IG Metall sendikası ve işçi kiralayan firmaların örgütleri BAP ve IGZ arasında imzalanan sözleşmeyle metal işkolunda çalışan kiralık işçilere kademeli olarak “işkolu farkı” ödenecek. Sözleşme bir taraftan kiralık işçilerin mevcut durumlarını iyileştirirken diğer taraftan ise eşit işe eşit ücret prensibinden en azından şimdilik vazgeçildiği anlamına geliyor.
Almanya’da ilk kez bir işkolunda çalışan kiralık işçilere yönelik toplu sözleşme imzalandı. IG Metall sendikası, işçi kiralayan firmaların işveren örgütleri BAP ve IGZ ile 22 Mayıs günü, metal işkolundaki firmalara kiralanan işçileri kapsayan bir sözleşme imzaladılar.
Buna göre metal işkolunda çalışan 300 bin civarındaki kiralık işçiye, toplu sözleşme üzerinden aldıkları ücretin üzerine “işkolu farkı” ödenecek. Aynı işyerinde altı haftadan fazla çalışanların ücretleri yüzde 15 artacak. Ardından üçüncü, beşinci, yedinci ve dokuzuncu aylardan sonra “işkolu farkı” kademeli olarak yüzde 50’ye kadar yükselecek.
EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET YOK!
Sözleşme bir milyon civarındaki kiralık işçinin özlemini duyduğu ve birçok yerde mücadelesini verdiği “eşit işe eşit ücret” talebine yanıt vermiyor. En azından metal işkolunda çalışan kiralık işçiler için eşit işe eşit ücret sağlanmış olsaydı bu diğer işkollarında çalışan kiralık işçilerin mücadelesine de katkı sunmuş olurdu.
Fakat sözleşme bir yanda metal işkolunda çalışan kiralık işçilerin şuan ki durumlarını iyileştirirken diğer yanda ise eşit işe eşit ücret prensibinden şimdilik vazgeçildiği anlamına geliyor. Tam vazgeçilmese de IG Metall yönetimi 2017 sonuna kadar bu konuda farklı bir yönelim içine girmeye niyetli olmadığını ortaya koymuş oldu.
Görüşmeleri IG Metall adına sürdüren Helga Schwitzer, “İmzaladığımız sözleşme diğer bütün işkolları için bir örnek oluşturacağını düşünüyoruz. Sanırsam kimya işkolundaki arkadaşlarımız ilk olarak bu sözleşmeyi örnek alacaklar” dedi.
Kadrolu ve kiralık işçi arasındaki ücret farkı kısmen indirilse de, kiralık işçinin aynı düzeyde ücret alması bu sözleşmeyle mümkün değil. Kadrolu işçilerin aldıkları izin, Noel ve ikramiyeler ise bu hesabın içinde bile değil.
HÜKÜMET VE İŞVERENLER DE MEMNUN
İmzalanan sözleşmeyi selamlayan Federal Çalışma Bakanı Ursula von der Leyen (CDU), “Bu örnek sözleşmenin en kısa zamanda kiralık işçi çalıştıran diğer bütün işkollarında üstlenilmesini talep ediyorum” dedi. Sözleşmenin imzalanmasını ayrıca, “işleyen bir TİS partnercilik sistemi olduğunu gösteriyor” diye yorumlayan Leyen, “Süreci takip etmeyi sürdüreceğiz ve gerekli gördüğümüzde yasal müdahalelerde bulunacağız” dedi.
Leyen’in açıklaması üzerine Schwitzer, “Eğer hükümet yasal müdahale için fırsat kolluyorsa o zaman işçi kiralama süresini sınırlamalı ve aynı yerde iki dönem çalışmayı yasaklamaları” dedi.
“Sözleşmeyle işçi kiralama bir hayli pahalı hale gelecek. Bu ayrıca düşük vasıflı elamanların iş bulmalarını da zorlaştıracak” diye konuşan Metal İşverenleri Birliği Gesamtmetall Başkanı Martin Kannegiesser, “Fakat diğer yandan bu sözleşmeyle işçi kiralamanın da kendine özgü bir işkolu olduğu sendika tarafından kabul edilmiştir” dedi.
AYRICILIK ENGELLENMİYOR
Metal işkolunda çalışan kiralık işçilerin ücretleri kısmen yükseltilse de kadrolu işçilerin ücretlerinin çok altında kalması da sözleşmeyle güvenceye alındı. Kulağa pek hoş gelmese de, IG Metall sendikası 1 Kasım 2012 – 31 Aralık 2017 arası geçerli olan sözleşmeyi imzalayarak bu süre zarfında işçilerin pratik olarak bölünmelerine göz yumacak.
Genel olarak toplumda işçi kiralanmasına karşı gelişen tepki salt ücretlerin düşük olmasıyla sınırlı değil. Ücretlerin düşük olmasının yanı sıra işçilerin ne zaman nerede çalışacağını bilmemeleri, bir iş ortamını beğenmemeleri durumunda bile çalışmaya zorlanmaları, kadrolu işçilerin sahip oldukları sosyal haklardan mahrum olmaları kısacası tepki, bu işçilerin “modern köle” olarak çalışmak zorunda bırakılmalarına yönelik.
Ayrıca sözleşmeyle birlikte işçilerin bölünmesi engellenmediği gibi bu da kalıcılaşacak. Metal patronu Kannegiesser’in dikkat çektiği gibi artık IG Metall gibi bir sendika da işçi simsarlığı yapan firmalarla masaya oturup sözleşme imzalıyor.
Fakat diğer yandan, böyle bir sözleşmenin imzalanması bile işçi ve emekçiler arasındaki hoşnutsuzluğun arttığını da gösteriyor. Bu böyle olmasaydı ne IG Metall ve Gesamtmetall ne de ardından IG Metal, BAP ve IGZ arasında bu tür sözleşmeler imzalanırdı. Bu da şimdiye kadar, “Kiralık işçilik modern köleliktir – Yasaklanmalıdır” (“Leiharbeit ist moderne Sklaverei – Gehört Verboten!”) sloganı altından verilen mücadelenin doğru olduğunu gösterdiği gibi bunun sürdürülmesi gerektiğini de gösteriyor. (YH)
“İŞKOLU FARKI” NE KADAR FARK EDİYOR?
Toplusözleşme kapsamında çalışan kiralık işçilerin temel ücretleri, Alman Sendikalar Birliği DGB ve işçi kiralayan firmaların işveren örgütleri BAP ve IGZ arasında imzalanan Grup Toplu İş Sözleşmeleri kapsamında belirlenmiş bulunuyor. Bu sözleşme bütün işkolları için geçerli.
Metal işkolunda ödenecek “işkolu farkı” da 31 Ekim 2013’e kadar geçerli olan bu sözleşme üzerinden ödenecek. Kiralık işçi olarak çalışan kişi, kendisini kiralayan firmadan aldığı temel ücret, aynı işyerindeki kiralanma süresi uzadıkça kademeli olarak artacak. İlk altı hafta içinde temel ücret alacak olan işçiye altıncı haftadan sonra ek olarak yüzde 15 işkolu farkı ödenecek.
KADEMELER
1. Kademe: Altı hafta sonra yüzde 15 işkolu farkı
2. Kademe: Üç ay sonra yüzde 20 işkolu farkı
3. Kademe: Beş ay sonra yüzde 30 işkolu farkı
4. Kademe: Yedi ay sonra yüzde 45 işkolu farkı
5. Kademe: Dokuz ay sonra yüzde 50 işkolu farkı
ÖRNEK
Yukarıda sözü edilen Grup TİS kapsamında en alt ücret grubundaki mesleksiz işçiler 1 Kasım 2012’den itibaren 1242,18 aylık ücret alacaklar. Aşağıda en düşük ücret grubu üzerinden “işkolu farkını” hesaplayarak okurlarımızın bilgisine sunuyoruz.
Dönem Ücret işkolu farkı Yeni ücret
1. Kademe: 1242,18 + %15 1428,50
2. Kademe: 1242,18 + %20 1490,61
3. Kademe: 1242,18 + %30 1614,83
4. Kademe: 1242,18 + %45 1801,16
5. Kademe: 1242,18 + %50 1863,27
