Kasım 2022’de iflas gerekçesiyle 600 Borbet işçisine çıkış verilmişti. Ne tazminat ödendi ne de sosyal plan yapıldı. 25 Aralık noel gününden itibaren 100 gün aralıksız her gün fabrika önüne gelerek işlerini isteyen işçilerin mücadelesi Solingen İş Mahkemesi’nde devam ediyor. İşçiler her hafta perşembe günleri mahkeme önünde eylemlerini sürdürüyor. İşlerini veya emek verdikleri yıllarının karşılığı olacak adaletli br tazminat istiyorlar.
‘İşçiler için adalet!’
31 Mart 2023 tarihli olan çıkışların hem form olarak hem de sosyal haklar açısından hatalı olduğunun ispatlanması üzerine, Borbet 31 Temmuz 2023 tarihine tekrar çıkış verdi. Çıkış tarihi değişmesine rağmen mart ayından bu yana işçilere ücretleri ödenmiyor.
Toplu çıkışa karşı toplu dava açan işçiler, toplu dava ile mahkeme üzerinde baskı oluşturmayı amaçladılar. Sendikanın avukatları ve özel avukatlar işçilerin savunmasını yapıyor. Avukatlar yasal boşlukları ve dayanakları değerlendiriyor. Avukatlardan biri de, 12 yıllık Borbet işçisi Şükrü’nün kızı. Göçmen işçi olan babasının savunucusu ve canla-başla hukuk kavgası veriyor.
Borbet davası için Solingen İş Mahkemesi’ne sadece Borbet davası için yeni hakim atandı ve birinci çıkış davalarının hemen hepsi tamamlandı. Birinci çıkışlarda işveren form hatası yaptığı için hepsi hatalı bulundu. Birinci çıkış davalarını işçiler kazandı. Ama Borbet patronu da şimdi bunun için bir üst mahkemeye gitmeye hazırlanıyor. İkinci çıkışlarda (31.Temmuz) bu hatalar yok. Ve bu davalar her hafta perşembe günleri görülmeye devam ediyor. Davalar burada işçilerin aleyhine kaybedilirse bir üst mahkemeye, Landesgericht’e gidilecek.
İşçiler hakimin uzlaşma teklifine öfkeli. Çünkü teklif edilen tazminatlar 2,5 aylık ücret tutarında. 2.500 euro ila 9 – 10 bin euro arasında. Üstelik de yarısı peşin ödenecek, yarısı iflas kasasında para kalırsa! ‘Ölme eşeğim ölme arpa biterse yersin’ misali yani.
İşçiler tepki olarak, ilk günden bu yana haykırdıkları ‘Insolvenzlüge / iflas yalanı’ sloganının yanına şimdi de ‘Gerechtigkeit für Arbeiter / İşçiler için adalet’ sloganını eklemişler. Mahkemeyi adaletli davranmaya çağırıyorlar. Ama bugüne kadar ‘güvendikleri’ hakimler sanki ‘Borbet sahibi gibi davranıyor’ diyorlar. Örneklerini dinleyince haklılıkları bir kez daha görünüyor. Örneğin; 15 sene çalışan bir işçi hakimin brüt 4.720 euro teklifini reddetmiş ve işini istemesine karşılık, 2024 yılında açılırsa iş garantisi vermiş. Bütün davalarda durum buna benzer. Bazı genç işçiler başka iş buldukları için birinci çıkış davasında yapılan tazminat teklifi çok düşük olsa da kabul edip anlaşmışlar.
Borbet’te üretim devam ediyor mu?
Tek tek işçilerin davasına ek olarak, iflas konusu da mahkemelik ama henüz dava tarihi belirsiz. Bir yandan da, fabrikanın 2024 yılı başında açılacağı söyleniyor. Ama resmi bir bilgi değil ve net de değil. Bunu güçlendiren bir etken de, fabrikadaki makinaların, tesisin halen aynen duruyor olması.
Solingen Borbet’te yaklaşık 50 kişi içerde ‘çalışıyor’. Zira, bazı yeni işçiler de işe alınmış. Yeni alınan işçilerin iş sözleşmesi Solingen fabrikası ile değil, başka Borbet firmalarıyla yapılmış.
Bu gelişmeler yeniden üretime geçileceği olasılığını güçlendiriyor. Aylardır haykırdıkları ‘iflas yalanı’ sloganı da kanıtlanıyor gibi. İşçiler asıl olarak tekrar işbaşı yapma umudu da boş bir umut değil.
İşçi eşleri de ‘mücadeleye devam’ diyor!
Sayı biraz azalmış olsa da, işçilerin eşleri de dövizleri ve pankartlarıyla her hafta mahkemenin önüne geliyorlar. Dışarda duruşmadan çıkan işçi arkadaşlarını bekliyorlar. Hergün birkaç işçinin davası görülüyor.
İşçi eşleri de ilk günkü gibi öfkeliler ve haklı olarak çalışılan yıllarla teklif edilen tazminatları karşılaştırıyorlar. Solingen İş Mahkemesi önünde sloganlar arasındaki sohbetlerden birkaç cümle:
‘Kocam 25 sene çalıştı. 15 senede sağlık bitiyor zaten bu fabrikada. Kocamın sağlığı gitti ve 6 bin euro teklif ettiler. Nedir bu para? Güldüm. İnsan bunu verirken utanır ya.’
’38 senelik eşime 9 bin euro verdiler. Eşimin psikolojisi bozuldu. Mezarını kazdık bekliyoruz yani. Hasta zaten, bunlar ölse sevinecekler’
‘Özel hakim geldi Velbert’ten. Ama bu hakim öyle konuşuyor ki, sanki Borbet patronu gibi. Bizi ikna etmeye çalışıyor, alın bu parayı diye. Dalga geçiyorlar bizle sanki. Bir söz var, ‘auf die Taube können Sie lange warten / güvercini bekleyeceğinize eldeki serçeye razı olun’. . Yani daha iyisi yok diyor hakim. Almanya’da kilise ve mahkemeler Allahın adaletli evidir diyorlar ama haftalardır nerde adalet anlamadım. Burda yok.’
Belirsizliklere rağmen, işçilerin de eşlerinin de moralleri iyi. Üç mevsimdir yağmur, sıcak-soğuk demeden ısrarla mücadele eden Borbet işçileriyle dayanışma zorunlu!
