Yücel ÖZDEMİR
Köln
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) resmi olarak ayrılmasına, yani Brexit’e bir hafta kala, Başbakan Theresa May ayrılma tarihinin 30 Haziran’a ertelenmesi için AB Konseyine mektupla başvuruda bulundu. May’ın bir sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, 30 Haziran’a kadar sağlanacak bir uzlaşmanın da İngiltere Parlamentosu tarafından reddedilmesi durumunda ayrılmanın 2020’nin sonuna ertelenmesi talep edildi.
Ancak, Avam Kamarası Başkan John Bercow’un AB ile varılan anlaşmanın ikinci kez oylamaya sunulamayacağı yönünde yaptığı açıklama, yeni tartışmalara neden oldu. Bercow, 1604 yılında yapılan bir düzenlemeye göre meclisin aynı konuda iki kez oylama yapamayacağını hatırlatarak, yeni bir tartışma açmıştı.
İKİ GÜNLÜK AB ZİRVESİ
İngiltere’nin ayrılma takvimi uzatma konusunda yaptığı başvuru 21 Mart’ta Brüksel’de başlayacak AB Zirvesi’nin asıl gündemi olacak. Zirve öncesinde bir açıklama yapan AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, hükümet ve devlet başkanlarının İngiltere’ye bir çözüm sunacağına inandığını söyledi. Ancak nasıl bir uzlaşma olacağı konusunda ipucu vermedi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise zirve öncesine May’a, somut öneriler sunma çağrısında bulundu. Merkel, “Şimdi May’ın bize ne diyeceğini ve bizden neler talep edeceğini öğrenmeyi bekliyoruz” dedi.
Ancak, AB liderlerinin kolay bir şekilde İngiltere’nin taleplerini kabul etmesi ise beklenmiyor. Alman basınında yer alan haberlere göre May’ın ayrılma konusunda inandırıcı talepler sunmaması durumunda AB Zirvesi’nde istenilen bir kararın çıkmayabileceğine işaret ediliyor. Endişelerin başında May’ın muhtemel bir çözüm önerisini meclisten nasıl geçireceği geliyor. May bu konuda kesin bir yanıt vermiş değil.
AP SEÇİMLERİ KARMAŞASI
İngiltere’nin 29 Mart’ta AB’den ayrılmaması durumunda en büyük karmaşanın Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yaşanması bekleniyor. Mevcut durumda İngiltere’nin 26 Mayıs’ta yapılacak AP seçimlerine katılmaması gerekiyor. Zaten partilerin de bu konuda bir hazırlığı bulunmuyor. AB de bütün hazırlıkları buna göre yapmış durumda. Ancak İngiltere’nin ayrılmasının ertelenmesi durumunda hukuksal büyük yaşanacak. Bu nedenle İngiltere’nin en geç, yeni Avrupa Parlamentosu’nun ilk toplantısını yapacağı 30 Haziran’a kadar AB’den ayrılması gerektiğini savunanlar var. Aksi halde çalışmaya başlayan AP’nin AB üyesi olan, ancak milletvekili göndermeyen İngiltere için de kararlar alabileceği, bunun da hukuken sorunla olacağı dile getiriliyor.
Almanya’da yayınlanan Süddeutsche Zeitung’da yer alan habere göre, bu durumda her İngiltere vatandaşının AP’ye Avrupa Adalet Divanı’nda dava açma hakkı doğacak.
AB diplomatlarının bu yüzden İngiltere’yi en geç 30 Haziran’da ayrılmaya zorladığı da yazılanlar arasında.
KRİTİK TOPLANTI
Bu nedenle 21 Mart akşamı başlayacak ve cuma öğlen sona ermesi beklenen AB Zirvesi İngiltere’nin ayrılma süreci açısından önemli. Zirve öncesinde konuşan Merkel, planlı bir ayrılmanın gerçekleşmesi için yoğun bir çaba harcayacaklarını ifade ederken diğer ülkelere de açıklamalar konusunda dikkatli olma uyarısında bulundu. Merkel, yapılacak bazı açıklamaların süreci zora sokabileceğini de dile getirdi.
AB’nin Brexit Başmüzakerecisi Michael Barnier ise AB’de İngiltere’nin isteklerini şartsız yerine getirme konusunda uyardı ve uzatma sürecinin yeni sorunlara yol açabileceğini, bu nedenle yeni bir teklifin gelip gelmeyeceğine bakılmasını istedi.
ÜÇ SORUYA YANIT İSTENECEK
Alman basınında yer alan haberlere göre AB Zirvesi’nde İngiltere’den üç soruya yanıt verilmesi istenecek. Bunlardan ilki, ayrılma takvimi uzatıldığında anlaşmanın kabul edilmesi şansı artacak mı? İkincisi, ayrılma takviminin uzatılması politik açıklamalarda bir değişikliğe yol açacak mı? Üçüncüsü, 27 AB üyesi ülkeye uzatma durumunda bugünkü duruma yeniden dönülmeyeceğine güvence verilecek mi?
May’ın bu sorulara vereceği yanıtlar ve AB liderlerinin getireceği kanaat ayrılma takvimini belirleyecek gibi görünüyor. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Junker, ayrılma takvimin uzatılmasına soğuk bakarken, AB’nin kararının haftaya kalabileceğini de ifade etti.
