Julia Hamlaoui – Diego Chauvet / L’Humanité
EYLÜL ayının sonunda gaz fiyatları konusundaki cambazlığı, kış sürecini endişe ile bekleyenlerin ağzında kötü bir tat bıraktı. Başbakanın bu nedenle yükselen akaryakıt fiyatları konusundaki çıkışı merakla bekleniyordu. Çünkü, 1 Ekim’deki gaz faturalarındaki ek yüzde 12.6 zamdan sonra (ocak ayından bu yana yüzde 57 zam), elektrikte 2010 ile 2020 arasındaki yüzde 21.4’lük sıçramanın ardından yine beklenen yüzde 4’lük artışla birlikte, akaryakıt fiyatları da yükseliyor.
Fiyatlar tarihi bir boyut kazandı. Ortalama olarak dizel litre fiyatının 1.56 avro ve kurşunsuz benzin fiyatının 1.62 avroya ulaşması altı ayda yüzde 12’lik zamma tekabül ediyor. Enerjideki bu tuzlu hesap ile birçok hane durumun altından kalkamıyor. Öyle ki, Fransa’da alım gücü kaygısı hiç olmadığı kadar ön planda (Elabe kurumunun anketine göre haziran ayından beri öne çıkan endişeler konusunda bu mesele 12 puan kazandı) ve Sarı Yelekliler hayaleti, bir haftadan fazla bir süredir duyurularını sürekli erteleyen hükümete musallat oluyor.
Ama bu sefer karar açıklandı. 30 Eylül’de olduğu gibi, Başbakan, yürütme tarafından alınan kararları sunmak üzere geçtiğimiz perşembe akşamı TF1 televizyon kanalına kendisini davet etti. “Fiyatlar 2018 sonbaharının biraz üzerinde (Sarı Yelekliler hareketinin başlangıç dönemine tekabül ediyor), ve çok yüksek seviyelere geri döndük” ifadesini kullanarak ve durumu kabul ederek bir “orta sınıf ödeneği” ilan etti. Benzin faturasındaki ekin “ortalama 80 avro” olduğunu tahmin eden Jean Castex, “Ayda net 2 bin avrodan daha az kazanan Fransızlara ödenecek 100 avroluk bir tür enflasyon ödeneğine karar verdik” dedi. Burada söz konusu 38 milyon Fransız ve “önce çalışanlar”, aynı zamanda “Aktif olarak iş arayan işsizler” veya emekliler ve genel olarak sadece sürücüleri ilgilendirmeyecek. Ve aralık ayında direkt maaş bordrolarında bundan ilk faydalanacak olanlar özel sektör çalışanları. Memurlar ocak ayına kadar beklemek zorunda kalacak ve emekliler için bu yardım “belki biraz daha ileride” gelecek.
Hatırlatma olarak, Sarı Yelekliler hareketi karşısında hükümet 17 milyarlık yardımda bulunmayı kabul etmişti. 100 avroluk bu önlemin bir kısmı ek KDV’den gelecek olan toplam 3.8 milyar avro masrafın geri kalanı için, Başbakan kısa ve öz bir şekilde “(bunu) finanse etmek bize kalmış” diyerek devlet açığının “hedefi”nin karşılanacağını belirtti.
Yeşiller Partisinin Genel Sekreteri Julien Bayou yardıma “çok az ve çok geç” kelimeleriyle tepki gösterdi ama prensip olarak, bu tür çek partisinin desteğini aldı. Yannick Jadot’a göre (Yeşiller Partisinin cumhurbaşkanlığına adayı) bu miktar, en yoksul aileler için 400 avro ve orta sınıflar için 100 avro olmalıydı. (…) Yüksek yaşam maliyetlerine karşı valilikler önünde seferberlik çağrısında bulunan Komünist Başkan Adayı Fabien Roussel, “Petrol şirketlerinden elde edilen temettüler üzerinden finanse edilen bir akaryakıt vergisi öneriyorum” dedi.
Öte yandan Boyun Eğmeyenlerin Partisi Lideri Jean-Luc Mélenchon, kovid zamanında “maskeler ve jel” üzerinde yapıldığı gibi genel mevcut tüketim fiyatlarını bloke etmek istiyor. (…)
Fiyatların artışına gelince, ekonomi bakanı “en iyi ihtimalle 2022’nin sonuna kadar herhangi bir gelişme görmediğini” belirtti. Fransa’da alım gücü mücadelesinin sona ermesi daha çok uzak görünüyor.
Çeviren: Diyar Çomak
