Written by 15:00 HABERLER

Karşı çıkmaktan başka yolumuz yok

Semra Çelik / Köln

Petra Vogel, 62 yaşında, IG Bau sendikasının bina temizliği alanında işyeri temsilcisi ve sendika bölge yönetiminde de yer alıyor. Onu, ilk kez 2017’da bir televizyon kanalında, ‚Açık konuşun Bayan Merkel‘ programında tanıdık.

Yıllarca temizlikçilik yapmış bir kadının emeklilikte şişe toplamak, ek iş aramak zorunda bırakılmasının utanmazlık olduğunu söyleyerek, Merkel’i, “bu konuda bilgim pek fazla değil” dedirttiği programda. Daha sonra 2019’da yine başka bir programda düşük ücretli işlerde çalışan kadınların yaşlılıkta yoksulluğa mahkum edilmesini, kendi hayatından örnekler vererek açıkladı.

2020 Şubat ayında da Petra televizyonlardaydı, bu sefer konu hükümetin kararlaştırdığı temel emeklilik oldu. 2023 yılında emekli olacağını söyleyen temizlik işçisi ve sendikacı, eline geçecek paranın insanca yaşamasına olanak sunmayacağını söyledi. Temizlik işçileri ise Petra’yı işyerlerini korumak için yaptıkları eylemlerden tanıyor.

37 YILIN KARŞILIĞI YOKSULLUK

Kendini tanıtmasını rica ettiğimde kısa sürede yüreğindeki soruna, emeklilikte kadın yoksulluğuna girdiğini fark ediyorum: “16 yıl bir hastanenin yoğun bakım merkezinde temizlikçi olarak günde 8 saat çalıştım. Daha sonra temsilcilik kurduğumuz için profesyonel olarak işyeri işçi temsilciliği yaptım. Kendim de dahil olmak üzere düşük ücretli işlerde çalışan kadınların sorunlarını çok iyi biliyorum. Yıllardan beri insanca yaşamamıza olanak sunacak, hak ettiğimiz bir emeklilik maaşı için çaba harcıyoruz. Şimdi büyük koalisyon özellikle kadınların çok zor aşacağı bariyerlerle bir temel emeklilik reformu kararlaştırdı. Doğru yolda atılan bir adım ancak pek fazla bir işe yaramayacak, çok fazla kişiyi kurtaramayacak. Hükümetin açıklamasına göre düzenlemeden en fazla 1,4 milyon kişi karlı çıkacak. Halbuki Almanya’da yaşlılıkta yoksulluk tehlikesiyle karşı karşıya olan en az 3 milyon insan var. Örneğin kendim için ne kadar emeklilik maaşı alacağımı hesaplattım; 37 yıl çalışmış olmama rağmen, Hartz4 yardımı alan bir kişiden sadece 42 euro daha fazla para alacağım.”

YETERLİ EMEKLİLİK MAAŞI

“Yapılacak bir şey yok mu, bu durum kabullenilmek zorunda mı?” diyorum: “Tabi ki var ve yapmalıyız. ‚Böyle olmaz‘ diyerek protesto etmemiz gerekir. Karşı konseptler oluşturarak Almanya’da emeklilik maaşının nasıl yükseltilebileceği konusunda alternatifler sunulabiliriz.”

Örneğin bir tanıdığı, dışardan konuşmak yerine parti içinden emeklilik konusundaki düşüncelerini anlatıp hayata geçirilmesi için çaba harcamak için SPD’ye üye olmuş. Onun önerisi dayanışma vergisinin kaldırılmaması, emeklilik kasalarına aktarılıp emeklilerin ayda 900 euro maaş almaları, kira ve ısınma masraflarının dayanışma vergisinden toplanan paralardan finanse edilmesi şeklindeymiş.

“Kiralar her bölgede farklı farklı olduğundan bu Ruhr bölgesinde az, örneğin Berlin’de fazla masrafa neden olabilir ama dayanışma vergisi de bu amaçlı zaten. Önemli olan kişinin elinde 900 euro kalması” diyor.

‚Başardı mı‘ diye soruyorum, “Sonuç ortada” cevabını veriyor. Ve, “Daha ileriye giderek herkese insanca yaşayacağı asgari emeklilik maaşı talep edebiliriz. Şu kadar yıl çalışma, şu kadar ödenti ödeme koşulu getirilmeden” diye devam ediyor.

KADIN YOKSULLUĞU ÖNLENEBİLİR

Yaşlılıkta yoksulluktan, bunun en fazla kadınları etkilediğinden söz ediyor öfkeyle: “Emeklilikten sonra temizlik işine giden, gazete dağıtan, şişe toplayan kadınlar artık hiç de istisna değil. Gazetelerde hırsızlık yapan yaşlı kadın haberleri büyük ilgi görüyor. Mahkemeler nedenini araştırmadan, yaşlarına bakmadan bu kadınları cezalandırıyor. Kadınların durumuna baktığımızda bunun nedenini anlamak kolay. Değişik nedenlerle çalışmaya ara veriyorlar, yarı zamanlı veya mini işlerde çalışmak zorunda kalıyorlar.”

Peki ne yapılabilir” soruma: “Ev, bakım işleri ve ailede çocuk eğitiminin emeklilik maaşı hesaplanırken daha fazla puanla dikkate alınması gerekir. Çocukların doğumundan sonra çalışabilen ebeveyn, emeklilik maaşını arttırırken çalışamayan, evde kalan kadın, çevresindeki insanlar için herşeyi yapmasına rağmen yaşlılıkta yoksullukla karşı karşıya kalıyor. Bu adaletsizliğe son verilmesi gerekiyor. Bir de klasik kadın meslekleri var tabi ki, bu mesleklerde ücretler oldukça düşük. Örneğin bina temizliğinde, hastane temizliğinde çalışan kadınlar brüt 10.80 euro saat ücreti alıyorlar. Bu hiçbir zaman insanca yaşanabilecek bir emeklilik maaşı almaya yetmeyecektir.” cevabını veriyor.

TOPLUMDAN YALITILMIŞ BİR HAYAT

Ya kendisi? “Ben de yeterli emekli maaşı alamayacağım. Üç yıl 8 ay sonra emekli olacağım, 37 yıl çalışmama rağmen 761 euro maaş alacağım. Hubertus Heil’in sözüm ona emeklilik reformuyla buna yaklaşık 150 euro daha eklenecek, Bununla kira, sağlık sigortası, kalorifer, elektrik parası ödenmesi gerekiyor. Tüm bunları hesaplarsam Hartz 4 yardımı alan birinden sadece ayda 40 euro fazla para geçecek elime. Bununla ne yaşanır ne ölünür. Tamamen toplum dışına itileceğim. Arkadaşlarınla dondurma yemeğe, kahve içmeye, bir lokantaya gidemezsin, her seferinde ‚hayır‘ demek zorundasın. Sinema, tiyatro zaten artık gidemeyeceğin mekanlar. Küçük masraflar gibi geliyor ama biriktiğinde ortaya büyük bir meblağ çıkıyor. Kira konusunda şanslıyım, ev sahibim yıllardır kiramı arttırmadı ama iş böyle şansa bırakılabilir mi? Kiralar da, yaşlandıkça hastalıklar ve sağlık giderleri de artıyor. Herşeyi olduğu gibi kabul etmememiz, karşı çıkmamız zorunlu. Yoksa şikayet edip kabullenmekten başka şey yapmaz, umutsuz, mutsuz insanlar oluruz.”


TEMEL EMEKLİLİĞİN ANLAMI

SPD-CDU-CSU hükümeti emeklilere büyük destek sunduğu, yaşlılıkta yoksulluğu engellediği  iddiasıyla temel emeklilik konusunda anlaştı. Ama tam olarak ortaya ne çıktı? Temel emeklilik, en az 33 yıl boyunca emeklilik sigortası primi ödeyen, çocuk yetiştiren veya akrabalarına bakan kişilerin emeklilikleri için sübvansiyon almasını sağlıyor. Bunun formülü de oldukça karmaşık; temel olarak mesleki hayatlarında ortalama emeklilik sigortası katkılarının yüzde 30 ila 70’ini ödemiş olanları kapsamakta. Bu şartları yerine getirenler, ortalama emeklilik sigortası primlerinin yüzde 70’ini ödemiş gibi bir emeklilik maaşı alabilecekler. Federal hükümet, 1,4 milyon emeklinin temel emeklilikten yararlanabileceğini belirtiyor. Ancak, Almanya’da 3 milyondan fazla emekli yoksulluk riski altında. Sadece bu rakamlar, temel emekli aylığının yaşlılıkta yoksulluktan etkilenen herkese fayda sağlamadığını açıkça ortaya koyuyor. 33 yıldan az emeklilik sigortası ödeyen, örneğin uzun süredir işsiz oldukları için, zihinsel veya fiziksel hastalıklar nedeniyle çalışamayan veya daha fazla çocuk yetiştirmek için zaman harcayanlar bu düzenlemeden yararlanamıyorlar. Amaç, yoksullukla mücadele etmek değil. Yasa, yaşlılıkta, devletten küçük bir sübvansiyon almak için, insanları aslında kazandığıyla geçinemese bile, kötü veya değersiz işleri kabul etmeye zorlamak için ek bir baskı aracı olma işlevini görüyor.

Close