GM, Ford ve Fiat-Chrysler tekellerinde geçerli olan toplu sözleşmeler Eylül ortasında sona erdi. UAW, tüm otomobil işçileri için örnek teşkil edecek toplu sözleşmeyi bu kez GM tekelinde imzalamayı hedefliyor. Sendika yeni işe alınanların ücretlerinin daha hızlı yükselmesi, kiralık işçiliğin sınırlanması ve bunların kadroya alınması gibi talepleri ileri sürerken GM patronları kapsamlı bir saldırı paketiyle işçilere adeta meydan okuyor. Diğer yandan FBI’nin, UAW sendikasına karşı ciddi bir soruşturma başlatması da TİS görüşmelerini etkileyecek gibi görünüyor.
Bundan 10 yıl önce iflas başvurusu yapan ABD’li otomobil tekelleri bugün yine “paraya para demez” hale geldiler. Hatırlanacağı gibi ABD’nin en büyük otomobil tekeli General Motors (GM) 51 milyar Dolar ile devlet tarafından kurtarılmıştı. Teşekkür olarak ise GM tekeli 13 fabrikasını kapatmış ve onbinlerce işçiyi kapı önüne koymuştu. ABD’nin üç büyükleri (GM, Ford ve FiatChrysler) birkaç yıl içinde 60 binden fazla işçi çıkarmışlardı.
Otomobil İşçileri Sendikası UAW de o dönem otomobil tekellerine ücretleri düşürmede, kiralık işçiliği, süreli sözleşmeli işçiliği artırmaya yardım etmişti. Özellikle işe yeni alınanların maaşları yüzde 50’e yakın bir düzey düşürülmüştü. UAW ile yapılan anlaşmaya göre işe yeni alınan işçiler ancak 8 yıl kadrolu olarak çalıştıktan sonra yüzde 100 ücret alabiliyorlar.
OTOMOBİL İŞÇİLERİ MÜCADELEDEN YANA
GM, Ford ve FiatChrysler’de çalışan 160 bin civarında işçiyi kapsayan toplu sözleşmeler 14 Eylül günü sona erdi. Ağustos ayında yapılan değişik toplantılarda talepler üzerine tartışan otomobil işçileri özellikle ücret sisteminin yenilenmesini ve eşit işe eşit ücret prensibinin uygulanmasını istiyorlar. Ayrıca kiralık işçilerin daha çabuk kadroya alınmasını da talep eden işçiler, bu taleplerle işçiler arası rekabetin son bulmasını hedefliyorlar.
Her işletme için özel bir toplu sözleşme imzalamak zorunda olan UAW, yıllardır bir tekeli seçip örnek sözleşme imzalıyor ve bu sözleşmeyi diğer iki tekelle görüşüp uygulamaya alıyor. Bu yıl TİS görüşmelerinin çetin geçeceği önceden biliniyordu. Nitekim GM, Ford ve FiatChrysler tekelleri 2020 sonuna kadar bir dizi fabrikayı kapatacaklarını ilan etmişlerdi.
Ağustos ayı içinde üç tekelde yapılan grev oylamalarında sendika üyesi işçilerin ezici çoğunluğu ( Yüzde 94-98 arası) grevden yana oy kullandılar.
GM, KARŞI SALDIRIYA GEÇTİ
Bu kez pilot sözleşmenin GM’de yapılamasına karar veren UAW yönetimi görüşmelere derhal başladı. GM patronları işçilerin taleplerine yanıt vermek bir yana takındıkları tutumla gerçekte tartışmak bile istemediklerini ortaya koydular. Geleneksel olarak dört yıllık imzalanan sözleşme için GM patronları birinci ve üçüncü yıl için yüzde 2 ücret zammı, dört yıllık bir süre için ayrıca toplam 8 bin Dolar ikramiye vaat ettiler. Tabi ikramiyenin ödenmesi şirketin ekonomik durumuna bağlı olacak. Yani işler patronların istediği gibi gitmezse ikramiye de yok!
İşçilerin eşit ücret ve kiralık işçiliği azaltma talepleriyle ilgili teklif bir sunmayan GM patronları bunun yerine çalışma sürelerinin esnekleştirilmesini, partime çalışanların daha fazla mesai yapmalarını ve en önemlisi sağlık sigortasına işçiler tarafından ödenen aidatlarının yüzde 3’ten yüzde 15’e çıkartılmasını (5 kat artması anlamına geliyor!) dayatıyorlar. Bu ise pratik olarak işçilerin ücretlerinin kesilmesi anlamına geliyor.
46 BİN İŞÇİ GREVDE
GM patronlarının bu tutumuna işçilerin yoğun tepkisi oldu. Tepkiler artınca UAW sendikası GM işçilerini greve çağırmak zorunda kaldı. 16 Eylül günü ABD’nin on eyaletinde 35 fabrika ve 22 yedek parça dağıtım merkezinde çalışan 46 binden fazla UAW üyesi işçi greve çıktı.
General Motors (GM) grev başlamadan önce işçilere fazla mesai yaptırıp stok biriktirse de belli iş yerlerinden stokların o kadar da iyi olmadığı haberleri geliyor. Bir yandan diğer otomobil firmalarının işçilerinden kadrosuz akademisyenlere kadar yenilenmiş bir motivasyonla harekete geçme belirtileri görünüyor.
Öbür yandan ise sendikalar içinde “yasalcılıktan bıkma”nın de etkisiyle, eş zamanlı olarak çıkan grev kararları ve böylelikle istatiksel olarak giderek artan grevci işçi sayısı, 2020 ABD’sinde işçi sınıfının siyasette daha açık bir rol oynayacağını gösteriyor
METAL GREVİ EMEKÇİLERİ ETKİLİYOR
General Motors fabrikalarındaki grev daha ilk haftasındayken Kaiser Permanente’deki sağlık emekçilerinin 14 Ekim’de ulusal çapta greve çıkacağı haberi geldi. Altı eyaletteki ve başkentteki 80 binden fazla Kaiser Permanente işçisi, ülke çapında “yedi günlük çalışma” dayatmasına karşı grev yapacak. Teamsters’in (Taşımacılar sendikası) grevi de iki asır önceki grevinden bu yana en büyük grev olacak.
Sol basına açıklama Ford ve Fiat-Chrysler işçileri de kendilerinin de greve çıkmaları ve GM işçileri ile birlik olmaları gerektiğini belirtiyorlar. Geçtiğimiz günlerde polis saldırısına uğrayan Spring Hill, Tennessee’deki GM işçileri ise bölge halkının gösterdiği dayanışmadan şaşkın.
DEMOKRATLAR GREVCİ İŞÇİLERE YÖNELDİ
Grevler, başkanlık ön seçimleri için öne çıkan adayların dikkatini de çekti. “Demokrat sosyalist” Senatör Bernie Sanders, orta batı eyaletlerindeki grevci GM işçilerini ve öğretmenlerini bu hafta ziyaret edeceğini duyurdu. Sanders’in resmi kampanya propagandasında “Kampanya boyunca Sanders, işçilerle birlikte çok sayıda grevde yan yana durdu. E-postalarını ve mesaj listelerini destekçilerine ülke genelinde grevdeki işçilerle birlikte durmaları için teşvik etmek için kullandı. Ağustos ayında, görev süresi boyunca sendika üyeliğini iki katına çıkaracak ve işçilere işyerinde eşi benzeri olmayan korumalar sağlayacak olan İşyeri Demokrasi Planı’nı yayımladı” deniliyor.
Demokratlar içinde merkez ile sosyal demokratların arasını tutmaya çalışan Aday Elizabeth Warren ise, geçtiğimiz pazar günü Michigan’da işçilerle beraberdi. Demokratların Merkez Adayı Joe Biden bile Kansas’da GM işçilerini aynı gün ziyaret etti. Biden işçilere hitap ederek, “Benim burada ayağa kalkıp devam edin dememin kolay olduğunu biliyorum. Çünkü yaptığınız fedakarlığı ben yapmıyorum… Burada sizlerin konumunda değilim. Maaşımı kaybedip ve sadece 250 dolarım olduğum bir konumda değilim. Ben o konumda değilim. Ama sizlere söyleyeyim, Amerikan halkına, size borçluyuz. Bu çaba için size borçluyuz” dedi.
