24 Eylül‘de yapılan genel seçimlerden sonra başlayan hükümet arayışı, 12 Ocak‘ta CDU, CSU ve SPD genel başkanlarının yaptıkları görüşme sonucunda prensipte uzlaşmayla sonuçlandı. Gözler 21 Ocak‘ta yapılacak SPD genel kongresinde. Kongrenin onay vermesi durumunda hükümet kurma görüşmeleri Mart ayı ortasında tamamlanacak. SPD tabanından uzlaşmaya tepki var.

Almanya, geniş bir sürece yayılan hükümet kurma sürecini tamamlamak üzere. 24 Eylül’de yapılan genel seçimlerden sonra başlayan hükümet arayışında Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU ve CSU) partileri ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) arasında ilk anlaşma sağlandı. Her üç parti dört yıl öncesine göre toplam yüzde 13,8 oy kaybetmiş ve tarihi düşüşü yaşamıştı. İlk kez yüzde 20,5 gibi düşük oranda oy alan SPD, seçim gecesi dört yıl boyunca hükümette yer almayacağını açıklamıştı. Ancak, CDU/CSU’nun çağrısıyla Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller’le yapılan görüşmelerden bir sonuç çıkmayınca, zorunlu olarak ibre yeniden SPD’ye dönmüş ve Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in çağrısıyla taraflar arasında yeniden görüşmelere başlanmıştı.

7 Ocak Pazar günü resmi olarak başlayan ve 12 Ocak’ta tamamlanan ön görüşmelerde kurulan çalışma grupları arasında her üç parti arasında pek çok konuda uzlaşmaya varıldı. Üç partinin meclis grubu başkanları tarafından basına yapılan ilk açıklamaya göre, daha önce tartışma konusu olan bir çok alanda uzlaşma sağlandı.

SIĞINMACILAR KONUSUNDA CSU’NUN DEDİĞİ OLDU

CDU ve CSU arasında daha önce karara bağlanan ülkeye gelen sığınmacı sayısına kota getirilmesine SPD de onay verdi. Buna göre yılda en fazla 180 bin ile 220 bin sığınmacı ülkeye gelebilecek. Gelen sığınmacıların aile birleşimi konusunda yaşanan tartışmada ise her ay en fazla 1000 kişilik bir aile birleşiminin olabileceği yönünde uzlaşıldı. Bu da, yılda en fazla 12 bin sığınmacı yakınının Almanya’ya geleceği anlamına geliyor. Partiler ayrıca iltica başvurularının merkezi olarak ele alınması ve karar verilmesi konusunda da anlaşmaya vardı. Yine sığınmacıları toplu olarak belli merkezlerde tutma, buralarda iltica başvurularını alma ve değerlendirme konusunda anlaşma sağlandı. Özellikle Kuzey Afrika ülkelerine sınırdışılar hızlandırılacak ve bu ülkelerde sığınma merkezlerinin kurulmasına destek verilecek.

SAĞLIKTA SPD’NİN DEDİĞİ OLMADI

28 sayfalık uzlaşma belgesinde, SPD’nin seçim dönemindeki en büyük vaadi olan kamu ve özel sağlık sigortalarının “Yurttaş Sigortası” (Bürgerversicherung) adı altında birleştirilmesi konusunda da CDU/CSU geri adım atmadı. Anlaşmaya göre sağlık sigortası primleri hem çalışanlar hem de işverenler tarafından ödenecek. Bugüne kadar sadece çalışanlar prim ödüyordu. Bu konuda küçük de olsa bir değişiklik olurken, SPD’nin asıl talebi olan “Yurttaş Sigortası” hayat bulmadı.

SPD’nin bir diğer önemli talebi olan çok kazananlardan alınan vergi oranının yüzde 42’den yüzde 45’e çıkarılması da hayat bulmadı. Genel olarak vergilerin yükseltilmemesine karar verildi. Taraflar Doğu Almanya’nın imarı adı altında halktan alınan Dayanışma Vergisi’nin 2021 yılına kadar 10 milyar Euro düşürülmesi konusunda görüş birliğine vardı. Ayrıca tarım alanlarında istenmeyen otları yok etmek için kullanılan Glyphosat’ın kullanılması da azaltılacak.

Anlaşmada ayrıca, emeklilik maaşı 2025 yılına kadar ortalama maaşın yüzde 48’i kadar olmaya devam edecek. SPD, emeklilik maaşını sabitlemekle övünürken, parti içinden eleştiriler geldi. Bu da ülkenin en önemli sorunlarından biri olan “yaşlılıkta yoksulluğun” önemli gündemlerden biri olarak devam edeceği anlamına geliyor. SPD, genel seçimler öncesinde oranın artırılmasını talep ediyordu.

SPD KONGRESİNE SUNULACAK

Parti yöneticileri arasında sağlanan anlaşma, 21 Ocak’ta Bonn’da yapılacak SPD kongresine sunulacak. Kongre tarafından onaylandıktan sonra hükümet kurmak için taraflar yeniden bir araya gelecek ve bakanlık paylaşımı da içinde olmak üzere değişik alanlar üzerinde görüşmeye devam edilecek.

SPD’nin gençlik örgütü Juso (Genç Sosyalistler) başından itibaren CDU/CSU ile yeniden bir koalisyon hükümeti kurulmasına karşı çıkıyor. Gençlik örgütü tarafından yapılan yazılı açıklamada, görüşmelerden çıkan sonuçların, başından beri büyük koalisyonun kurulmasına karşı çıkan kendilerini haklı çıkardığına dikkat çekildi. Kuzey Ren Vestfalya Juso Başkanı Frederick Cordes yaptığı açıklamada, “Büyük koalisyonun kurulmasına hayır demeye devam edeceğiz. Özellikle sığınmacılar ve göçmenler konusunda Birlik partilerinin sağ popülist talepleri önünde diz çöküldü. Vergi alanındaki uzlaşma yoksullarla fakirler arasındaki uçurumu hızlandırmaya devam edecek. Adalet içeren hiç bir talebimiz hayat bulmadı” dedi.

Juso, bütün bunlardan ötürü kongrede karşı oy çağrısında bulunacak. Ancak bu çağrının kongrede oylama sonucunu değiştirecek durumda olmadığı tahmin ediliyor. Dolaysıyla SPD kongresinde üzerinde anlaşma sağlanan maddelerin kabul edilmesi bekleniyor. Ayrıca SPD, Saksonya Anhalt örgütü de düzenlediği kongrede uzlaşmayı reddetti.

Uzlaşmayı eleştiren Sol Parti, seçimlerin kaybeden iki büyük partinin yeniden bir koalisyon hükümeti kurmasının önümüzdeki dönem ırkçı AfD’nin yükselişini devam edeceği anlamına geleceğine dikkat çekti.

Wagenknecht: Sosyal adalet derinleşecek

Büyük koalisyon için üzerinde varılan anlaşmayı değerlendiren Sol Parti Meclis Grubu Eşbaşkanı Sahra Wagenknecht, SPD‘nin bir çok konuda geri adım attığını ifade ederek önümüzdeki dönem Almanya‘da sosyal adaletin derinleşeceğine dikkat çekti. Wagenknecht yaptığı açıklamada, “Uzlaşılan noktalar düşük ücretli ve güvencesiz işlerin, yaşlılıkta yoksulluğun bundan sonra da devam edeceğini gösteriyor. SPD, en çok kazanan zenginlerden alınan vergileri yükseltmeyi başaramadı. Süper zenginlerden daha fazla servet vergisi alınması da listede yok. İşsiz kalan insanların bir yıl sonra Hartz IV’e düşmesini engellemek yerine işsizlik sigortası primi düşürüldü. CDU/CSU ve SPD sözde istikrarlı hükümet kurmak istiyor. Ancak anlaşmayla yaptıkları tek şey ülkede istikrarsızlığı ve sosyal adaletsizliği derinleştirmek oldu” dedi.

Uzlaşmayı eleştiren Sol Parti, seçimlerin kaybeden iki büyük partinin yeniden bir koalisyon hükümeti kurmasının önümüzdeki dönem ırkçı AfD’nin yükselişini devam edeceği anlamına geleceğine dikkat çekti. (YH)

Bazı anlaşma maddeleri

Vergi: SPD, üst gelirlilerde vergi zammı istiyordu. Ancak vergi artırımına gidilmeyecek.

Sağlık sigortası: Sağlık sigortası primlerinde eşit katılım denilen eski uygulamaya geri dönülüyor. Sağlık sigortasına ödenen primlerde işveren ve çalışandan eşit prim kesilecek. Bugüne kadar işveren payı dondurulmuştu.

Mülteci göçü sınırlanacak: Yıllık mülteci sayısı 180 bin ile 220 bin arasında kalacak. 220 binden daha fazla mülteci alınmayacak. Mültecilere aile birleşiminde yeni bir düzenleme belirleninceye kadar, eski uygulama devam edecek. Ayda en fazla bin civarında aile birleşimine izin verilecek.

Emekli maaşı: Emekli maaş seviyesi yüzde 48 olarak kalacak. Ücretin yüzde 48’ine tekabül eden emekli maaşı uygulaması 2025 yılına kadar devam edecek.

Dayanışma Vergisi: Doğu Almanya’nın ekonomik kalkınması için kesilen dayanışma vergisi kademeli olarak 2021 yılına kadar 10 milyar Euro azalacak.

İşsizlik sigortası: Primlerde yüzde 0.3 oranında az kesinti yapılacak.

Çocuk Parası: İki aşamalı olarak 25 Euro artırılacak. Düşük gelirli ailelere verilen ek yardım artırılacak.

Eğitim: Eyaletler arasında eğitim konusunda işbirliği yasağı yumuşatılacak. İlkokullarda tam gün okul sayısı artırılacak.

Çocuk: Çocuk hakları Anayasa ile güvence altına alınacak.

Konut Yardımı: Konut yardımı kişilerin özel durumuna bakılarak artırılabilecek.

Sosyal Konut: Federal bütçeden 2021’e kadar sosyal konut yapımına katılacak.

Yarım Gün Çalışma: Tam gün çalışanların çalışma süresini yarım güne düşürme, sonra da yeniden tam güne çevirme hakkı sağlanacak. Bu hak küçük firmalarda olmayacak. Çalışan sayısı 45-200 arasında olan firmalarla sınırlandırılacak.

Annelik Emekliliği: Annelik emekliliği kaldırılıyor. Sadece 1992’den önce doğan ve üç ve daha fazla çocuğu olanlar bundan yararlanabilecek.

Bakım: Yaşlılık ve hasta bakımı için acil olarak ek personel alımı yapılacak.

Bakıma Muhtaç: Bakıma muhtaç olan ailelerin çocukları, yıllık gelirleri 100 bin Euro’nun üzerinde olduğu takdirde ödemede bulunacaklar.

Yatırımlar: 2018-21 yılları arasında toplam 45 milyar Euro’luk yatırım yapılacak.

Yatırımlar II: 12 milyar Euro yerel programlar, tarım ve ulaşım için yatırım yapılacak.

Dış politika: Sığınma nedenleriyle mücadele öncelikli olacak.