaları şart koşuluyor. AB yasalarına göre, referandum sonucunda ayrılma yönünde karar çıkması durumunda, o ülke en geç iki yıl içinde birlikten ayrılmalı. Fakat Birleşik Krallık halkları 23 Haziran 2016 tarihinde ayrılmaya karar vermiş olmalarına rağmen iki yıl içinde ayrılık resmen gerçekleşemedi ve bu süre sürekli uzatıldı.
Kendi kurallarını hiçe sayan AB ve BK arasında iki yıldan fazladır kıran kırana bir pazarlık yapılıyordu. İki taraf da kendi sermayesinin ve şirketlerinin çıkarı için kendi koydukları kuralları hiçe saydılar. Böylece süreç 4.5 yıla uzatıldı.
BALIKLAR VE GÖÇMENLER
Tartışılan konuların başında Birleşik Krallık etrafındaki balık rezervlerinden kimin yararlanacağı ve göçmen “sorunu”nun nasıl çözüleceği geliyordu.
Kimin hangi balığı ne kadar yakalayacağı ve İngiltere’ye geçmeye çalışan göçmenlerden hangi kriterlerin isteneceği son 4.5 yılın uzlaşılamayan konularıydı. Bu iki sorun çözüldüğünde ya da bu konularda anlaşmaya varıldığında ayrılığın hemen gerçekleştirileceği lanse edildi.
Boris Johnson da, aslında büyük sorun olmayan göçmen ve balık meselesi üzerine oynayarak bu konularda istediğini alması durumunda bir “zafer” kazanmış olacağı hesabı yaptı ve bu zaferi de Noel’de ilan ederek gerici kesimleri de arkasına almanın yollarını aradı.
Onca pazarlık sadece balık tutma yetkisi ya da göçmenlik ile ilgili değil asıl sorunun iki tarafın da kendi sermaye gruplarının çıkarları doğrultusunda bir ticari anlaşma yapmak istemesiydi. Pazarlığı 4.5 yıl uzatan da bu oldu.
Öte yandan AB üyesi ülke vatandaşlarının Birleşik Krallık’taki durumu ile Birleşik Krallık vatandaşlarının AB ülkelerindeki durumu da önemli bir tartışma konusuydu.
ANLAŞMANIN DETAYLARI AÇIKLANMADI
Toplam 2 bin sayfalık bir ekonomik-ticari anlaşma metninin ortaya çıktığı belirtilirken, anlaşmanın detayları açıklanmadı. Yansıyanlara göre ise Birleşik Krallık’ta tüketilen taze meyve ve sebzenin yüzde 35’inin AB ülkelerinden ithal edildiği ve AB yetkililerinin bu ürünlere vergi zorunluluğu getireceği belirtiliyor.
Birleşik Krallık’ta da üretilen taze sebze ve meyvenin yüzde 15’i AB ülkelerine ihraç ediliyor. Bugün iki tarafın da açıklama yapması beklenirken, 1 Ocak’ta Birleşik Krallık tamamen AB’den ayrılacak.
Görünen o ki anlaşma ilan edilmesine rağmen görüşme ve pazarlıklar daha sürecek. Birçok konunun sonuçlanması ve ticari anlaşma haline gelmesi zaman alacak gibi görünüyor.
