Yücel Özdemir
Dünya kamuoyu bir haftadır tekeller, siyasetçiler, milyoner ve milyarderlerin vergi kaçırmasını ortaya çıkaran Paradise Papers’i (Cennet Belgeleri) tartışıyor. Ve daha uzun bir süre daha tartışacak gibi görünüyor.
Aslında bu yeni bir tartışma değil. Belgelerin adı değişse de özü aynı. Geçen yıl yayımlanan ve bugüne kadarki en büyük “sızıntı” olarak bilinen Panama Belgeleri üzerinde de bugünküne benzer tartışmalar yapılmıştı. Yine 2015’te “Swiess Leaks”, 2014’te “Luxemburg Leaks”, 2013’te “Offshore Leaks”, 2010’da “Wikileaks” olayları yaşanmıştı. Hepsinde de benzer şekilde devlet başkanları, bakanlar, siyasetçiler, milyonerler ve tekellerin isimleri vardı.
Neredeyse her yıl bir “sızıntı” yaşanmasına rağmen, sömürücü sınıflar hizmetlerindeki devlete vergi vermemek için ara bulucu avukatlık şirketleri üzerinden aynı işlemleri yapmaya devam ediyorlar. Çünkü, sistem zenginlerin vergilerini kaçırılmasına imkan sağlayan boşlukları bilinçli olarak yaratıyor.
Peki sadece aç gözlü, sürekli daha fazla para biriktirme derdinde olan zenginler mi bu boşlukları kullanarak vergi kaçırıyor?
Elbette hayır.
“Panama Belgeleri”nde olduğu gibi “Cennet Belgeleri”nin tasnif edilmesinde de önemli bir sorumluluk üstlenen Süddeutsche Zeitung’da yayımlanan veriler arasında, Almanya’da devlete ait kamu işletmelerinin de aynı yollara başvurarak, devletten vergi kaçırdığı bilgisi var.
Başka bir deyişle devlet de kendisinden vergi kaçırıyor.
Gazetenin “Devlet Paradoksu” başlığıyla yayımladığı habere göre, bir kamu kuruluşu olan Frankfurt Havaalanı’nı işleten Fraport’un da “vergi cennetlerinde” göstermelik “posta kutusu firmaları” var. Luxemburg, Kıbrıs ve Malta’da firmalar kuran Fraport, bu yolla devlete vermesi gereken vergiden daha az vergi ödüyor. En önemlisi de Fraport’un bulunduğu Hessen eyaletinin maliye bakanlığı 2013’te bir soru önergesine verdiği yanıtta durumdan haberdar olduklarını, yasal bir sorun bulunmadığını, bunun “Vergiyi uyumlu hale getirmek için yapıldığını” belirterek savunmaya da geçmiş.
Ayrıca bir tek Fraport bunu yapmıyor. Paradise Papers’te yer alan belgelere göre kamuya ait HSH Nordbank ve Bayer Landesbank da vergi kaçırmak için sözde cennetlerde firmalar kurmuş.
Keza devletin yüzde 20 hisse ortağı olduğu Deutsche Post da aynı yöntemlerle vergi kaçıran şirketler arasında. Süddeutsche Zeitung’un haberine göre Deutsche Post, Bermuda Adası’nda kurduğu Marias Falls Insurance Co. Ltd. şirketi üzerinden yük gemileri, arabalar, kamyonlar ve çalışanları sigorta etmiş. Bu amaçla Marias Falls Insurance Co. Ltd’e havale edilen her bir avro vergiden muaf tutulmuş.
Dünya çapında faaliyet yürüten Deutsche Post elbette aynı sigortalamayı Almanya’da da yapabilirdi. Ancak bunun için epey vergi ödemesi gerekiyordu. Federal Maliye Bakanlığı, ortaya çıkan yeni bilgiler üzerine, yasalarca mümkün olan her ticaretin legal olduğunu, dolayısıyla ortada bir suçun bulunmadığını açıklıyor.
Aslında bakanlığın bu açıklaması bütün tartışmaları özetliyor. Kapitalist devletler ülkede kazanılanın/elde edilenin “vergi cennetlerine” kaçırmayı olanaklı hale germiş. Buna göre yasalar çıkarılmış, düzenlemeler yapılmış. Aksi halde milyonlar ya da milyarlarca avroyu başka bir ülkeye götürmek mümkün değil.
Bu nedenle belgelerin sızıntıyla ortaya çıkmasından sonra hükümetlerin yeni öğreniyorlarmış gibi davranmaları tam anlamıyla ikiyüzlülüktür.
Devasa bilgi yığını arasında gözden kaçırılmaması gereken en önemli nokta ise, “vergi cennetleri”ne kaçırılanın ülkenin zenginliğinin olmasıdır. Fransız Ekonomist Gabriel Zucman, vergi kaçırma ve az vergi vermek için başvurulan yollardan ötürü Almanya’nın yılda 17 milyar avro kaybettiğini tespit etmiş. Zucman, bu miktarın AB’de ise 60 miyar avro olduğunu söylüyor.
Almanya’da 17 milyar avronun eğitime, sağlığa, altyapıya ayrılması durumunda ülkede vergi kaçırma ihtimali bulunmayan halkın az da olsa nefes alacağını gösteriyor. Ama hükümetler, kaçırılan vergilerden çok halktan dolaylı ve doğrudan daha fazla vergi almanın planlarını yapıyorlar. Bu nedenle sistem asıl olarak çalışanların ödediği vergilerle yürüyor. “Panama Belgeleri” gibi “Cennet Belgeleri” de devletlerin tekeller ve zenginlerin vergi kaçırmasına nasıl yardımcı olduğunu açık olarak gösteriyor. Bu aynı zamanda tekellerden ve milyonerlerden daha fazla vergi alınarak sağlık, eğitim gibi alanlara harcanması talebinin ne kadar yerinde olduğunu bir kez daha gösteriyor.
https://www.evrensel.net/yazi/80245/vergi-cennetleri-kimin-eseri
