YÜCEL ÖZDEMİR / KÖLN
Ukrayna savaşı nedeniyle enerji konusunda Rusya’dan bağımsız olmak adına AB’nin aldığı bir çok yaptırım kararında önemli rolü bulunan Almanya, Rusya’dan doğalgaz alımını azaltmak için atılan adımlar çerçevesinde faturayı halka kesti. Başbakan Yardımcısı ve Federal Ekonomi Bakanı Robert Habeck (Yeşiller), pazartesi günü 1 Ekim’den itibaren 1 Nisan 2024’e kadar vatandaşlar ve şirketler doğalgazın kilovat saati başında 2,419 sent katkı payı ödeyeceğini açıkladı. Bu miktar her üç ayda bir gözden geçirilecek ve yeniden belirlenecek. Gaz dağıtım şebekesi Trading Hub Europe de daha önce kilovatsaat başına 2,4 sent daha fazla alınacağını ilan etmişti. Bu miktara yüzde 19’luk katma vergisi de eklendiğinde toplam artış 2,8 sent olacak. Böylece geçen yıl 6 sent olan doğalgazın kilovat saati 26 sente satılmaya başlanacak. Almanya’da doğal gaz en fazla sanayide kullanılırken, hanelerin yarısı da doğalgaz ile ısınıyor.
Doğal gaza getirilen katkı payıyla birlikte ekonomistler pek çok ürüne zam geleceği ve temmuz ayında 7,5 olan enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 10’u bulabileceği tahmin ediyor. Bir çok ekonomist bu nedenle doğal gaza katkı payı yerine devletin sübvansiyon yapmasını savunuyordu.
HANE BAŞINA 542 EURO DAHA FAZLA ÖDEME YAPILACAK
Kilovatsaat başına alınacak ek gaz parası asıl olarak vatandaşların cebini yakacak ve kışı soğukta geçirmelerine neden olacak. 2,419 sentlik artışın yapılacağının açıklanmasından sonra Alman Ekonomi Enstitüsü (IW) tarafından yapılan hesaplamalara göre, KDV de eklendiğinde 60 metrekarelik bir evde tek başına yaşayan bir kişinin 203 avro, müstakil bir evde yaşayan dört kişilik bir ailenin ise 542 daha fazla doğalgaz parası verecek. IW bu durumda Almanya’da her dört haneden birisinin aylık gelirlerinin yüzde 10’unu enerji giderlerine harcamak zorunda kalacağını da hesapladı. Ek katkı payının sanayiye ise toplam 5,7 milyar avroluk ek yük getirmesi bekleniyor.
Enerji sektöründe faaliyet sürdüren Uniper gibi şirketlerin batmaması, ülkenin ihtiyaç duyduğu doğal gazın pahalıya da olsa karşılama adına kilovatsaat başına getirilen katkı payı ile birlikte devletin kasasına sadece katma değer yoluyla, Sol Parti Federal Parlamento Grubu Başkanı Dietmar Bartsch’a göre, yaklaşık olarak 60 milyar avro fazla para girecek. Bu paranın enerji fiyatlarını düşürmek için kullanılması gerektiği çağrısında bulunan Bartsch, ayrıca enerji tekellerinden daha fazla kazanç vergisi alınmasını istedi.
Sanayi ile normal hanelerden aynı katkı payının alması da ayrıca eleştiri konusu. Keza, enerji fiyatlarındaki fahiş artışlar nedeniyle rekor kârlar elde eden enerji tekellerine de hükümet sorumluluk bindirmedi. Enerji tekelleri Shell ve RWE ise daha önce krizden ötürü ortaya çıkacak ek masrafları kendi kasalarından karşılacaklarını duyurmuşlardı.
PROTESTO ÇAĞRILARI YÜKSELİYOR
Sol Parti ve sosyal kuruluşlar doğal gaza getirilen katkı payına tepki göstererek krizin faturasının, krizden en fazla kazanan tekellere kesilmesini, artan hayat pahalılığı nedeniyle dar gelirli vatandaşların daha fazla desteklenmesini istediler. Sol Parti Doğu Almanya Politikası Sorumlusu Leipzig Milletvekili Sören Pellmann, enerji fiyatlarındaki artışın yoksulluk ve işsizliğin yüksek olduğu Doğu Almanya’daki vatandaşları daha fazla etkileyeceğini belirterek pazartesi gösterilerinin yapılması çağrısında bulundu. Pellmann, yaptığı açıklamada, “Hartz IV yaslarına karşı olduğu gibi şimdi de pazartesi gösterileri başlamalı” dedi. 2003’de dönemin SPD-Yeşiller koalisyon hükümeti emekçilerin temel kazanımlarını ortadan kaldırmak için karar altına aldığı Ajanda 2010’a karşı her pazartesi günü yüzbinlerce emekçinin katıldığı ve haftalarca süren gösteriler yapılmıştı. Pellmann ve Sol Parti’nin pazartesi gösterilerini canlandırmak için nasıl bir çaba içinde olacakları önümüzdeki haftalarda görülecek.
Almanya’nın en önemli sosyal kurumları arasında yer alan “ Paritätische Gesamtverband” da yaptığı açıklamada, önümüzdeki dönemde gaz kesintileri ve soğukta kalma tehlikesi uyarısında bulundu. Bu nedenle Hartz IV yardımının 678 avroya çıkarılmasını, daha fazla kira yardımı yapılmasını istedi.
Hükümetin gelen tepkiler yatıştırmak için önümüzdeki günlerde dar gelirlilere bazı ek yardımları içeren bir paket açıklaması bekleniyor.
