Geçen yıl deprem etkisi yaratan Panama belgelerinin etkisi birçok ülkede devam ederken, önemli politik figürlerin ve zenginlerin şimdi de yeni sızıntılarla başı dertte. 13.4 milyon belgeden oluşan yeni sızıntılar dünyanın önemli 67 basın kuruluşu tarafından yayınlanmaya başlandı. Belgelerin arasında ABD Başkanı Donald Trump’ın milyarder ticaret sekreterinin Rusya ile olan bağları, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun baş bağışçısının gizli ticari ilişkileri, İngiltere Kraliçesi ve farklı ülkelerden 120’den fazla politikacının off-shore hesapları başta olmak üzere dünyanın dört bir yanından sırlar ortaya dökülüyor.
96 KURULUŞTAN 382 GAZETECİ ÇALIŞTI
Belgeler, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ile paylaşıldı. Cumhuriyet, Süddeutsche Zeitung, The Guardian, New York Times, Le Monde, El Confidencial, Columbia Journalism School ve BBC’nin aralarında olduğu dünyanın dört bir yanındaki 96 medya kuruluşundan 382 gazeteci bir yıl boyunca 13.4 milyonu aşkın belge üzerinde çalıştı.
Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı, patron ve ünlü ismin yer aldığı belgelerle ilgili 382 gazetecinin ortak çalışması, Türkiye’den sadece ICIJ üyesi olan Cumhuriyet’le paylaşıldı.
VERGİ CENNETLERİNİN KARANLIK SIRLARI
Paradise Papers, dünyanın en büyük off-shore hizmet sağlayıcıları olan Bermuda merkezli Appleby ve Singapur merkezli Asiaciti ile gizlilik politikası uygulayan 19 farklı vergi cenneti ve yargı yetkisi alanındaki kayıtları içeriyor. Haberler 67 ülkede aynı anda yayımlanıyor. Sızdırılan belgeler 1.4 terabayt büyüklüğünde. Türkiye’den sadece Cumhuriyet bu ekipte yer alıyor. Sızıntılar arasında çocuk tacizcisi olmakla suçlanan, 2008’de ölen Mesih’in Lejyonerleri tarikatı kurucusu Meksikalı Peder Marcial Maciel Degollado’nun Bermuda’daki şirketi de, Birleşik Arap Emirlikleri tarafından satın alınan casus uçakların off-shore izleri de, Irak diktatörü Saddam Hüseyin’in süper silahını tasarlayan Kanadalı mühendis Gerald Bull’un Barbados’taki patlayıcı şirketi de bulunuyor.
KRALİÇE’NİN ÇOK GİZLİ MEDİKAL YATIRIMI
Appleby belgelerine göre İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in medikal ve tüketici kredisi vermek üzerine kurulmuş bir şirkette milyonlarca dolarlık yatırımı bulunuyor. Kraliçenin denizaşırı olan bu yatırımları hiç açıklanmamıştı.
Kayıtlar, 2007 yılından itibaren Kraliçenin kişisel mülkü olan the Duchy of Lancaster’ın bir Cayman Adaları fonuna yatırım yaptığını ve bu fonun da Brighthouse adlı tartışmalı bir şirketi kontrol eden bir özel sermaye şirketine yatırım yaptığını gösteriyor.
BrightHouse, nakit sıkıntısı çeken İngilizlere yüzde 99.9’a kadar çıkan yüksek faiz oranları uyguladığı için tüketici gözlemcileri ve Parlamento üyeleri tarafından eleştirilen bir İngiliz kiralama firması.
ÜRDÜN KRALİÇESİ’NDEN BREZİLYALI BAKAN’A
Off-shore bağlantıları ortaya çıkan politikacı ve liderler arasında, Jersey’de iki ortaklığın (tröst) hak sahibi görünen Ürdün Kraliçesi Noor, Bermuda’da ‘hayır amaçlı’ vakıf kuran Brezilya Maliye Bakanı Henrique de Campos Meirelles, kişisel servetini yönetmek için Seyşeller’de ortaklık kuran Uganda’nın Dışişleri Bakanı Sam Kutesa, ABD’de dolandırıcılık davası bulunan bir kumar imparatoruyla bir Man Adası şirketinde hisse sahibi olan Avrupa Parlamentosu’nun Litvanyalı üyesi Antonos Guoga da yer alıyor.
KRALİÇE FARKINDA DEĞİLMİŞ
Kraliçe 2. Elizabeth’in sözcüsü, ICIJ ortağı The Guardian’a yaptığı açıklamada, Duchy’nin Cayman Adaları fonu için devam eden bir yatırıma sahip olduğunu, Brighthouse’daki yatırımın ise farkında olmadığını söyledi. Sözcü, Kraliçenin, gönüllü olarak yatırımlarından vergi ödediğini belirtti.
KRALİÇE NOOR’DAN YÜKSEK ETİK AÇIKLAMASI
Kraliçe Noor ise ICIJ’e yaptığı açıklamada, “Kral Hüseyin tarafından kendisine ve çocuklarına kalan tüm mirasın her zaman en yüksek etik, yasal ve düzenleyici standartlara göre yönetildiğini” belirtti.
Brezilyalı Bakan Meirelles, kurduğu vakfın kendisine fayda sağlamadığını, ölümünden sonra eğitim yardımlarını destekleyeceğini söylerken Guoga, Man Adası’ndaki yatırımlarını yetkililere ilan ettiğini ve 2014’te hisselerini sattığını bildirdi. Kutesa The Daily Monitor’e şirketleri kullanmadığını söyledi.
İYİLİKSEVER BONO VE AYKIRI MADONNA
Dünya çapında yardım organizasyonlarına desteği ile tanınan ünlü şarkıcı Bono da belgelerde ismi geçenlerden. Belgelerde yer alan bir başka ünlü pop ikonu ise Madonna. Ünlü ve zengin isimler sadece bunlarla sınırlı değil. Belgelerde, Microsoft’un kurucu ortağı Paul Allen’in yat ve denizaltıları, eBay’in kurucusu Pierre Omidyar’ın Cayman Adası yatırım aracı ve Madonna’nın bir tıbbi malzeme şirketindeki hisseleri başı çekiyor.
Pop şarkıcısı ve aktivist Bono, tam adıyla Paul Hewson ise Malta’da kayıtlı bir şirket üzerinden Litvanya’daki alışveriş merkezlerine yatırım yapmış. Bono’nun sözcüsüne göre ünlü şarkıcı alışveriş merkezinde küçük hissedar. (YH)
Binali Yıldırım’ın oğulları ‚vergi cenneti’nde şirket sahibi
Belgelerden, Başbakan Binali Yıldırım’ın oğulları Erkan ve Bülent Yıldırım’ın Malta’da Hawke Bay Marine Co. Ltd ile Black Eagle Marine Co. Ltd adlı şirketleri olduğu anlaşılıyor. Hawke Bay Marine Nisan 2004’te, Black Eagle ise Ocak 2007’de, deniz taşımacılığı alanında faaliyet göstermek üzere kurulmuş. Ekim 2017’den bu yana iki şirketin aktif olduğu da belgelerdeki ayrıntılar arasında.
Şirketlerin kurulduğu tarihlerde Binali Yıldırım, ulaştırma bakanıydı. Belgelere göre, Erkan Yıldırım en büyük hissedar ve her iki şirketin de direktörü. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), Erkan ve Bülent Yıldırım’ın Türkiye’deki yayın ortağı Cumhuriyet gazetesi ile birlikte yaptıkları yanıt talebine karşılık vermediğini kaydetti. (YH)
