Federal Hükümet koalisyon partileri SPD ve CDU aylardır süren tartışmalardan sonra et sanayisi için geçerli olacak yeni Arbeitsschutzgesetz- ‘İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrol Yasası’ tasarısı üzerine anlaştı. Yasanın aralık ayında Federal Parlamento’ya sunulması ve kabul edildiği takdirde Ocak 2021 den itibaren yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Geçtiğimiz aylarda Almanya’nın en büyük et imalatçısı Tönnies’in mezbahalarında 1500’ün üzerinde işçinin koronavirüsüne yakalanması ile çalışanların kötü çalışma ve barınma koşulları ülkenin gündemine oturmuştu. Et sanayisinde çalışan işçileri salgına yakalanmaya bu denli elverişli kılan başlıca nedenin bu alanda ezici çoğunluğun sezonluk, taşeron ya da kiralık işçi olarak çalıştırılmasında yattığı kamuoyu ve sendikalar tarafından yıllardır eleştirilirken hükümet tarafından da artık görmezden gelinemedi. Mezbahalardaki çalışma ve barınma koşullarının ortaya çıkmasıyla, tüm parti sözcüleri yaz aylarına dek tek ses olmuş, kiralık işçi çalıştırmanın, süreli ve güvencesiz iş sözleşmelerinin yasaklanması konusunda görüş birliğine varmışlardı. Hatta Çalışma ve Sağlık Bakanı Karl- Josef Naumann (CDU) “bu bataklığı kurutacağını” ilan etmişti. Ancak umutla beklenen ve et sanayisine ve mezbahalara sert yasaklar getirmesi, yüzbinlerce işçiyi en zor koşullarda sömürülmekten kurtarması umut edilen yasa tasarısı aylardır parlamentonun onayına sunulmadı.
Geçtiğimiz günlerde koalisyon partileri arasındaki tartışmaların basına yansımasıyla kamuoyu, öngörülen yasa tasarısının daha parlamentoya gelmeden kuşa çevrildiğini öğrendi. Yasanın hazırlandığı süreçte et sanayisi sözcüleri üretimin belirli bölümlerinde, özellikle de yaz sezonunda talebin artmasından dolayı sezonluk ve esnek çalışacak işçilere ihtiyaç duyulduğunu öne sürmüş ve CDU’lu bakanlarla görüşmeler gerçekleştirmişti. FDP, büyük endüstri tarafından yapılan hataların faturasının küçük işletmelere çıkarılmasının doğru olmadığını savunmuş, AfD’li Loose ise daha da ileri giderek ‘gril sezonunda branşın esnek çalıştırılacak kiralık işçilere ihtiyacı var’ demişti. Koalisyon hükümeti de gelinen noktada yılda 49 milyar euro ciro yapan et endüstrisinin taleplerine boyun eğerek yasağı sadece belirli alanlarla sınırladı.
Koalisyon partilerinin üzerinde anlaştığı ve kamuoyuna ‘büyük bir adım’ olarak ilan edilen tasarı taşeron ve kiralık işçi çalıştırmayı sadece et sanayisinin sadece belirli bölümlerinde yasaklıyor. Bu tasarının yasallaşması halinde yasadan süreli ve güvencesiz iş anlaşmaları ile çalıştırılan 65 bin taşeron işçinin sadece yarısı yararlanabilecek ve güvenceli bir iş sözleşmesine sahip olabilecek.
YASA NELERİ İÇERİYOR
Mesela Almanya’nın en büyük et tekeli Tönnies, işletmelerinde 2021 yılından itibaren sadece 100 kiralık işçi çalıştırabilecek. Kiralık işçiler işçi kadrosunun yüzde 8’ini aşmayacak, aynen süresiz iş sözleşmesine sahip olan işçiler gibi ücretlendirilecekler ve sadece 4 ay boyunca sezonluk ya da geçici işçi olarak çalıştırılabilecekler. Kiralık işçiler aynı zamanda kesim ve parçalama bölümlerinde çalıştırılamayacaklar. Yasa tasarısı Tönnies gibi tekellerin kiralık işçi çalıştırabilmeleri için Toplu İş Sözleşmeleri imzalamış olmalarını şart koşuyor.
Yasağa ve kurallara uymayan tekellere kesilecek cezaların miktarı da 2021 yılından itibaren artacak. İşçilerin çalışma saatlerini maniple eden işletmelere verilecek ceza 15 bin eurodan 30 bin euroya çıkarılacak ve çalışma süreleri maniple edilemeyecek şekilde dijital kayıt altına alınacak. Sezonluk ve kiralık işçilerin kaldığı konutlara gereken asgari hijyen standartlar uygulanılacak.
NGG Sendikası’ndan Mast yaptığı açıklamada, et lobisinin yasayı engelleyebileceğini düşünerek erken sevindiğini ancak başaramadığını ve bu yasayla sektörde dönen dolapların büyük oranda önüne geçileceğini söyledi.
YASA HANGİ ALANLARI KAPSAMIYOR
Yasa, yeni uygulamalar ve sert kurallar içerse de, et sektöründe taşeron ve kiralık işçi çalıştırmayı ve süreli güvencesiz iş sözleşmelerini tamamen yasak kapsamına almıyor.
Ocak 2021 yılında yürürlüğe girmesi beklenen yasa öncelikle etlerin işlendiği bölümleri, ki bu sektörde çalışanların yüzde 80- 90’ı Doğu Avrupa’dan gelen kiralık işçilerden oluşmakta, kapsamıyor.
Alman Sendikalar Birliği DGB’den Szabolcz Sepsi yaptığı açıklamada, kiralık işçi çalıştırmanın yasaklanmasına karşı çıkanların, dönem dönem talebin artmasından dolayı değil düpedüz sosyal ve ekonomik damping yaptıkları, bu yolla ücretleri düşürebildikleri, çalışma sürelerini esnekleştirebildikleri için karşı çıktıklarını söylüyor. Ayrıca bu sektörde en kötü ve güvencesiz koşullarda çalışan işçiler genellikle aynı zamanda kesim ve parçalama bölümlerinde de çalışan, aynı taşeron firmalardan gelen ve aynı toplu konutlarda kalan kiralık işçiler.
Koalisyon partisi SPD yasa tasarısını bu senenin aralık ayında parlamentoya sunmayı planlıyor. Yasa, şayet Federal Konsey de onayladığı takdirde Ocak 2021 de yürürlüğe girecek ve böylelikle sektörde kısmen süresiz ve güvencesiz iş sözleşmeleri yasaklanacak, kiralık işçi çalıştırmak Nisan 2021’den itibaren kurallara bağlı olarak gerçekleşecek ve 3 yıl sonra tamamen yasaklanacak. Tekeller, İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrol Yasası ile sistematik olarak denetlenecek. Bu yasa 50’nin altında çalışanı olan küçük et işletmeleri için geçerli olmayacak.
Büyük Koalisyon Hükümeti tekel yönetimlerinde kadın kotası ve demokrasi yasasından sonra sürüncemede olan üçüncü büyük yasayı çıkaracak olmakla övünse de İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrol Yasasını yoğun olarak kiralık işçi çalıştıran diğer sektörlere de uygulamak diye bir planı ve hedefi yok.
