İnşaat işçileri sendikası IG BAU genel merkezi bu TİS döneminde çok ilginç bir ‘performans’ sergiledi. Özellikle ücret grupları arasındaki farkın daha da artmaması için yüzdelik talep yerine sabit ücret zammı talebiyle görüşmelere giren sendika, onay verdiği uzlaşmayla asıl olarak ileri sürdüğü talebin tam tersini yaptı. Hatırlanacağı gibi IG BAU sendikası görüşmelere 12 aylık bir TİS dönemi için ücretlere 500 euro aylık zam talebiyle girmişti. Fakat sendika genel merkezinin ve Büyük TİS Komisyonunun onayladığı uzlaşma 36 aylık bir TİS dönemini kapsadığı gibi ücret grupları arasındaki ücret farkının büyümesine neden oluyor. İnşaat işverenleri 14 Haziran günü -gazetemizin okuyucuya ulaştığı gün- varılan uzlaşma üzerine oylama yapacaklardı.
‘İLGİNÇ PERFORMANS’ NEYDİ?
Hatırlanacağı gibi IG BAU sendikası son toplu sözleşmeyi 2021 yılında imzalamıştı. Korona salgını döneminde imzalanan bu sözleşmede ücret zamları çok düşük olduğu gibi sözleşme süresi de 33 ay ile çok uzun (Bkz.: www.wsi.de/de/abschlusse-28259.htm) tutulmuştu. Fakat inşaat işçileri için asıl sıkıntı enflasyonun hızla yükselmesiyle başlamıştı. 2021 yılında imzalanan sözleşmeyle reel ücret artışı elde edilmemesi bir yana reel ücretler hızla düşmeye başladı. Aynı dönemde inşaat şirketleri altın çağlarını yaşadılar.
Özellikle alt ücret gruplarındaki inşaat işçileri 2021 TİS dönemi sonrasında çok ciddi yoksullaşma yaşadılar. Dolayısıyla işçilerin 2024 TİS döneminden beklentileri de çok yüksekti. Ocak ayında sendikanın taleplerini açıklayan IG BAU Yönetim Kurulu üyesi Carsten Burckhardt, “Bilinçli olarak sabit bir miktar talep ediyoruz, çünkü özellikle düşük ücret gruplarındaki çalışanların cüzdanlarında önemli miktarda daha fazla para olması bizim için önemli” diyordu.
Açıklamasında, “Gıda fiyatlarının artması, kiraların yükselmesi, enerji maliyetlerinin artması ve çok daha fazlasıyla birlikte günlük yaşam son iki yılda son derece pahalı hale geldi” diye konuşan Burckhardt, inşaat işçilerinin yaklaşık üçte ikisinin alt ücret gruplarında yer aldığını söylemişti. “Bu meslektaşlarımız şu anda saat başına en fazla 18 euro kazanıyorlar. Üst ücret gruplarıyla aradaki fark gittikçe açılıyor, acilen ücretleri ve maaşları yeniden birbirine yaklaştırmamız gerekiyor” diyen Burckhardt, bu nedenle herkese 500 euro ücret artışı talep ettiklerini ilan etmişti.
ÇIKMAZA GİREN GÖRÜŞMELER VE UZLAŞMANIN UZLAŞMASI…
İlk görüşme 22 Şubat’ta, ikinci tur 5 Mart’ta ve görüşmelerin çıkmaza girdiği üçüncü tur ise 9 Nisan günü yapılmıştı. IG BAU ve inşaat işverenleri arasında yapılan bir anlaşamaya göre, görüşmelerin çıkmaza girmesiyle birlikte “uzlaşma komisyonu” otomatik olarak devreye giriyor. Uzlaşma komisyonu olarak her iki taraftan üçer kişi masada yer alırken başkan olarak ise “bağımsız” biri seçiliyor. 19 Nisan günü komisyon başkanı Dr. Rainer Schlegel* uzlaşma teklifini açıkladı. Buna göre inşaat işçilerinin aylık ücretlerine 1 Mayıs 2024’ten itibaren 250 euro, 11 ay sonra ise yüzde 4,15 zam yapılacaktı, sözleşme süresi olarak ise 24 ay öngörülmüştü. İleri sürdüğü talepten yüzde 50 daha düşük olmasına karşın IG BAU genel başkanı “dişlerimizi sıkarak talebi onaylıyoruz” demişti. Fakat inşaat işverenleri bu düşük talebi onaylamadılar! Bunun üzerine IG BAU sendikası greve çıkmak “zorunda” kaldı.
Üç hafta devam eden grevlerin ardından yeniden bir araya gelen taraflar ikinci uzlaşmayı kamuoyun sundular: Bütün ücret gruplarını kapsayacak şekilde aylıklara sabit 230 euro + yüzde 1,2 zam verildi. Bu en alt ücret grubu için 262,94 euro ücret zammı anlamına gelirken en üst ücret grubu için ise 317,47 euro ücret zammı anlamına geliyordu. Sözleşmenin 25. ayından itibaren en alt ücret grubundaki işçinin aylığı (bugüne göre) toplam 490,85 euro artmış olacak. En üst ücret grubundaki işçini aylığı ise 925,39 euro artmış olacak! Rakamlardan rahatlıkla görüldüğü gibi IG BAU sendikasının, “Üst ücret gruplarıyla aradaki fark gittikçe açılıyor, acilen ücretleri ve maaşları yeniden birbirine yaklaştırmamız gerekiyor” vaadinden geriye bir şey kalmadı! Aksine alt ve üst ücret grupları arasındaki fark büyümeye devam edecek bir sözleşmeye onay verildi.
SENDİKA GİDEREK ZAYIFLIYOR…
1996’da iki sendikanın (IG BSE ve GGLF) birleşmesiyle kurulan IG BAU sendikasının 722 bin üyesi vardı. 2023’ün sonunda ise 204 bin civarında üyesi bulunuyor. Yani 27 yıl içinde 520 bine yakın üye kaybı!Bugünkü üyelerin ciddi bir kısmı emekli üye statüsündeler ve inşaat işkolunda ciddi bir grev yapacak pozisyonda bile değil. Bu son TİS döneminde de açıkça görüldü. İnşaat patronlarının ilk uzlaşmayı reddetmelerinin ardından süresiz grev oylaması yapmak yerine uzun süreli uyarı grevleri yapılmasının önemli bir nedeni de inşaat şirketlerindeki örgütlülük düzeyinin düşük olmasıydı. IG BAU’un yeniden güçlü ve iyi sözleşmeler imzalayan bir sendika olabilmesi için başta inşaat şirketleri olmak üzere yetkili olduğu bütün alanlarda (temizlik, tarım gibi) örgütlenmesini artırması ve tabanın sendika içinde daha fazla söz sahibi olması gerekiyor. (YH)
* Dr. Rainer Schlegel: 1987 yılında sosyal hukuk alanında hakimlik yapan Schlegel en son olarak, 2016-2024 arası Federal Sosyal Mahkeme (“Bundessozialgericht”) Başkanlığını yaptı.
