Yücel ÖZDEMİR / Köln
Türkiye’yi enflasyon, döviz sıkıntısı gibi önemli ekonomik sorunlar yumağı içine çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yurt dışından kaynak arama çalışmaları önümüzdeki aylarda Almanya ile devam edecek. Daha önce Körfez ülkelerine giden Erdoğan’ın yeni rotasının Almanya olmasının başlıca nedeni ise bu ülkenin Türkiye ile olan ekonomik ilişkilerinin oldukça yüksek olması.
Alman şirketlerinin Türkiye’de daha fazla yatırım yapmasını sağlamak üzere başlatılan girişimler çerçevesinde bugün Berlin’de yapılacak İstanbul ekonomi zirvesi, önemli bir hamle olarak görülüyor. Türkiye Büyükelçiliğinin himayesinde, Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası (TD-IHK) iş birliği ile The Ritz-Carlton Berlin’de yapılacak zirvenin temel hedefi Alman ve Avrupalı şirketlerin Türkiye’de yatırım yapmaya devam etmesi. Bu temelde Türkiye’den çok sayıda şirket temsilcisinin zirveye katılması bekleniyor.
Daha önce Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner ve Türkiye Ekonomi Bakanı Mehmet Şimşek’in katılımıyla açılışı yapılması planlanan İstanbul ekonomi zirvesinin Berlin toplantısı beklendiği gibi bir karşılık bulmadı. Lindner ve Şimşek’in zirveye katılmayacağı açıklandı. Bu nedenle, her iki ülke hükümetinin bir süre gerilimli olan ilişkileri en azından ekonomi seviyesinde normalleştirmeye hazır olup olmadıkları belirsizliğini korumaya devam ediyor. Alman basınında çıkan ve değişik ekonomi enstitüleri tarafından yayımlanan analizlerde Türkiye’de ekonomik gidişatın iyi olmadığı üzerinde duruluyor. Bu nedenle yatırım için Türkiye’den güvenli ülke olarak söz edilmiyor. Bu durum doğal olarak Alman sermayesinin geri kırmasının önemli nedenleri arasında. Bir diğer önemli neden ise Alman ekonomisindeki daralma. Ukrayna-Rusya savaşıyla birlikte enerji fiyatlarındaki artış ve artan enflasyon nedeniyle ülkedeki büyüme oranı halen sıfırın altında. Bir canlanma olmadığı takdirde Alman firmalarının Türkiye gibi ülkelere yatırım yapmakta zorlanacakları tahmin ediliyor. Almanya’da halen 7 bin 500 Alman firması faaliyet sürdürüyor.
ERDOĞAN-SCHOLZ GÖRÜŞMESİ NE ZAMAN?
Mevcut güvensizliğin aşılması için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Almanya’ya yapacağı bir ziyaretin önemli olacağı ifade ediliyor. Ancak ziyaretin ne zaman olacağı henüz belirsiz. 28 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turundan sonra telefonla Erdoğan’ı arayarak tebrik eden Almanya Başbakanı Olaf Scholz, aynı görüşmede Erdoğan’ı Berlin’e davet etmişti.
Alman basınında daha önce bu ziyaretin eylül ayında yapılacağına dair haberler yayımlanırken, şimdi ise bunun kasımda olacağı ifade ediliyor. Konuyla ilgili gazetemize bilgi veren Federal Basın Dairesi (Bundespresseamt) Erdoğan’ın ziyareti konusunda kendilerinde bir bilginin olmadığını, bu nedenle gündemlerinde şimdilik böyle bir ziyaretin bulunmadığı bilgisini paylaştı.
Buna rağmen “businessinsider.de” sitesinde yer alan bir haberde her iki ülke arasında ziyaret için görüşmelerin devam ettiği bilgisi yer aldı. Özellikle Ankara’nın, ziyaretin bir an önce yapılmasından yana olduğu bilgisinin de yer aldığı haberde, Ankara’nın Berlin ziyaretini 10-12 Eylül’deki G20 zirvesi ile 18-19 Eylül’deki BM zirvesi arasında koymak istediği ifade edildi. Ancak Almanya tarafı bu tarihlerde bir ziyaretin yapılmasına sıcak bakmadı.
Devam eden görüşmeler çerçevesinde Erdoğan’ın bu yılın sonuna kadar Almanya ziyaretini gerçekleştirebileceği ifade ediliyor.
ALMANYA’NIN ERDOĞAN’DAN BEKLENTİLERİ
Erdoğan’ın Berlin’den daha fazla doğrudan yatırım talebinde bulunacağı, bu nedenle Alman şirketlerine uygun koşullarda Türkiye’ye yatırımda bulunması çağrısı yapacağı az çok belli. Yine, donma sürecindeki Türkiye-AB ilişkilerinin yeniden canlandırılması da Erdoğan’ın başlıca istemleri arasında.
Almanya’nın ise bunlara karşılık birçok beklentisi söz konusu. Bunların başında, son haftalarda yeniden hararetli şekilde tartışılan mülteciler konusunda Türkiye’nin ev ödevlerini yerine getirmesi geliyor. Bu temelde Berlin, Erdoğan’a her türlü desteği vermeye hazır görünüyor. Diğer önemli bir gündem ise İsveç’in NATO üyeliği. Erdoğan, temmuz ayındaki NATO zirvesinde AB-Türkiye ilişkilerinin yeniden canlandırılması karşılığında İsveç’in üyeliğine onay vereceklerini söylemişti. Ancak Almanya daha önce İsveç’in NATO üyeliği ile Türkiye-AB ilişkileri arasında bir ilişkilerin gündem olmayacağını ifade etmişti. Buna rağmen Berlin, AB üzerindeki etkisini kullanarak Erdoğan’a sıcak mesajlar verebilir.
Bir diğer önemli gündemin Ukrayna savaşı olacağı ise bugünden yazılıyor. Businessinsider.de, Türkiye’nin savaşın bitirilmesinde önemli bir ara bulucu olabileceğini belirterek, Scholz’un bu konuda Erdoğan’ı cesaretlendirebileceğini yazdı. Hem Ukrayna hem de Rusya yönetimiyle iyi ilişkilere sahip Erdoğan’ın gücünün her iki tarafı uzlaştırmaya yetmediği ise daha önce görülmüştü. Ancak Almanya ve AB’nin müzakerede karar kılması durumunda Erdoğan önemli bir rol oynayabilir.
Yapılan açıklamalar, verilen askeri desteğe bakıldığında ise Almanya’nın gündeminde şu anda tarafları uzlaştırma bulunmuyor. Bu nedenle Erdoğan’a yeni bir misyon biçmesi zor görünüyor.
