YÜCEL ÖZDEMİR
2018 ve 2019 yıllarında Almanya’dan en fazla silah satın alan ülke Türkiye oldu. Bugüne kadar Federal Hükümet tarafından çeşitli gerekçeler öne sürülerek “gizli” tutulan bu gerçeğin açığa çıkması, muhalefet partileri tarafından “kabul edilemez bir durum” olarak değerlendirildi. Silah satışındaki rekor Kürt sorunu, basın özgürlüğü, insan hakları gibi temel değerlerin Almanya için önemli olmadığı, önemli olanın her şart altında silah satmak olduğu bir kez daha görüldü.
Almanya bir taraftan sınırdışı operasyonları, basın özgürlüğü, insan hakları, otoriter rejim gibi konularda Türkiye hükümetini sert şekilde eleştirirken diğer taraftan savaşı sürdürmesi için en fazla silah veren ülke oldu. Alman Haber Ajansı’nın Federal Ekonomi Bakanlığı tarafından “gizli” olarak sınıflandırılan bir belgeye dayanarak bugün verdiği habere göre, Türkiye 2019’da Almanya’dan tam 344,6 milyon avro değerinde silah satın aldı. Bu miktar Almanya’nın geçen yılki toplam silah satışının üçte birine denk geliyor. Almanya, 2019’da toplam 823,6 milyon avroluk silah satışı yapmıştı.
Benzer bir durum 2018 için de geçerli. Hükümetin verilerine göre, iki yıl önce gerçekleştirilen toplam silah satışının (770,8 milyon avro) üçte biri (242,8 milyon avro) yine Türkiye’ye yapmıştı. Türkiye’ye satılan silahların başında tank, top, savaş gemisi, askeri helikopter, denizaltı, savaş uçakları geliyor. Ancak hangi silahtan kaç tane satıldığı ayrıntılı olarak belirtilmezken, büyük kalemin Akdeniz’deki doğalgaz gerilimine bağlı olarak donanma olduğu ileri sürülüyor. Almanya, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de doğal gaz aramalarına karşı çıkarak AB üyesi Kıbrıs ve Yunanistan’a destek veriyor. Bu çerçevede her iki ülkede de silah satıyor.
GİZLİ TUTUMAK İÇİN GAYRET HARCANDI
Türkiye’nin iki yıl arka arkaya Almanya’nın en iyi silah müşterisi olması uzun bir süre hükümet tarafından gizli tutuldu. Geçen hafta resmi olarak açıklanan 2019’daki silah ihracatı rakamlarında Türkiye’ye ne kadar satışın yapıldığı özel olarak belirtilmedi. Sadece AB ve NATO üyesi olmayan üçüncü ülkelerin isimlerine listede yer aldı.
Daha önceki yıllarda hangi ülkenin ne kadar silah aldığını ayrıntılı olarak açıklayan Almanya, geçtiğimiz sonbahardan bu yana ilk kez alıcı ülkelerin listesini yayınlamamaya başladı. Bunda Türkiye’nin en büyü alıcı olmasının büyük bir rol oynadığı tahmin ediliyor.
Ülkelerin tam listesinin açıklanmamasına gerekçe olarak, “Federal İstatistik Dairesi, raporda ülkelere dair verilerin sıralanması durumunda silahları üreten firmaların tespit edilmesinin mümkün olabileceği ve bunun ticari ticari sırların korunması ilkesi çerçevesine ülke verileri yayınlanmama gerektiği“ gösterildi. Almanya’nın en fazla silah sattığı ülkeler sıralamasında Türkiye’yi Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) takip ediyor.
TÜRKİYE MİLİTARİST DIŞ POLİTİKA İÇİN SİLAHLANIYOR
Almanya’nın 2018 ve 2019’da en fazla silah sattığı ülke olan Türkiye, özellikle bu yıllarda dış politikasını olduğundan fazla militaristleştirdi. Kuzey Suriye ve Kuzey Irak’a yönelik askeri operasyonlar düzenlendi. Özellikle Kuzey Suriye’de Almanya’dan alınan silahların da yardımıyla Afrin başta olmak üzere değişik Kürt bölgelerine askeri operasyonlar düzenlendi ve bu operasyonlar zamanla kalıcı hale geldi. Halen bölgede bulunan Türkiye askerinin elinde Alman’dan giden silahların olduğu tahmin ediliyor. Aynı şekilde Akdeniz’deki gerilim ve Libya’ya askeri çıkarma da Almanya’dan alınan silahların kullanılmış olabileceği iddia ediliyor.
ALMANYA BİR TARAFTAN ELEŞTİRİYOR DİĞER TARAFTAN SİLAH VERİYOR
Almanya’nın verdiği silahlarla özellikle Kürtlerin yaşadığı bölgelere düzenlenen askeri operasyonlarda kullanılması Alman hükümeti tarafından sözde sert tepki göstermişti. Özellikle Afrin’e yönelik “Zeytin Dalı Operasyonu”nda Alman panzerlerin kullanıldığının görüntülenmesi Almanya’da tepkilere neden olmuştu. Bunun üzerine Federal Hükümet, tank modernizasyonu durdurmuştu. Ayrıca Türkiye’de tank fabrikası kurmaya hazırlanan Rheinmatell’in girişimini başka bir tarihe ertelemişti.
Ancak Gazeteci Deniz Yücel’in serbest bırakılması karşılığında tank modernizasyonuna ve silah satışına deva edilmişti. Deniz Yücel’de daha sonra verdiği röportajlarda kendisi üzerinden silah pazarlığı yapıldığını değişik vesilelerle ifade etmişti.
DAĞDELEN: HÜKÜMETİN UMURUNDA DEĞİL
Türkiye’nin Almanya’dan en fazla silah satın alan ülke olması muhalefet partilerinin temsilcileri tarafından tepkiyle karşılandı. Sol Parti Federal Parlamento Milletvekili Sevim Dağdelen, gazetemizde yaptığı açıklamada, “Uluslararası hukuka aykırı olarak Irak’da düzenlene askeri operasyonlar ve Erdoğan’ın kirli savaş politikasının sürdüğü Suriye ve Libya’daki gelişmelere rağmen Türkiye’nin Almanya’dan en fazla silah alan ülke olması kabul edilemez. Yine Erdoğan’ın Almanya’dan aldığı silahları Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve Kıbrıs’a karşı kullanması da hükümetin umurunda değil” dedi.
Yeşiller partisinin savunma uzmanı Katja Keul ise basına yaptığı açıklamada, “Alman hükümetinin silah ihracatında şeffaflıktan bu denli uzaklaşması skandaldır. Türkiye için bilindiği üzere geçmişte çok sayıda denizaltı satış izni verildiği ve bu süreçlerin tamamlanması uzun sürdüğü için 2020 yılında da silah ihracatında yüksek meblağlar döneceğini söyleyebiliriz” dedi.
