YÜCEL ÖZDEMİR / Köln
Polonya pazar günü Ulusal Parlamento (Sejm) ve senato seçimler çin sandık başına gidiyor. Aynı gün dört değişik konuda ise referandum yapılacak. Üç dönemdir parlamento ve senatoda çoğunluğu elinde bulunduran aşırı sağcı, popülist Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS) yine sandıktam birinci çıkması bekleniyor. Ancak alacağı oyun hükümeti kurmaya yetmeyebileceği anketlerde görülüyor. Seçim öncesinde yapılan kamuoyu yoklamalarına göre PiS’nin yüzde 33-35 arasında oy alması bekleniyor. En yakın rakibi liberal-muhafazakar çizgideki Yurttaşlar Koalisyonu’nun (KO) ise yaklaşık yüzde 28-30 oy alacağı tahmin ediliyor. KO’nun liderliğini Avrupa Konseyi eski Başkanı Donald Tusk yapıyor.
Anketlerde PiS’in muhtemel koalisyon ortağı aşırı sağcı, milliyetçi Konfederasyon’un ise yüzde 10’a yakın oy alması bekleniyor. Sol kanatta ayrıca Üçüncü Yol ve Yeni Sol partileri seçimlere katılıyor ve her birinin yaklaşık 10 oy alabileceği tahmin ediliyor. Bu durumda, KO ile Üçüncü Yol ve Yeni Sol’un çoğunluğu sağlayarak koalisyon kurabilecekleri, dolayısıyla Polonya’da uzun aradan sonra bir hükümet değişikliğinin olabileceği, çok güçlü olmazsa da görünüyor.
Yaklaşık 29 milyon seçmenin oy kullanacağı seçimlerde 460 parlamento ve 100 senato üyesi seçiliyor. Polonya dışında yaşayan 2,2 milyon seçmen de bulunduğu ülkelerde oy kullanacak. Yapılan yasa değişikliğinde bu oyların 24 saat içinde sayılarak sisteme geçilmesi gerekiyor. 24 saat içinde sayılmayan oylar geçersiz sayılıyor. Yurtdışında yaşayan Polonyalıların olayları Varşova 19 bölge seçim sandığına dahil ediliyor. Yurtdışında yaşayan Polonyalılar daha çok muhalefet partilerinde oy verdiği için, PiS yeni düzenlemeler yaparak zorlaştırmıştı. Almanya’daki Polonyalılar pazar günü 40 ayrı yerde oylarını kullanabilecek.
REFERANDUM SORULARI ARASINDA GÖÇMENLER DE VAR
Aynı gün ayrıca sandık başına gidecek seçmenler üç konuda da referandum pusulasına işaret koyacaklar. Referandumdada, “Kamu mallarının satılmasından yana mısın?”, Emeklilik yaşının yükseltilmesinden yana mısın?” ve “AB tarafından kurulmak istenen Ortadoğu ve Afrika’dan binlerce illegal sığınmacıların paylaşılarak Polonya’ya alınmasından yana mısın?”
Bu sorulardan üçüncüsünün yanıtının „Hayır“ olacağı açık arayla tahmin ediliyor.
Aşırı sağcı PiS, seçim kampanyası sırasında bu konuyu yoğun olarak kullandı. Yine Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı nedeniyle tazminat ödemeye yanaşmaması, Ukrayna-Rusya savaşı da seçim kampanyasının önemli konuları aldı.
Seçim sonuçları Avrupa başkentlerinde merakla bekleniyor. Zira aşırı sağcı PiS, Macaristan’daki Viktor Orban ile birlikte AB’nin bir çok planına ulusal çıkarları öne çıkararak karşı çıkıyor. Bu nedenle başta Almanya ve Fransa olmak üzere birçok ülkede Donald Tusk’un liderliğinden bir hükümetin kurulmasından yana.
