Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) tarafından Köln’ün Ehrenfeld semtinde iki yıl önce başlatılan Avrupa’nın en büyük camii inşaatı son aşamasına gelirken maliyet ve toplanan paralar konusunda birbirinden ilginç iddialar ortada dolaşıyor. DİTİB yönetiminin caminin mimarı Paul Böhme ile sözleşmeyi süresiz olarak iptal etmesi üzerine inşaatın durdurulması söz konusu olabilir.
DİTİB, Köln’deki büyük camii projesinin mimarı Paul Böhm’ün sözleşmesini, inşaatta 2 bin kadar eksiklik, dolayısıyla masrafların planlananın çok üzerine çıkmasını gerekçe göstererek iptal etti. Hem tabanda hem de caminin kubbesinde ve minarelerinde önemli hataların yapıldığını, bunların daha sonradan düzeltilmesi durumunda maliyetin iki katına çıkacağını belirten DİTİB Sözcüsü Ayşe Aydın, “Sayın Böhm iyi bir sanatçı ancak kötü bir mimar” ifadesini kullandı.
DİTİB tarafından yapılan yazılı açıklamada, tespit edilen 2 bin hatanın giderilmesi ile birlikte cami inşaat maliyetinin 34 milyon Euro’ya çıkacağı ifade edildi.
İki yıl önce temeli atılan caminin toplam 24 milyon Euro’ya malolacağı açıklanmıştı. Cami için DİTİB tarafından başlatılan bağış kampanyasında halktan yaklaşık olarak 9 milyon Euro toplandığı ifade ediliyor. Geriye kalan bölümün ise DİTİB’in kendi kaynakları, belediyenin desteği ve kredilerle karşılanması planlanıyordu.
MİMAR: İDDİALAR SAÇMA VE GÜLÜNÇ
DİTİB’in sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiği mimar Böhm ise iddiaları “Saçma ve gülünç” olarak değerlendirdi. Böyle büyük inşaatlarda küçük hataların ortaya çıkması ve sonradan da giderilmesinin normal olduğunu söyleyen Böhm, sözleşmesinin feshedilmesinin asıl olarak yeni yönetimle ilgili olduğunu ifade etti. Yeni yönetimle birlikte iletişimin bozulduğunu söyleyen Böhm, “DİTİB modern bir cami istiyordu. Ancak yönetimin değişmesiyle gelen yeni kişiler başka önerilerle geldi, başka akımlar devreye girdi” dedi.
Böhm, bugüne kadar yurtiçinde ve yurtdışında pek çok büyük projeyi hayata geçirdiğini, hiç bir zaman böylesine bir sorunla karşılaşmadığını da belirtiyor.
Caminin kaba inşaatını yapan Kosova menşeli Nuha adlı firmanın yetkilileri de DİTİB tarafından gündeme getirilen iddiaların gerçekle alakası olmadığını, maliyetin yükselmesinin tek sorumlusunun DİTİB yönetimi olduğunu yazılı olarak kamuoyuna açıkladı. Aylarca DİTİB’den para alamadıklarını ve işçilerin maaşlarını ödeyemediklerini belirten firmanın sahibi Naim Nuha, mimar Böhm’ün sözleşmesinin feshedilmesinin arkasında tespit edilen eksikliklerin dışında başka şeylerin olduğunu dile getirdi.
TARTIŞMALAR NEYİ GÖSTERİYOR?
Çeşitli kaynaklardan edinilen bilgilere göre, DİTİB ile Böhm arasındaki kavganın en önemli nedenlerinden birisi cami kubbesinin nasıl olacağına dair. Projede ve belediyenin verdiği izinde cami kubbesinin beton renginde olması gerektiği yer alırken, yeni yönetim kubbedeki betonun ince olduğunu ileri sürerek farklı ve dolayısıyla da Osmanlı mimarisine göre düzenlemek istiyor.
İşin teknik detayları bir kenara bırakılırsa, bütün bu yaşananlar, aslında, vatandaşın duyguları ve parası üzerinden ciddi bir rant ve çıkar çatışması yaşandığı gerçeğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Ve olay sadece Köln’deki Merkez Camii ile sınırlı değil. İçinde kültür merkezleri, alışveriş, konferans yerleri vb. bulunan ve adeta „plaza tipi“ büyük camiiler, Duisburg’tan Münih’e son yıllarda birçok kez tartışma konusu oldu. İbadet ihtiyacın ötesine geçerek, siyasi sembol ve ticari kazanç aracı olarak planlanan bu „dev projeler“ daha yapılmadan rant ve çıkar kavgasının konusu haline geldiler. Üstelik vatandaşın dini değerleri, duyguları ve alınteri çarçur edilerek… (YH)
Schramma: Tartışma ırkçıların işine yarıyor
Köln’deki büyük caminin en kararlı destekçileri arasında eski Belediye Başkanı Fritz Schramma geliyor. Partisi CDU’ya rağmen kentte bütün Müslümanların ibadetlerini yapabilecekleri minareli bir caminin olmasını savunan Schramma, aynı zamanda caminin “Danışma Kurulu’nda yer alıyor. DİTİB ile mimar Böhme arasındaki tartışmayı “saçma” olarak değerlendiren Schramma, olup bitenlerden en çok cami karşıtlığı üzerinden siyasi rant elde etmek isteyen ırkçılara yarayacağını ifade etti. Benzer bir açıklamayı da Ehrenfeld Belediye Başkanı Josef Wirges yaptı.
Bütün bu tartışmaların mahkemeye intikal edeceğine, dolayısıyla büyük caminin mahkemelik olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Böhme, caminin asıl olarak kendisinin projesi olduğunu ve başkaları tarafından değiştirilerek yapılamayacağını dile getiriyor. DİTİB ise yeni bir ekiple çalışmaya devam etme kararı aldı.
