SEVİNÇ SÖNMEZ
Yemek dağıtım şirketi Lieferando’da kurye olarak çalışan işçiler federal düzeyde geçerli olan bir toplu iş sözleşmesi ve 15,00 euro saat ücreti için mücadele ediyorlar.
NGG sendikasında örgütlü Lieferando işçileri 17 Ağustos’ta biraraya gelen tarif komisyonunda acil taleplerini onayladılar. Kar, kış ve yağmur demeden her koşulda turuncu kıyafetleri ve bisikletleri ile müşterilere sırtlarında taşıdıkları yemek siparişlerini ulaştıran Lieferando işçileri, haklı olarak yaptıkları ağır ve tehlikeli işin adil ücretlendirilmesini ve çalışma koşullarının iyileştirilmesini istiyorlar. Lieferando kuryeleri (Rider) bisikletle senenin 365 günü, maksimum performansla ve hava koşullarına aldırmadan, stres ve daha fazla müşteriye sipariş yetiştirebilme baskısı altında çalışmak zorunda. Bir kurye günde ortalama 6 saat boyunca bisikletle 33 km katederek ortalama 10 müşteriye sipariş ulaştırıyor.
KURYELERİN TALEPLERİ
NGG sendikasında örgütlenen kuryeler bu alanda çalışanların çalışma koşullarının ve ücretlerinin Almanya genelinde geçerli olacak düzenleyen bir toplu iş sözleşmesi ile düzenlenmesini talep ediyorlar. Lieferando kuryelerinin en acil talepleri, en az 15 euro saat ücreti, 13. bir aylığın ödenmesi, vardiye- akşam- hafta sonları- yasal tatil günlerinde çalışma halinde adil ücret ilavelerinin ödenmesi, senede 6 hafta izin hakkı, son turdan sonra eve dönüş mesafesinin ücretlendirilmesi.
NGG sendikasından Christoph Schink yaptığı açıklamada, Liferando’nun işe yeni başlayan sempatik bir acemi değil aksine milyarlık cirosuyla kurye piyasasına hakim ve piyasanın başını çeken bir tekel olduğunu söyledi. Şirketin kuryelerin büyük bir bölümünü ya 1 senelik süreli iş anlaşması ya da mini- Job anlaşması ile çalıştırmasını eleştiren Schink çalışanların düzenli denetlenmesinin de kabul edilemeyeceğini söyledi. Müşteriler mobil telefonlarına yüklenen bir app üzerinde siparişlerini alan kuryelerin saniyesi saniyesine her adımını takip ederken, tabii ki şirket te bu verilere her an erişim imkanına sahip. Bu yüzden işçiler bu veriler üzerinden sürekli takip edildiklerini söylüyorlar. App üzerinden işçilerini denetleyen, biriktirdiği veriler üzerinden kişisel performans profilleri çıkaran şirketin, veri koruma yasası uyarınca app üzerinden topladığı verileri işyeri temsilciliğine bildirmesi gerekiyor. Ancak firma işyerlerinde işyeri temsilciklerinin oluşturulmasını da engelliyor. Mesela Frankfurt ve Köln’de görülen son iki davada mahkeme, şirketin işyeri temsilciliğinin kurulması için gerekli olan çalışanlar listesini seçim kuruluna vermeyerek çalışmaları engellediğine kanaat getirdi.
PANDEMİ LIEFERANDO’YA YARADI
Hollandalı Lieferando şirketi, 2019 yılında Almanya’da Delivery Hero şirketini satın almasından bu yana kuryelik piyasasına hakim olan ve hatta başı çeken bir şirket. Almanya’da Liferando’da kurye olarak çalışan işçi sayısı 10 bin civarında. Faaliyetleri özellikle pandemi döneminde canlanan şirket senenin ilk yarasında 49 milyon sipariş alarak geçtiğimiz yıla oranla yüzde 34 artış gösterdi. Böylelikle şirketin cirosu da iki kat artarak 80 milyondan 161 milyona çıktı. Tekelin işçilerine ödediği saat ücreti ise 10 ila 11 euro arasında değişiyor. Uyguladığı ikramiye sistemi ile en fazla dağıtımı yapan işçileri ödüllendiren Liferando, bu şekilde en yüksek dağıtım seviyesine ulaşırken işçiler üzerindeki baskının ve dolayısıyla trafik kazası riskinin de artmasına neden oluyor.
Hizmet verdiği restoran ve işletmeler de aldığı komisyonlar ve uyguladığı yöntemlerden dolayı Lieferando’ya öfkeli. Müşteriler internet platformu ve kuryeliği birleştiren Lieferando üzerinden sipariş verdiklerinden, Lieferando sipariş tutarının belirli bir miktarını restorandan alıyor. Müşteri siparişini kendisi gidip alıyorsa ya da restoran siparişi müşteriye ulaştırıyorsa Lieferando tutarın yüzde 13 ünü, şayet sipari hem Lieferando’ya yapılmış hem de Lieferando çalışanı tarafından müşteriye ulaştırılmışsa sipariş tutarının yüzde 30’unu alıyor. Özellikle pandemi döneminde iflas etmemek için Lieferando’nun aldığı komisyonlara göz yummak zorunda kalan restoran ve lokanta sahipleri bu yüzden siparişlerin internet üzerinden Lieferando’ya değil de direk kendilerine yapılmasını istiyorlar. (Foto: Pixabay)
