Tarihsel arka plan: Neden kiliselere devlet yardımları yapılıyor?
Bernd Müller/ Telepolis
Almanya’da kiliselere milyonlarca vergi akıyor ve ateistlerin de bu vergiyi ödemesi gerekiyor. Bunun nedeni devletin çıkarı. Bu yıl da Almanya’daki kiliseler maddi bir ‘bereket’ bekleyebilirler. Sadece inananlardan değil, kiliseleri Orta Çağ’dan kalma bir kalıntıdan başka bir şey olarak görmeyenler de dahil olmak üzere tüm vergi mükelleflerinden 618 milyon euronun üzerinde vergi geliri elde ediyorlar. Bunun nedeni federal eyaletlerin hem Protestan hem de Katolik Kiliselerine ödediği devlet yardımları. İlki bu yıl yaklaşık 364 milyon euro alacak, ikincisi ise 254 milyon euro. Bu veriler, federal eyaletlerin bütçe planlarını değerlendiren Hümanist Birlik (HU) kaynaklı. Hamburg ve Bremen dışındaki tüm federal eyaletler kiliseleri bu şekilde destekleme taahhüdünde bulundu. Doğu Alman eyaletleri, Federal Cumhuriyet’e katıldıklarından beri orada kiliselerin çok az üyesi olmasına rağmen ödeme yapıyor.
DEVLETİN ÇIKARINA
Devlet yardımları vergi gelirlerinden finanse edilir ve her yıl artar. Bu yıl HU’nun hesapladığı gibi yüzde 2,7 civarında. Artış, memur maaşlarındaki düzenli artışlarla bağıntılı ve kilise üyelerinin sayısının giderek azalmasından bağımsız. Karşılaştırma için şu bilgiye bakmak yararlı olacaktır: 1970 yılında HU’nun bilgilerine göre iki kiliseye yalnızca 122 milyon euro ödenmişti. O dönemde Batı Almanların yaklaşık yüzde 91’i kilise üyesiydi. Bugün kiliseler sadece yüzde 47’lik üyelik oranıyla yaklaşık beş kat daha fazla para alıyor. 1949’dan bu yana kiliselere yaklaşık 21,3 milyar euro bağış yapıldı. Marx’ın dediği gibi din en iyi uyuşturucu olduğundan mı acaba?
HÜMANİST BİRLİKTEN AÇIKLAMA
Bu bağış tutarı tahsis edilmemişti ve kilise vergisinden ve sosyal ve hayır amaçlı olarak kiliselere devlet bağışlarından sağlanan ek mali kaynaklardan bağımsızdı. Devlet hizmetleri, henüz hiç kimse tarafından, hatta kiliseler tarafından bile daha ayrıntılı olarak adlandırılmamış veya sayısallaştırılmamış eski yasal unvanlara dayanmakta. Trafik lambası koalisyonu, 2021 koalisyon anlaşmasında devlet hizmetlerinin değiştirilmesi için adil bir çerçeve oluşturma sözü verdi. Ancak şu ana kadar ne bir kanun taslağı ne de federal hükümet tarafından bu sözün nasıl uygulanması gerektiğine dair herhangi bir değerlendirme mevcut. Bir yıl önce, ödeme yapmak zorunda olan eyaletlerin başbakanları oybirliğiyle devlet yardımlarının değiştirilmesine karşı çıkmaya devam etme niyetlerini dile getirmişlerdi. Dolayısıyla vatandaşların, anayasal yaptırıma aykırı olarak, kiliseleri desteklemeye devam edeceklerini beklemeleri gerekiyor gibi görünüyor.
TARİHSEL ARKA PLAN
Almanya’da devletin kiliselere sağladığı faydalar, 19. yüzyılın başındaki sekülerleşme ve medyatikleşmeye kadar uzanıyor. O dönemde birçok kilise bölgesi ve mülkü kamulaştırılıp ortadan kaldırıldı, bunun sonucunda kilise mülkünün büyük bir bölümünü kaybetti. Devlet bunu telafi etmek için kiliselere kalıcı ödemeler yapmayı taahhüt etti. Devlet yardımlarının kapsamı ve türü eyaletten eyalete değişiyor ve hem nakdi hem de ayni yardımları içerebiliyor.
DELET YARDIMLARI TARTIŞMASI
Devlet yardımlarının kaldırılması giderek daha fazla tartışılıyor. Eleştirel yaklaşanlar bunu kilise ile devletin ayrılması ilkesinin ihlali olarak görüyor. Ancak savunucular, eğitim ve sosyal işler gibi alanlarda kilise faaliyetlerinin finansmanına önemli bir katkı sağladıklarını vurguluyor. Tüm bu ödemelere rağmen Almanya’da kiliselerin önemi azalmaya devam ediyor. Alman Basın Ajansı’nın (dpa) haberine göre, üyelikteki düşüş Katolik ve Protestanların birlikte daha yakın çalışmak istemesine bile yol açtı. Ancak ateistlerin bu faaliyeti neden vergi paralarıyla finanse etmek zorunda oldukları bir sır olarak kalıyor.
