Avrupa ülkeleri, Doland Trump’un başkanlığa seçilmesinden sonra, özellikle Avrupa Ordusu’na dair yaptığı planlara hız vermek istiyor. Rusya ve Çin’in dünya siyasetindeki yükselişi, Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Afrika’daki gelişmelere seyirci kalmak istemeyen Avrupa ülkeleri, gelişmelere daha çok NATO üzerinden müdahil olmayı öngörüyordu. Ancak, 8 Kasım’da ABD’de yapılan başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump, seçim meydanlarında NATO’nun rolünün değiştirileceğini, ABD bütçesinden daha az bütçe ayrılacağını, bazı alanlarda kısıtlamalara gideceğini ifade ederken, bunun önümüzdeki dört yıl içinde nasıl hayata geçirileceği şimdiden merak ediliyor.
Trump ayrıca terör saldırısına uğrayan bir üye ülkeye yapılacak yardımın, ancak söz konusu ülkenin NATO’ya daha fazla bütçe ayrılmasıyla mümkün olabileceğini söylemişti.
Trump’un tartışmaya açtığı bir diğer önemli nokta da Avrupa ülkelerinin kendi güvenliklerini kendilerinin sağlaması gerektiği yönünde oldu. NATO’nın kurulduğu 1949’dan bu yana SSCB’ye karşı ABD’nin liderliğini yaptığı NATO şemsiyesi altında birleşen Avrupa ülkelerinin güvenlikle ilgili pek çok sorunu da NATO’ya havale edilmiş durumda. Trump’un Avrupa ülkelerini kendi güvenlikleriyle ilgilenmeye çağırması aslında 1990’lı yıllarda Varşova Paktı’nın dağılmasından sonra yapılan tartışmaların tekrarı.
O dönem de Avrupa’nın artık kendi güvenliğini sağlaması gerektiği ifade edilmiş, ancak bu yönde fazla ilerleme sağlamamıştı. Bunda ABD’nin NATO dışında bir askeri örgütü istememesi büyük bir rol oynuyor.
ALMANYA: TRUMP HAKLI
Trump’un Avrupa’yı göreve çağırmasının ardından bazı AB ülkeleri, ABD’nin kendilerini yalnız bırakacağını ifade ederlerken, Almanya ise Trump’un haklı olduğunu ifade ederek AB Ordusu’nun kurulması konusunda adımların hızlandırılmasını istedi. Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, Brüksel’de AB Savunma Bakanları toplantısından sonra yaptığı açıklamada, Trump’un Avrupa’yı göreve çağırmasının doğru olduğunu ifade etti. Von der Leyen, bu nedenle AB’nin kendi güvenliğini sağlamak için çabalarını hızlandırması gerektiğini de dile getirdi.
Ancak, bunun olabilmesi için AB üyesi ülkelerin tümünün onay vermesi gerekiyor. Brexit kararı alan İngiltere, uzun bir süre AB Ordusu’nun kurulmasına karşı çıkıtı. Bu nedenle Brexit kararından hemen sonra Almanya ve Fransa tarafından yapılan açıklamalarda, AB’nin ortak dış ve savunma politikası için zaman geçirmeden karar alması gerektiği ifade ediliyordu.
Daha önce askeri harcamaların artırılması yönünde NATO tarafından alınan karara uyan ülkelerin, önümüzdeki güvenlik endişesini daha da artırması bekleniyor.
Almanya-Fransa eksenin başını çekmeyi planladığı Avrupa Ordusu’nun ne kadar NATO’dan bağımsız olacağı ise belirsizliğini koruyor. Zira, daha önce bu ordunun NATO’nun altyapısını kullanması gerektiği dile getirilmişti. (YH)
