Devlet uzun süreli işsizlere verilen aylık paranın (Hartz 4) hesabında hile yaparak yılda 25 milyar Euro tasarruf sağlıyor. Alman ARD televizyon kanalında yayımlanan Monitor programında devletin uzun süreli işsizlere insanca yaşama olanağı verecek bir işsizlik parasını aşağıya çekmek için değişik hileler yaptığı, bu sayede yılda 25 milyar Euro tasarruf sağladığı iddia edildi.
2018 başından beri Hartz 4’le yaşamını sürdürmek zorunda kalan yetişkinlere verilen aylık 416 Euro. Bu para, Anayasa Mahkemesi’nin uzun süreli işsizlere toplumsal, kültürel ve politik yaşama katılma olanağı sunacak bir aylık verilmesi talebiyle çelişiyor. Verilen paranın oldukça düşük olmasının nedeni ise aylığın hesaplanmasında devletin yaptığı değişik hileler. Devlet, yıllardan beri hesap yaparken çıkan sonucun aşağıya çekilmesini sağlayacak yaşam standartlarını esas aldı. Bu sayede sadece işsizlerin değil emekli ve vergi mükelleflerinin sırtından da para kazandı.
TOPLUMDAN YALITILMIŞ BİR HAYAT
Normal olarak Hartz 4’ün hesaplanmasında toplumun en az gelir sahibi yüzde 20’sinin aylığı esas alınmak zorunda. Başbakan Angela Merkel’in bu yıl açıkladığı bu hesaplamaya göre uzun süreli yetişkin işsizlere ayda 571 Euro verilmesi gerekiyor. Ancak 2011 yılında temel alınan kesim değiştirildi ve toplumun en dar gelirli yüzde 20’lik kesimi yerine, daha da az gelir elde eden yüzde 15’in esas alınmaya başlandı. Bunun dışında temel ihtiyaç olarak görülmediği gerekçesiyle Hartz 4’le yaşayanların tütün, alkol, şehir içi ulaşım, gezi, tiyatro, vb. kültürel ve sosyal ihtiyaçlarına ayrılan parada da kısıtlamaya gidildi. Servetin dağılımı konusunda araştırmalarıyla tanınan Irene Becker, hesaplamada toplumun en yoksullarının aleyhine hile yapıldığını kabul ederek, gizli yoksulların hesap ölçüsü alındığını söyledi. Becker’e göre hakkı olduğu halde değişik nedenlerle sosyal yardım başvurusunda bulunmayan çok sayıda insan var. Devlet, bu insanların aylıklarıyla yaşayabildiklerine bakarak herkesin bu parayla yaşayabileceğini esas alıyor. Halbuki bu insanlar çoktan toplum dışına itilmiş durumda. Şehir dışındaki yoksul gettolarında toplumsal, kültürel ve politik yaşamla bağını kesmiş şekilde yaşıyor. Çoğu semt pazarı ve süpermarketlerin kapanış saatlerinde alışveriş yaparak bozulmak üzere veya kullanma süresi bitmiş gıda maddeleriyle karnını doyuruyor. Yıllarca tatil yapamıyor, tiyatro, sinema vb. kültürel etkinlikler çoktan unutulan faaliyetler. Pastane veya lokantaya gitmek ise birkaç gün aç kalmaları anlamına geliyor.
EMEKLİLER VE VERGİ MÜKELLEFLERİ DE HEDEFTE
571 Euro yerine 416 Euro verilmesi ile uzun süreli işsizlerin sırtından 10 milyar Euro kazanılmış oluyor. Federal Hükümet, Monitor yapımcılarının sorularına cevap verirken verilen aylığın matematiksel değil politik olarak hesaplanmasının esas alındığını kabul etti.
Uzmanlar, Hartz 4’le verilen aylığın düşük tutulmasının ana nedenlerinden birinin gelir vergisi muafiyetiyle ilgili olduğunu belirtiyorlar. Gelir vergisi muafiyet sınırı Hartz 4 aylığına bağlı olarak belirleniyor. Eğer Hartz 4 416 Euro’dan 571 Euro’ya çıkarılacak olsa vergi mükellefleri şimdikinden ayda 155 Euro, yılda 1860 Euro daha avantajlı olacaklar. Bu da alınan gelir vergisinin 15 milyar Euro azalması anlamına geliyor.
BERBERE GİDERDİM
Fatma Adıgüzel 5 yıldan beri Hartz 4’le yaşıyor. Ayda eline geçen para 416 Euro. Kirası 535 Euro olan bir evde oturuyor. Kendisine verilen kira yardımı 450 Euro olduğundan, 85 Euro’yu 416 Euro’dan ödemek zorunda. Aylık elektrik, telefon ve şehir içi ulaşım masrafları, zorunlu ilaçlara katkı payı ve temizlik malzemesi masrafını da çıkarınca elinde kalan 210 Euro ile geçinmek zorunda. Günde harcayabileceği para azami 7 Euro. Fatma, Türk pazarlarından, Aldi vb. süpermarketlerden alışveriş yapıyor. Yıllardan beri sinemaya gitmemiş, Türkiye ziyaretleri hep ertelenmiş ve masraf olmasın diye arkadaşlarıyla dışarıda buluşmalar iptal edilmiş. Aylık gelirinin 155 Euro artması halinde ilk yapacağının ne olduğu sorumuza; „ Yıllardan beri berbere gitmedim, saçımı hep kendim kestim. İlk iş olarak şöyle istediğim gibi saçımı kestirirdim.“ cevabını veriyor.
