26 Eylül’de yapılacak genel seçimler yaklaşırken, Almanya’daki seçim sistemini ele aldık. Demokratik bir seçimin gerçekleşmesi ve yurttaşların iradesinin sandığa yansıması için, oy hakkı olsun veya olmasın ülkede yaşayan herkesin sürece dahil olmaları gerekiyor.
Seçimlerin özgürce yapılması şarttır. Seçimler aracılığıyla tüm vatandaşlar siyasi sürece katılabilir ve siyasette söz sahibi olabilirler. Seçmenlerin çoğunluğu tarafından seçilen partilerin, belirli bir süre için hükümeti yani yürütmeyi kurarlar.
NE TÜR SEÇİMLER YAPILIR?
Meclis seçimlerinde („Bundestagswahl“), meclis üyeleri seçilir. Sonrasında onlar da Başbakanı yani Federal Şansölye’yi seçerler.
Eyalet seçimleri („Landtagswahl“), 16 eyaletin her birinde, aynı zamanda olmasa da, her beş yılda bir gerçekleşir. Bremen, seçimlerin dört yılda bir gerçekleştiği tek eyalettir. Eyalet meclislerinin ismi her şehirde aynı değildir: Hamburg ve Bremen’de „Bürgerschaft“, Berlin’de „Abgeordnetenhaus“ ya da „Temsilciler Meclisi“ ve geriye kalan diğer tüm federal eyaletlerde „Landtag“ olarak adlandırılır.
Belediye seçimlerinde („Kommunalwahl“), yerel konseyler ve belediye meclisi için politik temsilcilerin yanı sıra, belediye başkanları ve ve belediye meclisi üyeleri seçilir. AB vatandaşı Alman vatandaşlığınız olmasa dahi, belediye seçimleride oy kullanabiliyor.
Alman vatandaşları, tüm diğer AB vatandaşları gibi, her beş yılda bir Avrupa Meclisi’ndeki temsilcilerini seçerler („Europawahl“). Avrupa seçimlerinde, her vatandaşın, yalnızca bir partiyi seçip oy kullanma hakkı vardır.
KİMLER OY KULLANABİLİR?
26 Eylül’de yapılacak genel seçimlerde (Bundestagswahl) 18 yaşından büyük ve Alman vatandaşlığına sahip olan herkesin oy kullanma hakkı vardır.
İlke olarak, Almanya’da seçimler her zaman Pazar günleri yapılır. Çünkü çoğu insan bu gün çalışmaz ve sandık başına gitmek için zamanları vardır. Ancak posta yoluyla önceden oy kullanma imkanı da vardır. Posta ile oy kullanmayı talep edebilirsiniz. Tüm seçmenlere ilgili seçimden birkaç hafta önce posta yoluyla gönderilen oylama bildiriminde bu şekilde nasıl oy kullanılacağı anlatılır.
SEÇMENLERİN KAÇ OY HAKKI VARDIR?
Federal, eyalet veya yerel, bütün bu seçimler için her seçmenin iki oyu vardır: Birinci (Erststimme) ve ikinci oylama (Zweitstimme). İlk oylama ile seçmenler kendi bölgelerinden bir aday seçerler (Direktwahl). İkinci oylarını ise bir partiye verirler (Verhältniswahl). İkinci oy daha önemlidir, çünkü bu oylama ile meclisteki koltukların dağılımına karar verilir. Bu sistem ayrıca „kişiselleştirilmiş nispi temsil“ (personalisierte Verhältniswahl) olarak adlandırılır.
Avrupa seçimlerinde bir partiyi seçmek için yalnızca bir oy hakkı vardır.
SÜREÇ NASIL İŞLER?
Seçmenlerin hepsinin, seçim gününden en geç üç hafta önce, ilgili oylama merkezlerinde kayıtlı olan adreslerine postayla „seçim bildirimi“ („Wahlbenachrichtigung“) gönderilir. Geçici olarak okullara veya diğer kamu binalarına seçim sandıkları kurulur. Seçim görevlileri, oy kullanmadan önce sizi seçmen listesinden çıkarmak için, isminizi sorup, kimliğinizi ve seçim bildiriminizi görmek isterler.
Bu, herkesin yalnızca bir kez oy kullanmasını sağlar. Seçmen oy pusulasını alır, seçim kabinlerinden birine girer ve oy pusulasında iki seçenek işaretler (birinci ve ikinci oy). Kabinler gizlilik amacıyla kullanılır, böylece diğer seçmenler verdiğiniz oyu göremezler. Seçmen iki seçeneğini işaretledikten sonra, oy pusulasını katlar ve oyunu mühürlü sandığa atar.
Eğer seçim gününde bir oylama istasyonuna gidemiyorsanız, posta ile oy kullanmak için başvurmanız mümkündür. Size gönderilen seçim bildiriminin arkasında bir form bulunur. Oy kullanmaya uygun olmanıza rağmen seçim bildirimi almadıysanız, kayıtlı olduğunuz belediyeye başvurmanız gerekir.
YÜZDE 5 BARAJI
Federal ve yalet seçimlerinde „yüzde beş barajı“ kuralı uygulanır. Bu kural, bir partinin mecliste temsil edilebilmesi için verilen oyların en az yüzde beşini veya aynı partinin üç bölgeden milletvekilinin doğrudan meclise girmeyi başarması gerekmektedir.
Buna, „yüzde beş barajı“ denir ve mecliste birçok küçük partinin yer alıp parçalanmaya sebep olmasına engel olmak için yapılır.
SEÇİM GÖREVLİSİ
Seçim sırasında birçok yardımcıya ihtiyaç duyulur. Seçim görevlileri, oy hakkı olan ve seçimde gönüllü olarak çalışan bireylerdir. Oy pusulalarını dağıtır, seçmenin doğru oylama istasyonunda olup olmadığını kontrol eder ve oylama bitiminde oyları sayarlar.
Oy kullanma hakkınız varsa, seçimde gönüllü olarak görev almak için belediyeye, vatandaş danışma bürosuna veya ilçe dairesine kayıt olabilirsiniz.
SEÇİM İLKELERİ
Almanya’daki seçimler aşağıdaki ilkeler çerçevesinde gerçekleşmelidir:
Halka açık: 18 yaş ve üstündeki her Alman vatandaşının seçme ve seçilme hakkı vardır.
Doğrudan: Meclis üyeleri, doğrudan veya parti listeleri vasıtasıyla seçilir.
Özgür: Oy kullanmak mecburi değildir, kimse oy vermeye zorlanamaz.
Eşit: Herkesin oyu eşittir.
Güvenilir: Sadece sonuç paylaşılır. Seçmenlerin bireysel tercihleri gizli tutulur.
HÜKÜMETİN KURULMASI
Almanya’daki kendine özgü seçim sisteminin bir sonucu olarak, tek bir partinin hükümeti kurması pek mümkün değildir.
Bunu yapabilmek için bir partinin vekaletin %50’sinden fazlasını kazanması gerekmektedir. Yani genelde partiler arasında koalisyon kurulur.
Bu da iki ya da daha fazla partinin bir koalisyon kurup ülkeyi birlikte yöneteceği anlamına gelir. Bu nedenle, partiler, seçim öncesi olası koalisyon ortaklarıyla iletişime geçerler. (YH)
